6-րդ դասարան

Առաջադրանքների մեդիափաթեթ

Ամառային ընթերցարան․առաջադրանքներ՝

Ջաննի Ռոդարի

• Ջելսոմինոն խաբեբաների աշխարհում
• Հեքիաթներ երեք վերջաբանով

Աստրիդ Լինդգրեն

• Երեք վիպակ Մանչուկի և Կառլսոնի մասին
•  Լյոննենբերգցի Էմիլի արկածները
• Երկարագուլպա Պիպին

Էրիխ Ռասպե

• Բարոն Մյունհաուզենի արկածները

Մարկ Տվեն

• Թոմ Սոյերի արկածները

Լայամ Ֆրենկ Բաում

• Օզի կախարդը

Վախթանգ Անանյան

• Հովազաձորի գերիները_

Ջեմս Գրինվուդ

• Փոքրիկ շրջմոլիկը_

Սերո Խանզանդյան

• Քարանձավի բնակիչները

 

Այլ․ քո նախընտրությամբ։

Առաջադրանքներ՝

• Եթե դեռ չունես, ուրեմն բլոգումդ բացի՛ր «Իմ գրադարանը» բաժինը և կարդացածդ գրքի (գրքերի) մասին պատմելիս նշի՛ր այս բաժինը:

 

Յուրաքանչյուր գործ ընթերցելիս բլոգումդ գրի՛ր հեղինակի ասելիքը և քո վերաբերմունքը կարդացածիդ վերաբերյալ։

Կազմիր քո ընթերցած գրքերի ցանկը /նշի՛ր հեղինակի անունը և գրքի վերնագիրը/:

Ամռան ընթացքում կարդացածդ ամենահետաքրքիր գիրքը գովազդի՛ր:

Ամենալավ գրքի ամենահետաքրքիր հերոսը. պատմի՛ր նրա մասին, կամ էլ նամակ գրիր նրան:

Ամառային հանգիստ՝

1. Որտե՞ղ եմ անցկացրել իմ հանգիստը (տեղանքի ներկայացում, տեսարժան, հիշարժան վայրերի քարտեզ, ֆոտոշարք, բանավոր կամ գրավոր պատում )։
2. Ամառային հիշարժան տպավորություններ, արկածներ (գրավոր պատմի՛ր քո ամենավառ տպավորության կամ արկածի մասին և հրապարակի՛ր:

 

Մայիս․ 6-րդ դասարան

Մայիսյան հավաքի նախագծեր։

24.05.18

1.Ժխտական ապ, դժ, տ, ածանցներով կազմի՛ր տրված բառերի հոմանիշները:
Անգույն, անբախտ, անգետ, անշնորհք, անարդյունք, անօրեն, անձև:

2.Առանձնացրո՛ւ այն բառերը, որոնք ժխտական նախածանց ունեն:
Անարվեստ, անդեմ, անդուռ, անիվ, անսիրտ, անահ, անուշ, անմահ, անուն, դժոխք, դժգոհ,
դժբախտ, դժնի, դժկամ, ապագա, ապարդյուն, ապերախտ, ապուր, ապաշնորհ, ապուշ,
ապտակ, տարի, տկար, տհաճ, տպել, տգեղ, տխուր, չամիչ, չտես, չկամ, չարիք:

3.Գործողության անունը դարձրո՛ւ այդ գործողության հետ կապված առարկայի անուն:
Գրի՛ր գործածված ածանցները:

Քերել, գրել, կապել, քամել, թակել, ըմպել, բացել, գործել, խաղալ, ուտել, խմել, հագնել, ձգել,
փակել, խթանել, փաթաթել, ճոճել, գանձել, զսպել, ջնջել, ծածկել, կապել, օրորել:

4.Ընդգծված բառակապակցությունները մեկական բառերով փոխարինի՛ր:
Վանա լճի մոտ շրջանում ընկած Ռշտունյաց լեռները հայտնի էին պղնձի, կապարի,
երկաթի հանք ունեցող վայրերով, որոնք բազմաթիվ անգամներ հիշատակվել են հայկական
ձեռքով գրված գրքերում: Բրոնզի ու երկաթի դարերի շրջաններից սկսած՝ հայկական
լեռնոտ աշխարհում արդյունահանվում ու ձուլվում էին տարբեր մետաղներ, որը պատճառ
էր դառնում, որ հանվող նյութերի անունները դառնային տեղերի անուններ:
Հետագայում հնէաբանությամբ զբաղվող գիտնականներն ու երկրաբանությամբ
զբաղվողները այդ անվանումների միջոցով հայտնաբերում էին լեռներում գտնվող լքված
փորված տեղեր ու մետաղ ձուլելու տեղեր:

Ամառային ընթերցարան՝

Ջաննի Ռոդարի

• Երկնագույն նետի ճանապարհորդությունը
• Ջելսոմինոն խաբեբաների աշխարհում
• Հեքիաթներ երեք վերջաբանով

Աստրիդ Լինդգրեն

• Երեք վիպակ Մանչուկի և Կառլսոնի մասին
•  Լյոննենբերգցի Էմիլի արկածները
• Երկարագուլպա Պիպին

Էրիխ Ռասպե

• Բարոն Մյունհաուզենի արկածները

Մարկ Տվեն

• Թոմ Սոյերի արկածները

Լայամ Ֆրենկ Բաում

• Օզի կախարդը

Վախթանգ Անանյան

• Հովազաձորի գերիները_

Ջեմս Գրինվուդ

• Փոքրիկ շրջմոլիկը_

Սերո Խանզանդյան

• Քարանձավի բնակիչները

 

Այլ․ քո նախընտրությամբ։

Առաջադրանքներ՝

• Եթե դեռ չունես, ուրեմն բլոգումդ բացի՛ր «Իմ գրադարանը» բաժինը և կարդացածդ գրքի (գրքերի) մասին պատմելիս նշի՛ր այս բաժինը:

 

Յուրաքանչյուր գործ ընթերցելիս բլոգումդ գրի՛ր հեղինակի ասելիքը և քո վերաբերմունքը կարդացածիդ վերաբերյալ։

Կազմիր քո ընթերցած գրքերի ցանկը /նշի՛ր հեղինակի անունը և գրքի վերնագիրը/:

Ամռան ընթացքում կարդացածդ ամենահետաքրքիր գիրքը գովազդի՛ր:

Ամենալավ գրքի ամենահետաքրքիր հերոսը. պատմի՛ր նրա մասին, կամ էլ նամակ գրիր նրան:

Ամառային հանգիստ՝

1. Որտե՞ղ եմ անցկացրել իմ հանգիստը (տեղանքի ներկայացում, տեսարժան, հիշարժան վայրերի քարտեզ, ֆոտոշարք, բանավոր կամ գրավոր պատում )։
2. Ամառային հիշարժան տպավորություններ, արկածներ (գրավոր պատմի՛ր քո ամենավառ տպավորության կամ արկածի մասին և հրապարակի՛ր:

 

23.05.18

Կարդա՛ Վիլյամ Սարոյանի «Հինգ հասուն տանձերը» պատմվածքը։

1.Փակագծերում տրված բառերից ընդգծի՛ր տվյալ նախադասությանը համապատասխանողը։

1. Քաղաքապետարանը վերջերս մի որոշում է ընդունել, (ըստ որում, ըստ որի) ՝ բոլոր բնակարաններում պետք է ջրչափներ տեղադրվեն։
2. Տեսնում ես՝ մենք մի մեքենայում չենք տեղավորվում, երեխան թող գա (քո, քեզ) հետ։
3. (Հանձին, հանձինս) պարոն Կարապեյանի՝ մեր դպրոցն ունի բանիմաց, կրթական գործը լավ պատկերացնող , բարձր նկարագրի տեր տնօրեն։
4. Համալսարանի ուսանողներ հարգում են նրան՝ որպես լավագույն ( դասախոս, դասախոսի)։
5. Ի տարբերություն խաղի մյուս (մասնակիցների, մասնակիցներից)՝ դարպասապահը աչքի ընկավ իր գեղեցիկ խաղով։

2.Ստուգի՛ր՝ տրված բառաշարքերի բոլո՞ր բառերն են ճիշտ գրված, և սխալներն
ուղղի՛ր:
Ա.Դարբին, երբ, լիրբ, հարբել, նուրբ, որբ, սուրբ, սրբել, ուրբաթ, փրբուր, երբներանգ:
Բ. Խաբել, խաբեբա, շաբաթ, համբերել, համբուրել, համբույր, շամբուր, ճամբա:
Գ. Աղբյուր, եղբայր, ողբալ, աղբանոց, թուղբ:

Ա. Թարգմանել, կարգ, մարգարիտ, պարգև, արգա, քրգջալ, թարգմանություն, մարգարե:
Բ. Կարագ, թագավոր, ծագում, հոգի, ճրագ, օգնել, հաքնել, սգավոր, նորոգել, մուգ,
(կապույտ) ավաք:

Ա. Արդար, դրդել, զվարդ, արդյոք, որդի, արդյոք, բրդել, կարդալ, երդում, արդյունք,
արդնանալ, վաղորդյան, շքերդ, օրիորդ :
Բ. Ընդամենը, խնդիր, շանդահարել, ընդունել, կենդանի, ընդհանուր,դադար, օդանցք,
անօդևան, բացօդյա:

22.05.18

Կարդա՛ Հ․ Թումանյանի «Խորհրդավոր ծերունին» պատմվածքը։

Փակագծերում տրված տարբերակներից ընդգծի՛ր տվյալ նախադասությանը համապատասխանողը:

 

• Խոսքը (վերաբերում, վերաբերվում) է 5-րդ դարի հայ պատմիչների գործերին:
• Դատարանի կողմից (բռնագրավել, բռնագրավվել) էր նրա ամբողջ ունեցվածքը:
• Այդ լուրն ընկերոջը հաղորդելու համար Արան հեռախոսով (կապնվեց, կապվեց) նրա հետ:
• Նրա հպարտ հոգին (վրդովվել, վրդովել) էր բարեկամի անզգույշ մի խոսքը:
• Երիտասարդ ու անվարժ երգչի ձայնը անսովոր դահլիճում անակնկալ (հուզմունքից, հուզմունքով) դողում էր:
• Նույնը (վերաբերում, վերաբերվում) է նաև քննարկվող ծրագրին:
• Նա շատ բարեկիրթ է և բոլորին էլ հավասար է (վերաբերվում, վերաբերում):
• Մի շարք գործարաններ բավականաչափ (տուժել, տուժվել ) են իրենց անփութության և անհեռատեսության պատճառով։

 

Հետաքրքրաշարժ լեզվական առաջադրանքներ՝

1. Կենդանական աշխարհի քանի՞ ներկայացուցիչ կա տրված շարքում՝ ուղտ, ալոջ, երան, երե, վարուժան, թաղար, կորյուն, կենգուրու ։

Ա. 4 Բ. 5 Գ. 6 Դ. 7 Ե. 8

2. -Կոմիտա՛ս, երեխաներին քանի՞ գիրք տվեցին դպրոցի գրադարանում: Կոմիտասի պատասխանը կա հարցում: Գտի՛ր այն:

Ա. 3 Բ. 6 Գ. 9 Դ. 10 Ե. 16

3. Ձուկ-ձկան, ամառ-ամռան, մանուկ-մանկան, դուռ-դռան, սեղան-սեղանի շարքում կա օրինաչափություն, որին չի ենթարկվում բառազույգերից մեկը: Նման օրինաչափությամբ գտեք պատասխանի տարբերակների «ավելորդ» բառը:

Ա. ծաղիկ Բ. պատանի Գ. պապ Դ. գիրք Ե. Ծիծաղ

4. Բերված բառազույգերը, բացի մեկից, կազմվել են որոշակի օրինաչափությամբ: Ո՞րը չի համապատասխանում օրինաչափությանը:

Ա. լռիկ-մնջիկ Բ. պստիկ-մստիկ Գ. թելիկ-մելիկ Դ. ծուռտիկ-մուռտիկ Ե. չալիկ-մալիկ

5. Համակարգիչը բոլոր տառերը կպցրել է իրար: Արմենը փորձեց շտկել թերությունը և ստացավ մի քանի տարբերակ: Քո կարծիքով՝ ո՞րն է ճիշտ վերականգնված նախադասությունը: Գերուկլորտղամարդէրնաևհևումէրփուքսիպեսքրտինքիկաթիլներըշարվելէիննրաչ եչոտկարմիրերեսին:

Ա. Գերուկ, լոր տղա, մարդ էր նաև, հևում էր փուո՜ւ, քսի պես. քրտինքի կաթիլները շարվել էին նրա չեչոտ, կարմիր երեսին:

Բ. Գերուկ, կլոր տղամարդ էր նա, հևիհև ո՞ւմ էր փուքսի պես փնտրում. քրտինքի կաթիլները շարվել էին նրա չեչոտ, կարմիր իրերին:

Գ. Գեր ու կլոր տղամարդ էր նա և հևում էր փուքսի պես. քրտինքի կաթիլները շարվել էին նրա չեչոտ, կարմիր երեսին:

Դ. Գեր ու կլոր տղամարդ էր նա և հևում էր փուքսի պես. քրտինքի կաթիլները շարել էին նրա չեչոտ, կարմիր երեսին:

6. Եթե պատգամավորություն բառից հանենք որմը, ապա մեխը, այնուհետև անտեսենք թվականը և դերանունը, մնացած տառերով ո՞ր բառը կկազմենք:

Ա. ավյուն Բ. մութ Գ. նյութ Դ. արյուն Ե. ուրույն

7. Եթե բառերը բաժանվեն բանակների, ապա ո՞ր բառազույգերի բառերը կհայտնվեն հակառակորդ բանակներում` կանուխ-ուշ 2. բերրի-արգավանդ 3. թեժ-մարմանդ 4. ագահ-աչքածակ 5. առույգ-աշխույժ:
8. Ա. 2, 3 Բ. 1, 5 Գ. 1, 3 Դ. 4, 5 Ե. 3, 4

 

21.05.18

Պատմել սովորի՛ր Հ․ Թումանյանի «Ուրախ գիշեր» պատմվածքը։

 

1.Փակագծերում տրված տարբերաներից ընդգծի՛ր ճիշտը։

 

• Ես քեզ (առնվազն, առնվազը) ութ անգամ զանգահարել եմ, բայց դու չես պատասխանել։
• Բոլորը (հոտնկայս, հոտնկաց) ծափահարում էին պատանի ջութակահարին։
• Ցերեկը ես (մեծ մասամբ, մեծամասամբ) տանն եմ լինում։
• Մենք նրան (ազգովի, ազգովին) ընտրեցինք նախագահ, բայց նա շուտով կորցրեց ժողովրդի վստահությունը։
• Մրցույթի արդյունքներն (առայժմ, առայժմս) չեն հրապարակվել, բայց ես չեմ կասկածում իմ հաղթանակին։
• Մեր փողոցի նոր գետնանցումը (արդեն, այլևս) գործում է։

 

2. Ուղղակի խոսքը դարձրո´ւ անուղղակի:

1. Մայրս ինձ հարցրեց.

-Որտե՞ղ ես պահել  մեր կախարդական շղթան:

2. Աղվեսն ագռավին խնդրեց.

-Ագռա՜վ քույրիկ, երգի’ր, որովհետև շատ լավ ես երգում:

3. Արջն աղվեսին ասում էր.

-Դու աշխարհի ամենասիրուն աղվեսն ես:

4. Պապս ասաց.

-Իմ իմացած միակ լեզուն հայերենն է:

Եղբայրս ասաց.

-Ես շատ լավ էլ խոսում եմ ծառ ու ծաղկի հետ էլ, կենդանիների հետ էլ:

5. Տղան ասաց.

-Չգիտեմ, նրանք քանի լեզու գիտեն, բայց իմ հայերենը շատ լավ հասկանում են:

 

 

18.05.18

Կարդա՛ Հ․ Թումանյանի «Ուրախ գիշեր» պատմվածքը։

1. Յուրաքանչյուր տառախմբի հնչյունները վերադասավորիր այնպես, որ բառ ստանաս:

Գրանեձ, նումե, ատնկա, անեծր,

Սե, ահուրտս, մե, նաջ, սե, ահուրտս,

Վոծ, րաբթույնու, նշրհոք ու եսր,

Խոճ ապրևգ մե ռաել երվուտս:

• Իսկ հիմա… Ուշադիր կարդա ստացված քառատողը: Գիտես՝ ով է գրել և որ բանաստեղծության առաջին քառատողն է: Սովորիր անգիր:
• Համացանցի օգնությամբ գտիր բանաստեղծությունը, տեղադրիր քո բլոգում և մի քանի անգամ կարդա:
• Պատմիր բանաստեղծությունը /գրավոր/:
• Փորձիր վերաբերմունք արտահայտել բանաստեղծության վերաբերյալ /հավանեցիր, հեղինակի ապրելակերպը քեզ դուր եկավ, համոզեց…/

 

2.

Ա. Տեղադրիր համապատասխան հնչյուններ և ստացիր բառեր /փակագծերում տրված թիվը նշում է ստանալիք բառի առավելագույն քանակը/.

Եր+ /6/, փո+ /7/, աշ+ /8/, բա+ /9/

Բ. Յուրաքանչյուր բառի սկզբին, ապա՝ վերջին կցիր մեկական հնչյուն և ստացիր երկու նոր բառ.

Մուր, վազ, տար, ական, շուն, այր, ավար:

Գ. Որոշիր բառերի հնչյունների և տառերի քանակը: Նկատի առ նաև արտասանվող, բայց չգրվող ը հնչյունը:

Օրորոց, եղինջ, հևիհև, օթևան, երկյուղ, երբեմն, սերկևիլ, պարգև, խխունջ, պատշգամբ, ճակնդեղ:

 

3.Տրված բառերը երեք խմբի բաժանի՛ր և դրանց տարբերությունը գրի՛ր:

Եղնիկ, բարձրահասակ, այրել, առույգ, վազվզել, կարոտ, թռչկոտել, առյուծ, բարձրանալ, կրիա, դանդաղաշարժ, օգնել, փոթորիկ, հզոր, հուժկու, վագր, աղմկահույզ, զեփյուռ, ընթանալ, արցունք, արտասվել, դարավոր, խնդրել, վայրի:

4.Նախադասություններում տեղադրի՛ր տրված հոմանիշ բառերից մեկը:

Ա. Փչեց մեղմ /քամի, փոթորիկ/, և ծառերն օրորվեցին:

Բոժոժավոր օձերը պոչի /կատարին, ծայրին/ ունեն զնգացող բոժոժներ:

Քնած առյուծի վրայով մի մուկ  /սլացավ, վազեց/:

Տիգրան Պետրոսյանի /հակառակորդ, թշնամի/ տաղանդավոր շախմատիստ էր:

5.Նախադասություններն առանձնացրու վերջակետով:

Մրջյունը մի ժամանակ մարդ էր և զբաղվում էր հացահատիկ մշակելով նա չբավարարվեց իր աշխատանքի պտուղներով և գողություն արեց աստված նրան միջատ դարձրեց, բայց նա իր բնույթը չփոխեց:

6.Դասավորի՛ր նախադասություններն ըստ մտքի հաջորդականության:

Ծանոթ շնիկն ասում է, որ ինքը ման է գալիս հետևի երկու թաթիկների վրա: Նա լացակումած հարցնում է, թե ինչպես է հասել այդպիսի բախտի, երբ ինքն ամեն օր սոված է: Մի անգամ բակի շնիկներից մեկն իր ծանոթ շնիկին տեսնում է պատուհանի փափուկ բարձին նստած:

 

17.05.18

Ընթերցի՛ր Հ․ Թումանյանի «Մայրը» պատմվածքը։

Առաջադրանքներ՝

1.Գտնե՛լ ածականները և դրանցով կազմել նախադասություններ:
Աղոտ, դերձակ, դժվարին, հոգատար, մանրահատակ, կավ, հաճարենի,
հյուսնություն, լսարան, հանգամանորեն, երկաթ, պողպատե, սնահավատ, դետալ,
գործունյա, բարեգութ, դաժան, ատլաս, չիթ, փայտե, կաղապար, շրջանակ, թղթե:

2.Գտնե՛լ մակդիրները, համեմատությունները և փոխաբերությունները։
Թելիկ-մելիկ առու,
Ուլունք-ուլունք մասուր…
Այցելության գալու
Անրջանքներ լազուր։

Ժայռը թիկնել է ժայռի ուսին,
Ժայռը նստել է ժայռի վրա,
Եվ ժայռի վրա նորած լուսինն
Արծաթ եղջյուրն էր փշրում իրա։
Ոլոր կածանը որպես պարան
Ժայռի պռունկից իջնում էր գետ.
Լոկ այդ պարանն էր ձիգ ու բարակ
Կապում իմ գյուղը աշխարհի հետ…
Համո Սահյան

3.Տրված բառերը ըստ անհրաժեշտության գրի՛ր միասին, անջատ, կամ գծիկով։
Արագ (արագ), հյուր (ընկալություն), յոթանասուն (երեք), տեղի (անտեղի),
մուգ (կարմիր), հյուսիս (արևելք), դեմ (դիմաց), ուշ (ուշ), ըստ (արժանվույն), դուրս
(մղել), ծառից (ծառ), քանի (որ), կողք (կողքի), կապտա (կանաչ), մի (քանի), լեփ
(լեցուն), տեղից (տեղ), լեռն (աշխարհ), երկ (կենցաղ), սպիրտ (այրոց), երկու
(երրորդ), փայտ (փորիկ), հյուսիս (արևմտյան), ի (սկզբանե), փոք (ինչ), հող
(անցում), ծափ (տալ), ոտքից (գլուխ)։

 

 

16.05.18

1.Ստեղծագործական աշխատանք՝ «Բարության ուժը»:

2.Ըստ անհրաժեշտության լրացնել ղ կամ խ։
Ա….բյուր, ա….ջիկ, խրո….տ, ա….տ (կեղտ), ա….տ (հիվանդություն),
հա….ճապակի, ա….քատ, բո….կ, տա….տակ, գա….թ, դա….ձ, կմա….ք, դե….ձ,
դե….ձանիկ, ե….բայր, զե….չ, թու….թ, կե….տ, կո….պեք, կո….ք, հա….թել,
տա….տկալի, հ….կել, ճե….ք, կ….տար, մա….թել, մե….ք, մ….կտալ, շա….կապ,
շ….թա, թու….պ, ո….բ, ո….ջ, ո….կույզ, ցողաթաթա…., պ….տոր, ու….տ
(սապատավոր կենդանի), ու….տ (երդում, դաշինք), փե….կ,  փո….ք,
քա….ցր, սանդու….ք, ծ….նելույզ, փա….չել, սե….մել։

 

15.05.18

Ստեղծագործական աշխատանք՝ «Ես և ճշմարտությունը»։

2.«Թարգմանչական նախագծի» շրջանակում ընտրի՛ր տրված նյութերից մեկը, թագմանի՛ր, տեղադրի՛ր բլոգումդ։

3.Գրաբարյան հատվածները  փոխադրի՛ր աշխարհաբարի։

Ա) Լավ է կոյր աչօք, քան կոյր մտօք:

 

Կարդա այսպես.

լաւ             — լավ

կոյր            — կույր

 

Բառարան

աչօք           — աչքով

մտօք          — մտքով

 

Հարցեր և առաջադրանքներ՝

 

1. Կոյր մտօք արտահայտությունն ինչպե՞ս ես հասկանում: Դրա հակառակ իմաստն արտահայտող բառը կամ բառակապակցությունը գտիր:
2. Մարդը կարո՞ղ է սրտով կույր լինել (գրաբ. կլինի` կոյր սրտիւ):
3. Լավ է կոյր աչօք, քան կոյր մտօք նախադասության իմաստն աշխարհաբար քանի՞ ձևով կարող ես արտահայտել:

 

Բ) Լաւ է մանուկ աղքատ եւ իմաստուն, քան զթագաւոր ծեր եւ անմիտ:

 

Կարդա այսպես.

լաւ                — լավ

զթագաւոր   — ըզթագավոր

(Նկատեցի՞ ր` ինչպես է կարդացվում ւ տառը:)

 

Բառարան

Քան զթագաւոր             — քան թագավորը

 

 Առաջադրանք՝

Նախադասության մեջ հակառակ իմաստ ունեցող բառերը գտի´ր և զույգ — զույգ դո´ւրս գրիր:

 

14.05.18

Սիրելի՛ սովորողներ, բլոգներում պատմե՛ք այսօրվա բացօթյա ընթերցանության ընթացքում ձեր կարդացած գրքի մասին։

Առաջադրանք՝

Ըստ անհրաժեշտության լրացնել ջ, ճ կամ չ։
Աղ….իկ, ամբող…., թարթի…., ա…., ծխամոր…., առա…., ա….պարար,
գո….ի, խո….կոր, առա….ին, կո….կել, առա….նորդ, ար…., զի….ել, թռ….ել, թր….ել, ի….նել,  մե…., մի….և, մե….ք, ող…., մուր…., ող….ույն, մահ….ակալ, առող…., ո….իլ, կա….աղակ, վեր….։

 

11.05.18

Գործնական քերականություն՝

1.Տրված բառերը գրի՛ր տեքստում հանդիպող հոմանիշների փոխարեն: Տրված և ստացվածտեքստերը համեմատի՛ր:

 Ստորերկրյա, հասունանալ, արժենալ, գործածել, նշել, հարկ, միայն, նաև, վայր, ջերմուկներ, գրեթե, հասցնել, ողջ, տեսանկյուն, գործել, քարածուխ, լավագույն, բարձրադիր, ջեռուցել:

Պետք Է ասել, որ գետնի տակի տաք ջրերի օգտագործման տեսակետից ամբողջ աշխարհին օրինակ Է տալիս փոքրիկ Իսլանդիան: Նրա մայրաքաղաքում ածուխ ու նավթ համարյա չեն օգտագործում: Նրանց ջերմոցներում մենակ մրգեր ու բանջարեղեններ չեն հասնում, այլ մանդարին ու կիտրոն էլ կա: Հանքային ամենալավ աղբյուրներից մեկը մեր Ջերմուկն է: Այդ բարձր տեղը վառելիք բերելը շատ թանկ Է նստում: Եթե ձմռանը Ջերմուկն էլ տաքացնեն հանքային ջրով, առողջարանները կաշխատեն տարվա բոլոր եղանակներին:

2.Հոմանիշների հինգ զույգ առանձնացրու:

Ընչազուրկ, հերսոտ, ընչաքաղց, ընթացիկ, սրընթաց, անընկճելի, արագընթաց, անկոտրում, դյուրաթեք, դյուցազնական, դյուրաբեկ, ճկուն, աղքատ, հերոսական:

3.Կետերր փոխարինի՛ր փակագծում տրված այնպիսի հոմանիշով,որ տեքստի ոճն ավելիվերամբարձ դառնա:

Հին Բաբելոնի հարստությունն ու պերճությունը դեպի իրենց էին … (ձգում, հրապուրում, քաշում) ճամփորդներին: Նրանք գալիս էին իրենց աչքերով տեսնելու քաղաքի … (զարմանալի, զարմանահրաշ, սքանչելի, հիանալի) պարիսպները, որոնց վրայով մի քանի կառք կարող էր կողք-կողքի ընթանալ: Սակայն ճամփորդնևրին ամենից ավելի (զրավում, դյութում, ձգում, հրապուրում) էր Նաբուգոդոնոսոր թագավորի … (հիասքանչ, չքնաղ, հրաշազեղ, չքնաղագեղ) պալատը: Պալատի կողքին … (բարձրանում էր, վեր էր խոյանում) ապշեցուցիչ մի … (կառույց, կառուցվածք, կերտվսւծք, շինվածք)` կախովի այգիները: Թագավորը դրանք … (ստեղծել էր, շինել էր, գոյության էր կոչել) իր սիրելի կնոջ համար: Թագուհին մեդացի էր` իր հայրենիքի … (կանաչ, զմրուխտ, անտառոտ) լեռներին ու անտառներին սովոր:… (շոգ, տոթ, տոթակեզ) ու անտառազուրկ Բաբելոնում կարոտում Էր Մեդիայի լեռնային անտառների (զեփյուռին, հովին,քամուն) ու ստվերին: Կնոջ… (տխրությունը, թախիծը, վիշտը)… (պակասեցնելու, նվազեցնելու, փարատելու) համար Նաբուգոդոնոսորը որոշեց նրան կարծես լեռներից բերված ամբողջ մի օազիս … (պարգևել, ընծայել, նվիրել): Եվ կամարակապ չորս հարկերից բաղկացած լայն աշտարակի վրա ստեղծվեցին … (հայտնի, աշխարհահռչակ, ծանոթ) կախովի պարտեզները: Հասարակ… (մահկանացուների, հողածինների, մարդկանց) համար պարտեզներն անմատչելի էին. չէ՞որ դրանք … (թագավորական, արքայական) պալատի բարձր պարիսպների ետևում էին, իսկ մուտքը պահպանում էր (ահարկու, սարսափելի, ահավոր, սարսափազդու) պահակախումբը: Այդպիսի պարտեզներ ամբողջ աշխարհում ոչ մի տեղ չեն եղել, դրանք … (շատ լավ, հիանալի, հրաշալի) էին մտածված և հեքիաթային … (սիրունություն, գեղեցկություն) ունեին, իզուր չէ, որ աշխարհի յոթ հրաշալիքների շարքում էին:

 

4.Սխալ կամ ոչ տեղին գործածված բաոերը գտի՛ր և ճշտի՛ր: 
Բարենցի ծովի Կիլդին կղզում մի շատ հետաքրքիր լիճ կա: Նրա ջուրը հինգ շերտ ունի: Առաջին շերտի` հատակի տիղմի վրայի ջուրն այնպիսին է, որ հողին է հավասարեցնում ամեն մի կենդանի բան: Դրա համար էլ ջրի այդ շերտում ոչ մի առողջ էակ չկա:
Երկրորղ շերտր ծիրանագույն մանրէներով է ցանկապատած: Այդ մանրէներն այնքան բազում են այդտեղ, որ չեն հրաժարվում,որ ցածի թունավոր գազը ոտքի ելնի, հասնի երրորդ «հարկ»: Ջրի երրորդ շերտը բնակեցվածէ ծովային ձկներով, ոզնիներով ու այլ կենդանիներով, որոնք qոյություն ունեն աղի ջրերում: Չորրորդ «հարկում» ջուրը շատ է աղի ու կյանքի համար պիտանի չէ: Իսկ վերին, հինգերորդ շերտում ջրհորի քաղցրահամ ջուր է: Դա էլ քաղցր ջրերին ուրույն կենդանիների արքայությունն է: Ամենահետաքրքիրն այն է, որ այդ տարօրինակ լճի հինգ շերտերը երբեք իրար մեջ չեն ընկնում:

 

10.05.18

Կարդա՛  Ջաննի Ռոդարիի «Թե ինչպես կապիկները որոշեցին ճանապարհորդել» պատմվածքը։

Գործնական քերականություն՝

1.Բաց թողնված տառերը լրացրո՛ւ:

Ա․Մեռ.ալ ծովի ջուրն այնքան աղի է, որ այնտեղ ոչ մի կեն.անի  .ակ չի կարող ապրել: Ար.մտյան Աս. այի տո.ակեզ  կլիմա.ի պատ.առով ան.դ.ատ շատ ջուր է գոլորշ.անամ ծովի մակեր.ույթից, իսկ լուծվա. աղերը մնում են ծովում ու մեծացնում ջրի աղ.ությունը: Ծովում խորանալուն զուգ.նթաց` աղիաթյու.. աճում է: Աղերը Մեռ.ա լծովի քա.որդ մասն են կազմում, նրա մեջ աղերի ըն..անուր քանակը քա.ասուն միլ..ն տո..ա է
Բ.Ամերիկ.ան մի ակու.բում, որտեղ երա..տությունն ան.ա.ար որոտում է, կարելի   է անդո.. գտնել: Ա.տոմատի մե. տասը ցենտ են գցում, և այն երեք րոպ.ով անջատվում է: Տասը ցենտը քիչ չ., բայց ինչքա՜ն հաճելի է  թվում այն անդո..ը, որի համար անձա.բ կանխիկ վճա.ել ես: Հազար ին. հար.ուր հի.ունին.  թվին ամերիկ.ան ռադ..ն մի անսովոր հաղոր.ում տվեց:Ունկ.դիրների ուշադրությանը ներկա.ացրին մի լուր` աղմուկի դեմ պայ.արող կազմակերպություն ստեղծելու մասին, ու ընդ.ուպ մինչ. տասնհինգ .ոպեանոց հադոր.ման վեր.ը տ.ող լռություն:
Գ.Մար.ուն իր ամբո.. կյան.ում ուղեկցում է ձայնը: Մար.ը բացար.ակ լռության    պայմա..երում վատ է զգում,  նրան պատում է  երկ..ղի ու անհարմարության զգացում: Բացար.ակ լռությունը խա.արում է մար.ու ն..րդային համակարգն այնպես, ինչպես և անվեր. աղմուկը: .րոտը, հրաբու.ների ձայնը, ծովային մ..իկները և այլ աղմուկներ անհանգստացնում են մարդուն: Կան բնական աղմուկներ, ինչպես թռ.ու..երի դայլայլը, ա..յուրների կարկաչ..նը, ծովի ալիքների համ.նթաց ճողփ..նը, հաճելի են մար.կանց համար, բարերար են ներգործում նրանց ն..րդային համակար.ի վրա: Տհաճ աղմուկը քայքայում է մար.ու առո..ությունը: Աղմուկի հետ են կապվում լսողության կորուստը, ն..րդահոգեկան հիվանդությու..երի աճը, ֆիզիկական և մտա.որ ըն.ունակություն..երի նվազումը:

 

 

06.05.18

Կարդա՛ և բլոգումդ վերլուծի՛ր Ջաննի Ռոդարիի «Երիտասարդ խեցգետինը» պատմվածքը։

Առաջադրանք՝

Լրացրո՛ւ  բաց թողնված տառերը և ստացված բառրով հորինի՛ր փոքրիկ պատմություն։
Զվար-նոց, զորավի-, եղր-անի, ի-սունի-ը,  փո-խ, թա-երասեր, Կիլիկ-ա, իդ-ալական, թան-ագին,  վար-ագիծ, կ-ճտացնել, հավակնոր-, հ-փանալ, ո-կույզ, ո-ելից, ար-ուկ, հո-նաբեկ, քա-անիվ, ակադեմ-ա, աղո-ք, ք-ախույզ, ախո-ժալուր, հորթու-, ձեր-ազատվել, խո-շոմ, ա-ծիվ, ան-մբռնելի, պ-նվել, փտա-տ, ասացվա-ք, խա-կանք, մեղմ-րեն,  մ-կասույզ, բնօ-ան, լուսն…ջք ,օրեց…ր, …մալե, գինարբու…(ծաղիկ), դեղ…ան, բա…բառ, ցորնամ…իկ, մանրազ…ին, գինարբու…(խնջույք), թ…բլիկ,  ա…ֆիթատրոն, գնոր…, ակաղ…ուն, ձ…ձ…ել, վաղ…րոք, ակ…նդետ,  որև…, երբևից…, Լիլ…ա, դ…խոյական, անհար…ի, տրտմաշու…, վար…աբեկել, կ…կտուր, խառնիճաղան…, դասալի…, ան…ուդար…, հ…դս ցնդել, ալեծու…, կ…որդ, մի…նադար, ու…տ(կենդանի), ու…տ(երդում), ապաշնոր…, ըն…իմադիր, հե…են, միլ…ոն,  օ…ևան, շեղ…(կույտ), փղ…կալ, մածու…իկ, հե…կլտալ, բար…իթողի, լ…արդ, այծ…ամ, շո…, գո…նոց, բարա…(քերծե):

 

 

05.05.18

Պատմել սովորի՛ր Ջաննի Ռոդարիի «Շների երկիրը» պատմվածքը։

Ովքեր բլոգում չէին վերլուծել պատմվածքը, անպայման լրացնում են։

Առաջադրանքներ՝

1.Կազմե՛լ նախադասություններ՝ գործածելով տրված դարձվածային միավորները։
Վարդագույն ակնոցով նայել, ջրից չոր դուրս գալ, համբերության բաժակը
լցվել, ձեռք մեկնել, քաղցր աչքով նայել։

2.Տրված ածանցավոր բառերում առանձնացրո՛ւ արմատը  և ածանցը։

Խնձորենի, տգեղ, անհարմար, անզեն, անտուն, անգութ , դժբախտ, դժգոհ, լճակ, շնիկ, գառնուկ,  կանաչեղեն, միտք,  լեռնցի, սարեցի, գյուղացի։

3.Առանձին սյունակներով դուրս գրե՛լ նախածանց, վերջածանց, ինչպես նաև թե՛ նախածանց, թե՛ վերջածանց ունեցող բառերը։
Անհայտ, խնձորենի, անմտություն, հակաթույն, մթերային, տգեղ,
վերահաշվում, անհոգաբար, կաղնուտ, անհավատալի, միլիոնավոր, չկամ,
ցուցանակ, արտապատկեր, ենթավարպետ, գերադաս, կղզյակ, հարակից,
հայրական, ներգրավում, տրամագծորեն, անհարմար, ապաշնորհ, դժգոհություն,
հավաքածու, լսարան, համատեղություն, ծիծաղելի, անթիվ, մորթեղեն, միտք։

 

04.05.18

Կարդա՛ և բլոգումդ վերլուծի՛ր Ջաննի Ռոդարիի «Շների երկիրը» պատմվածքը։

1.Փակագծերում տրված բայերը անհրաժեշտ քերականական ձևերով գրի՛ր նախադասության  համապատասխան տեղերում։

1. Ընթացող գնացքի լուսամուտից …․ մոտակա բնակավայրերի լույսերը, որոնք մի պահ …. թանձրացող խավարում, ապա ….։ (երևալ, անհետանալ, առկայծել)
2. Հանգստյան տան բակում մարդիկ …., երեխաները, ճոճանակների վրա նստած, …., իսկ մեղմ քամին …. մոտակա սարերի զովությունը։ (օրորել, զբոնել, բերել)
3. Վարպետը …. հաստոցը, …. նոր պատրաստած դետալը և …. գծագրի հետ՝ երբեմն ինչ-որ չափումներ անելով։ (վերցնել, անջատել, համեմատել)
4. Դաշնակահարի մատները …. ստեղների վրայով, և դահլիճը …. հոգեպարար մի երաժշտությամբ, որն …. ունկնդիրների հոգիները։ (ալեկոծել, ողողել, սահել)
5. Ճամփեզրի խոտերի միջից հանկարծ մի աղվես …., որն …. ճանապարհի մյուս կողմն ու …. թփուտներում։ (անցնել, անհետանալ, հայտնվել)

 

2.Տրված համանուններով կազմել նախադասություններ։
1. սեր (կաթի երեսի թանձր շերտ). սեր (զգացմունք)
2. կետ (կետանիշ, գծի հատվածի սահման). կետ (ջրային կաթնասուն կենդանի)
3. քանոն (ձողաշերտ՝ չափելու և ուղիղ գծելու համար). քանոն (երաժշտական
գործիք)
4. դող (մարմնի սարսուռ). դող (անվին անցկացվող ռետինե շրջանակ)
5. տոն (ձայնաստիճան). տոն (նշանավոր իրադարձության նվիրված
հանդիսավոր օր)

 

03.05.18

Սիրելի՛ սովորողներ, դուք արդեն կարդացել եք  Ջաննի Ռոդարիի «Սև քթերի կղզին» պատմվածքը։   Այժմ փորձեք գրել ստեղծագործական աշխատանք հետևյալ վերնագրով՝ «Ես կուզեի ապրել մի կղզում, որտեղ բոլորը․․․» վերնագրով։

Առաջադրանք՝

Փակագծերում տրված բառերից ընտրի՛ր ճիշտ բառաձևը  տվյալ նախադասության համար։

1. Լուրջ միջոցներ ձեռնարկելու (փոխարեն, փոխանակ) ռուսական դիվանագետները փոքրիկ միջոցներ ձեռնարկեցին։
2. Սպասվում էր հայ-ադրբեջանական (պաշտոնեական, պաշտոնական) նոր հանդիպումներ։
3. Երկյուղածությամբ մոտ գնացի ու (դողդոջուն, դողդոջյուն) ձեռքերով հանեցի ծրարը։
4. Այս առասպելական հերոսի մասին բազմաթիվ (ավանդույթներ, ավանդություններ) են ստեղծվել:
5. Այդ դեպքից հետո նրա հոգում մի տեսակ դառնության (զգացում, զգացմունք) էր մնացել:
6. (Խոսքը վերաբերում, վերաբերվում) է 5–րդ դարի հայ պատմիչների գործերին:
7. Գեղագիտությունը (հասկացություն, հասկացողություն) է տալիս գեղեցիկի մասին:
8. Չկարողանալով դիմադրել թշնամու հարձակումներին՝ բերդի փոքրիկ կայազորը (տեղի տվեց, տեղիք տվեց)։
9. Երկուսն էլ (ուսում, ուսմունք առած), առաջավոր հայացքների տեր երիտասարդներ էին։
10. Եվ հենց բլրի վրա էլ Արգիշտին (զարկեց, զարկ տվեց) իր վրանը։
11. Մոխրագույն մեգը բարձունքում հետզհետե (լուծվում, լուծարվում էր)։
12. Այդ մասին ասվել է (բազմիցս, բազմիցս անգամ):
13. Ընկերներիդ (հանդիպելուց, հանդիպելիս) չմոռանաս ասել այդ մասին։
14. Երեխան իր ծնողների հետ դուրս (եկավ, եկան) զբոսանքի։
15. Ոչ միայն չէր սովորել դասերը (այլ, այլև) դասի տեղն էլ չգիտեր։

 

02.05.18

Սիրելի՛ սովորողներ,  Ջաննի Ռոդարիի «Սև քթերի կղզին» պատմվածքի      վերլուծությունը բլոգներում չեք տեղադրել, լրացրե՛ք։

Առաջադրանքներ՝

Ըստ անհրաժեշտության լրացնել՝  յո, իո, եո։
Ամբ….ն, աքս….մ, բրաբ….ն, լեգ….ն, հետ….տն, արդ….ք, մարմար….ն,
թ….րեմ, մեդալ….ն, միլ….ն, ակորդ….ն, չեմպ….ն, պանս….նատ, Սրապ….ն,
տրիլ….ն, օր….րդ ավիաց….ն, ինդուկց….ն, ամ….բա, քամել….ն։

Ըստ անհրաժեշտության գրել  յ տառը։
Կա….ուն, հա….ելի, Միքա….ել, զրո….ական, է….ություն, նա….ել, վա….ելել,
գա….իսոն, է….ակ, ատամնաբու….ժ, Ռաֆա….ել, մի….այն, պո….եմ, պո….ետ,
մի….ասին, հի….անալ, թե….ել, խնա….ել, հի….անալ, որդի….ական։

 

Ապրիլ․ 6-րդ դասարան 

27.04.18

Կարդա՛ և բլոգումդ վերլուծի՛ր Ջաննի Ռոդարիի «Սև քթերի կղզին» պատմվածքը։

Առաջադրանքներ՝

1.Ըստ անհրաժեշտության լրացնել ձ, ծ կամ ց։
Ար….ակուրդ, ասացվա….ք, ընդար….ակ, ատաղ….ագործ, գլուխկոն….ի,
համար….ակ, բար…., բար….ել, թխվա….ք, բար….ր, խ….կել, առան….ք, դաղ….,
դար…., կ….կտուր, դեղ…., դեղ….անիկ, հանդիպակա…., դեր….ակ, դեր….ան,
խուր…., ձվա….եղ, հանդեր…., հինավուր…., լպր….ուն, հար….ակվել,
համբար….վել, Համբար….ում, փայ….աղ, որ…., վար…., ուր…., փոր…., որ….կալ,
օ…., օ….իք։

2.Յուրաքանչյուր շարքում գտնե՛լ տողադարձման սխալ ձևը։
1. ան~համարձակորեն, անհա~մարձակորեն, անհամարձակ~որեն,
անհամար~ձակորեն
2. պը~տուտակահան, պտուտա~կահան, պտուտակա~հան, պտուտ~ակահան
3. հա~ցաթխման, հացաթըխ~ման, հացա~թխման, հացա~թըխման
4. ար~տասանական, արտասա~նական, արտա~սանական, արտասան~ական
5. ջը~րօգտագործում, ջրօգ~տագործում, ջրօգտագոր~ծում, ջրօգտագործ~ում
6. հաշ~վապահություն, հաշվապահ~ություն, հաշվա~պահություն,
հաշվապահու~թյուն
7. կա~մըրջասյուն, կամըր~ջասյուն, կամըրջա~սյուն, կամրջա~սյուն
8. էլեկտ~րաշարժիչ, էլեկտրա~շարժիչ, է~լեկտրաշարժիչ, էլեկտրաշարժ~իչ
9. եր~կարաճիտ, երկա~րաճիտ, երկարա~ճիտ, երկ~արաճիտ
10. ա~սեղնագործ, ասեղ~նագործ, ասեղն~ագործ, ասեղնա~գործ

3.Տրված բառերից առանձնացնե՛լ հականշային 10 զույգ։
Փութաջան, ամպոտ, դալար, ծույլ, ուսյալ, երկչոտ, հինավուրց, գագաթ,
օրինական, անջրդի, ապօրինի, ինքնահավան, նոսր, ողորկ, հեռավոր,
արատավոր, խորդուբորդ, ջրարբի, համարձակ, ջինջ, տգետ, հմուտ, ստորոտ,
թանձր, անբասիր։

 

25.04.18

Կարդա՛ և բլոգումդ վերլուծի՛ր Ղ․ Աղայանի այն գործերը, որոնք չես կարդացել։

1.Ըստ անհրաժեշտության լրացնել  մեկ կամ մեկից ավելի բաղաձայններ։
Անդո…., բա….ադ, պ….ահողմ, բե….ի, տայատեսակ, մ….իկ (հողմ), մ….իկ
(հացաբույսերի հիվանդություն), տա….ական, տո….ա, բ….ային, սովա….ուկ,  տա….որոշել, այ….ենական, երե….րբիչ, ե….որդ, հինգե….որդ, չո….որդ,
անդո….ագիր, հո….ասուն, ու….ևոր, հո….ական, հո….անոց, ու….ակի։

2.Տրված բազմիմաստ բառերից յուրաքանչյուրով կազմե՛լ երկուական նախադասություն՝ բառերը գործածելով տարբեր իմաստներով։
Հաց, ծով, ալեկոծվել, քար, երկաթե։

 

23. 04.18-24.04.18

1.Սիրելի՛ սովորողներ, կրկին վերընթերցե՛ք Ղ․ Աղայանի այն գործերը, որոնք հանձնարարել էի․ դասարանում բեմադրելու ենք։ 

2.Բլոգումդ պատմի՛ր այս ընթացքում կարդացածդ գրքի մասին, եթե չես կարդացել որևէ գործ, հանգստյան օրերին կարող ես կարդալ(աշխատանքդ հրապարակի՛ր առանձին հղումով)։

20.04.18

Կարդա՛ և բլոգումդ վերլուծի՛ր Ղ․ Աղայանի «Արևի հրամանը» և «Խելոք գլուխը» գործերը։

Առաջադրանքներ՝

1.Գրավոր բացատրի՛ր , թե տրված բառն  ի՞նչ է նշանակում:

Գիրք, դիմակ, դերասան, ընկույզ, ժպիտ, երեխա, հեռախոս, տուն, բեմ:

2.Կետերը փոխարինի´ր փակագծում տրված բառից կազմված համապատասխանգոյականով:

Ֆրանսիացի թագավորը կենդանիների նկատմամբ հատուկ … (վերաբերվել) ուներ: Նա ցանկանում էր իր պալատական այգում  հետաքրքիր  գազանանոց ստեղծել: ճարտարապետը բոլոր կենդանիների վանդակները հովհարաձև տեղավորեց փոքր … (տարածել) վրա, որ … (այցելել) մի կետից կարողանա տեսնել բոլոր կենդանիներին: Հետագայում ուրիշներն էլ ընդօրինակեցին վանդակների այդպիսի … (դասավորել):

3.Տրված բառերը վանկատի´ր՝  գաղտնավանկի ը –երը  գրելով:

Կրկին, դռնբաց, երբեմն, գրքային, կրակ, ուրեմն, ծանր, սրտաբաց, զվարթ, տխրել, խմբավորել:

4.Լրացրո՛ւ բաց թողած տառերը և կետադրի՛ր, անծանոթ բառերը բացատրի՛ր։

Երբ բոլորը վեր կացան ոտքի ելավ նաև կաթողիկոսին դեմ դիմաց նստած Դանիել եպիսկոպոսը։ Շոգի պատճառով ուսերին էր գցել պարեգոտը որի տակից երևում էին մազեղեն քուրձը սմքած մաշկը։

Դու ասացիր հայրապետ որ Պապը չի իրագործի իր բոլորիս համար ան-նդունելի հրամանը սկսեց նա լեռնականի բամ- խ-պոտ ձայնով սակայն իմացած լինես որ նա արդեն իրագործել է։

Ներսեսը սթա-վեց այդ հաղորդումից սփ-թնեց և դողդոջ-ն ձեռքով նշան արեց որ Դանիելը շարունակի։

Միջ-րեին թագավորն ազատ է ար-ակել սարկավագների կալանավորած պարտազանց շինականներին և մենք այլևս իրավունք չունեինք մեր վանքապատկան շինականների վրա։ Սա չի նշանակում արդյոք որ աղո-քով ու ճ-նությամբ մենք անվերջ ապաշխար-ելով պիտի ենթարկվենք աստվածըն-եմ հրամանին եկած ապ-րինի արքայից։

****

Դար-ինները կո-ք կո-քի բար-րանում էին խոր-ուբոր- լեռնալանջով որտեղ մի ժամանակ երևում է սալարկված ճանապարհ է եղել։ Նրանցից ամեն մեկը մի տարիքի էր պապը վա-սունութ որդին քա-ասուներեք թոռը տասնի-ը։ Չգիտեին քանի տարեկան են գիտեին, որ պապ որդի ու թոռ են։

Նրանք անբա-բա- մագլցում էին լեռնալանջով և նրանց հետ ասես մագլցում էր նաև արփին աղ-ամուղ-ի մու- կապույտը ցրելու և աշխարհին վերադար-նելու մի գիշերով կորցած իր գույները։

Դար-ին Մար-արը Գեղամ որդուն դարձավ և ասաց

Սանասարին նշանելու ժամանակն է հմուտ դար-ին է արդեն։

Սանասարը ականջի ծայրով լսեց որ իր մասին է խոսքը և խոնար- հետ նայեց որ ավա-ներին      ունկ-նդրի։

 

 

19. 04.18

Կարդա՛ և բլոգումդ վերլուծի՛ր Ղ․ Աղայանի «Ապագայի համար» և «Կենդանիների վեճը» գործերը։

Հետաքրքրաշարժ լեզվական առաջադրանքներ՝

1. Երբ որևէ ստեղծագործության մասին ասում են, որ այն հեղինակի կարապի երգն է, նկատի ունեն, որ դա նրա՝

Ա. առաջին ստեղծագործությունն է

Բ. հասուն տարիքի ստեղծագործությունն է

Գ. սիրահարված շրջանի ստեղծագործությունն է

Դ. վերջին ստեղծագործությունն է

Ե. լավագույն ստեղծագործությունն է

 

2.Ո՞վ կհանդիպի, ո՞վ կբարևի,

Ո՞ւմ հոգեհամբույր խոսքը կլսեմ:

Ո՞ւմ ուրախացած դեմքը կարևի՝

Բարեկամաբար հրճվանքով վսեմ:

Ո՞ր բառն իր հոմանիշը չունի բերված քառատողում:

Ա. վես Բ. նսեմ Գ. ցնծություն Դ. երես Ե. պայծառանալ

 

3.Բերված բառազույգերը, բացի մեկից, կազմվել են որոշակի օրինաչափությամբ: Ո՞րը չի համապատասխանում օրինաչափությանը:

Ա. լռիկ-մնջիկ Բ. պստիկ-մստիկ Գ. թելիկ-մելիկ Դ. ծուռտիկ-մուռտիկ Ե. չալիկ-մալիկ

 

4. Տրված բառակապակցություններից ո՞րը կարող է գործածվել «փոքրիկ» իմաստով:

Ա. մի գլուխ Բ. մի մատ Գ. մի թարթիչ Դ. մի հոնք Ե. մի վիզ

 

5. Ո՞ր նախադասությունն է զերծ մնացել մակաբույծ բառերից:

Ա. Շուշանը հնարավորինս չափով ջանք գործադրեց:

Բ. Այս շաբաթ զբաղված եմ, ուստի չենք հանդիպի:

Գ. Տանձենու ծառը ծաղկել է:

Դ. Երևանը հանդիսանում է Հայաստանի Հանրապետության մայրաքաղաքը:

Ե. Ուսուցչուհին բազմիցս անգամ հիշեցրեց առաջադրանքի մասին:

6.Ո՞ր բառի բացատրությունն է  սխալ:

1. սակարկել — բանակցել ինչ-որ գործարքի ժամանակ
2. դագանակ — գավազան
3. քթոց — դնչկալ
4. սվին — սառը զենք

7. Տառերի թվային արժեքներով գտեք, թե ո՞ր նախադասությունն է 401 8690 720 4001 թվերի միջոցով գաղտնագրված:

Ա. Նա փող չի տա:

Բ. Սա քող չի բերի:

Գ. Նա քող չի տա:

Դ. Սա շատ փող ունի:

Ե. Նա փող կտա քեզ:

 

8. «Ներկը կերան քամիները, ընկեր Կարեն» նախադասության բառերի տեղերը չփոխելով՝ կարելի է նոր նախադասություն ստանալ այդ բառերի գրաշրջմամբ (բառի բոլոր տառերով այլ բառ կազմելով): Ո՞րը կլինի նոր նախադասությունը:

Ա. Ընկեր Նարեկ, մաքիները նկարը կերան:

Բ. Կարեն, քամիները տարան Նարեկի նկարը:

Գ. Ընկեր Նարեկ, մաքիները ներկը կերան:

Դ. Նարեկը կրկին նկարեց իր ընկեր Կարենին:

Ե. Ընկերը Կարենին ծանոթացրեց Նարեկի հետ:

 

9. Ո՞ր բառից են քամվել մղոն, ցավ, եղան, վեմ, ցող բառերը:

Ա. մեղրահաց Բ. մեղրածոր Գ. ցեղակրոն Դ. վարդացող Ե. մեղվանոց

 

 

18.04.2018

Կարդա՛ և բլոգումդ վերլուծի՛ր Ղ․ Աղայանի «Մեղուն ու մարդը» և «Մեղուն ու հավը» գործերը։

Առաջադրանքներ՝

1.Նախադասության բառերից մեկը փոխիր՝ առանց միտքը փոխելու:

Օրինակ՝

Արջուկը քարայրից դուրս եկավ ու շշմած կանգ առավ: – 1. Քոթոթը քարայրից դուրս եկավ ա շշմած կանգ առավ: 2. Արջուկը քարանձավից (այրից, անձավից) դուրս եկավ ու շշմած կանգ առավ: 3.Արջուկը քարայրից  ելավ (դուրս թռավ) ու շշմած կանգ առավ: 4.Արջուկը քարայրից դուրս եկավ և  շշմած կանգ առավ: 5. Արջուկը քարայրից դուրս եկավ ու շփոթված (զարմացած) կանգ առավ: 6.Արջուկը քարայրից դուրս եկավ ու շշմած կանգնեց:

Դարբնի աղջիկն առավոտից  մինչև իրիկուն պետք է խոհանոցում չարչարվեր:

Ինչ-որ մեկը պատուհանը թակեց ու շտապ-շտապ հեռացավ:
Անսպասելի մի խշշոց ականջն ընկավ, ու ձին լարվեց:

Քո ճանապարհին միայն մեկ խոչընդոտ կա:

Անխոս առաջ էր քայլում՝ առանց մեկի վրա ուշք դարձնելու:
Ձորի պռնկին, աշնան հողմերի առաջ անկոտրում ու անվախ, մի ծառ էր կանգնել:

2.Ըստ անհրաժեշտության լրացրո՛ւ գ, կ կամ ք։

Ան….ամ, ավա…., կողպե…., գո…., եր…., զու….ել, թա….ավոր, վարա….ել,
թար….մանել, կարա…., կար…., հա….նել, հան….ափոր, հո….նել, հո….ի,
հո….նակի, ձա…., ձի…., ճի…., ճրա…., մարա…., մար….արե,
մար….արիտ, փեղ….,  փող…., նորո….ել, շո…., պատարա…., պար….և, սու…., արտասու…., փա….ցնել, թա….ցնել, ուրա…., օ….նել,  վարուցան….,  օ….ուտ։

 

17.04.2018

Պատմել սովորի՛ր  Ղ․ Աղայանի «Ծույլ տղա» և «Երկու այծ» գործերը։

Առաջադրանքներ՝

1.Ընդգծված  բառերն  ու բառակապակցությունները փոխարինի՛ր համապատասխան ածականներով:

Երկրին մոտ տարածությունում  տիեզերանավի հանդիպեցին: – Երկրամերձ տարածությունում տիեզերանավի հանդիպեցին:

    Հայոց աշխարհում Արարատի դաշտի հարավում, մի հրաշքով լի ու ձեռքով չկերտված կոթող կա: Դա Արարատն է՝  երկինք սլացող , մեկուսի լեռների զանգված՝ կոնի նմանվող զույգ գագաթներով: Մասիսն ու Սիսը հանգած հրաբուխներ են: Մասիսի ժայռերովպատված գագաթը ծածկված է  հավերժական ձյունով:  Սսի գագաթի  մասը նույնպես քարերով ծածկված է : Լանջերը կտրտված են  ճառագայթի ձև ունեցող ձորակներով ու հեղեղատներով: Լանջերին խոտով առատարոտներ ու թփուտներ կան, ներքևի գոտում՝ այլևայլ թռչուններ ու կենդանիներ: Հնում լեռը հռչակված էր որպես արքաների որսատեղի:

Մասիսը զերծ չի մնացել  բնության աղետներից: Նրա հյուսիս-արևելքի լանջի խորխորատը, հայտնի «Մասյաց վիհ» անունով, որ գագաթին մոտ (մերձ) մասում ավելի քան հազար մետր խորություն ունի, առաջացել է երկրաշարժից:

 

2.Բաց թողած տեղերում լրացրո՛ւ բ, պ, փ։

ա/ ալեծու․․, աղ,,ակույտ, աղ․․յուր, ամ․․արիշտ, ամ․․արձիչ, ամենասուր․․, ամրակոփ, անխաբ, անխա․․ան, ա․․շել, ա․․ստամբել, ար․․ենալ, ա․․սե, ա․․սոսալ, բամ․․, բամ․․ասել, բամ․․ել, բոր․․։

բ/ Գա․․րիել, գամ․․ռ, գինար․․ուք, գի․․ս, գոմաղ․․, գռ․․ել, գրա․․ար, դար․․ին,  աղ․․անոց, Ար․․ինե, դար․․աս, դա․․նեպսակ, եղ․․այր, եր․․,  եր․․եմն, եր․․ևիցե, երեսսր․․իչ, եր․․ներանգ, զամ․․իկ։

գ/ ըմ․․շամարտ, ըմ․․ոշխնել, ընդհու․․, թա․․առաշրջիկ, թա․․ք, թմ․․լիկ, թմ․․կաթաղանթ, թ․․րտալ, թրմ․․ալ, թփթ․․ացնել, թ․․ուտ, ժայռակո․․, ի․․րև, լե․․լեցուն, լիր․․, խա․․եբա, խա․․կանք, խարխա․․ել, նր․․անցք։

 

 

16.04.2018

Կարդա՛ և բլոգումդ վերլուծի՛ր Ղ․ Աղայանի «Ծույլ տղա» և «Երկու այծ» գործերը։

1.Փակագծերում տրված բառերը գրի՛ր որոշյալ կամ անորոշ առումով:

Երկրագնդում վայրի կենդանիների (բնաջնջում)  շարունավում է: Դա (կասեցնել)  շատ դժվար է, թեև երևացել են մխիթարական  ինչ-որ (նշաններ): Մարդկանց մեջ հետզհետե արթնանում է այն (միտք), որ առանց կենդանիների իրենց (կյանք) անգույն  ու անհրապույր կլինի:  Այդ մասին (խոսք) կարող են ասել այն (որորդներ), որոնք (զենք) փոխարինել են լուսանկարչական ապարատով:Նրանք (ուժեր) ու(ժամանակ)  չեն խնայում, ժամեր շարուն անակ դարանամուտ են լինում կենդանիների կյանքից որևէ (դեպք) դիտելու համար:

2. Տրված տեքստում մտքին համապատասխանող ածականներ ավելացրո՛ւ: Տրված և ստացված  տեքստերը համեմատի՛ր:

Մագելանի արշավախմբի մնացորդները  ճամփորդության հոգնությունը դեռ չէին թոթափել, երբ  կաթոլիկ եկեղեցին նրանց կանչեց հաշիվ տալու: Բանն այն է, որ ճամփորդների օրացույցում մեկ օր պակասում էր: Իսկ դա նշանակում էր, որ եկեղեցական տոները ժամանակային չէին նշվել: Հավատի կանոններից այդպիսի շեղումն  այն ժամանակ պատժվում էին: Բայց գիտնականները շուտով գտան,թե որտե՞ղ էր մնացել «կորած» օրը: Ճանապարհորդելով երկրագնդի շուրջը դեպի արևմուտք՝Արևի շարժման ուղղությամբ , ծովագնացները իբրև թե մեկ օր հետ էին գնացել: Շուրջերկրյա ճանապարհորդությունը  դեպի արևելք, ընդհակառակը, նրանց օրացույցին մեկ օր կավելացներ:

Ներկայումս նման խառնաշփոթությունից խուսափելու համար Խաղաղ օվկիանոսի միջով՝ բևեռից բևեռ, մի գիծ են անցկացրել, որն անցնելիս նավերը կամ անմիջապես ընկնում են «վաղը»  կամ վերադառնում են «երեկվան»:

 

13.04.2018

Կարդա՛ և բլոգումդ վերլուծի՛ր Ղ․ Աղայանի «Ծառերի գանգատը » պատմվածքը։

Առաջադրանքներ՝

«Թարգմանչական նախագծի» շրջանակում ընտրի՛ր տրված նյութերից մեկը, թագմանի՛ր, տեղադրի՛ր բլոգումդ: Կարող ես օգտվել նաև այլ կայքերից։

1.Կետերի փոխարեն գրի՛ր կ,  գ և ք  տառերը։

Հո-ատար, պա-սիմատ, փսփսու-, ձա-ար, շ-երթ,  անդրավարտի-, կմախ-ացած, սյու-, դողէրոց-, ընդեր-, բար-ավաճել, պատշ-ամբ, փա-ցնել, մարդի-, ձ-տում, ճ-նավոր, ապա-ինվել, ամո-իչ, չմուշ-, բող-, վարա-իչ, անհա-, շրջա-այք, շաղ-ամ, ծուն-, թաղի-, բարակ, վար- (վարվելակերպ), վար- (ձիու համաչափ վազք), վար- (հեղինակություն), Վարդ-ես, փեղ-, ձայնա-ցել, ճտ-ավոր, արմուն-, դիցու-։

2.Լրացրո՛ւ բաց թողած տառերը և կետադրի՛ր, անծանոթ բառերը բացատրի՛ր։

Երբ Փարիզում էի մի քանի ընկերներից ամանորը շքեղ ռեստորաններից մեկում միասին դիմավորելու հրավեր ստացա։ Ռեստորանի ընդարձակ դահլիճը փոքր առ փոքր լցվեց հասարակությամբ։ Պ-նասեր կանայք հագնված ամենավերջին նորաձևությամբ պ-րանքով սե-ևե-ում էին ու մանրիկ ծիծաղում։ Նրանց ականջօղերի և ման-կների ապարանջանների ու մատանիների սուտակներն ու ադամանդները բյուրավոր աստղերի պես փայ-փլում էին լույսով։

Դահլիճը լուսավորված էր ի-ը — տասը հսկա ջահերով որոնք աստղաբույլերի նման շողշողում էին վերևից։ Որոտ-նդոստ երաժշտությունը թնդաց և տեղ-տեղ սկսեցին պարել զույգերը։ Յուրաքանչյուր սեղանից ճառագայթում էին հնչ-ն ծիծաղ քրքիջ ու զվար- ձայներ։ Մարդկանց աչքերում ժպիտ կար ու գոհունակություն։ Կարծես այս մարդիկ երբևից- վիշտ չէին տեսել որև- տխուր ժամ չէին ունեցել իսկ  հիմա հավաքվել էին այստեղ նույն հավատով ընդունելու եկող տարին։ Սպասավորները զայրույթով դուրս էին քշում սովալլուկ մանուկներին որ ներս էին խ-կվել և կ-կվել դռան մոտ։

Զարհուրելի բան է աշխարհը ասաց ընկերներիցս մեկը քանի դեռ աղքատ կա շուրջդ երջանիկ չես կարող լինել։

Առաջադրանքներ

Դո՛ւրս գրի՛ր՝

գոյականները

ածականները

բայերը

 

12.04.2018

Կարդա՛ և բլոգումդ վերլուծի՛ր Ղ․ Աղայանի «Ոսկի և երկաթ» պատմվածքը։

Առաջադրանքներ՝

1.Գրի’ր ստեղծագործական աշխատանք հետևյալ վերնագրով՝ «Մեծամտության հետևանքները»։

2.Կետերի փոխարեն հատկանիշ ցույց տվող տրված բառերը (ածականները) տեղադրի՛ր: Տրված ու ստացված տեքստերը համեմատի՛ր (ածականները խոսքում ի՞նչ դեր ունեն):

Լայնահուն, հորդահոս, կարկաչուն, արագավազ, սառնորակ, զուլալ, տարբեր, ամենախոր, անուշահամ, բարձր, կապույտ, մաքուր, թափանցիկ, արևոտ, հանդարտ (եղանակ), հարուստ, լեռնային, գեղատեսիլ, ամենամեծ, սքանչելի, գողտրիկ, վճիտ:

Գետնի վրայով…  գետեր, … ու … առվակներ են, հոսում, գետնի տակից … ու … աղբյուրներ են բխում, և երբ նրանց ջրերը որևէ իջվածքում կուտակվում են. Լիճ է գոյանում: Իսկ որքա՞ն … լճեր կան: Երկրագնդի … լճի՝ Բայկալի ափերը երիզող … լեռներն ասես … մշուշի վրա են կախված: Ձգվում է … լիճը հարյուրավոր կիլոմետրեր, ու տեղացիները նրան ծով են անվանում: Բայկալը … ու … ջուր ունի: … ու … եղանակին լճի հատակը տեղ-տեղ երևում է:

Մեր հանրապետությունը … … լճերով  … է: Դրանցից …ը Սևանա լիճն է, որտեղ իշխան ձուկն է բնակվում: Դիլիջանից քիչ հեռու մի … լիճ կա: Նա այնքան … ջուր ունի, որ նրան Պարզ լիճ են կոչում:

 

 

11.04.2018

Պատմել սովորի՛ր    Ղ․ Աղայանի «Քի՜չ էլ, քի՜չ էլ» պատմվածքը։

Առաջադրանքներ՝

1.Ընդգծված բառերն ի՞նչ հարցի են պատասխանում և ի՞նչ են ցույց տալիս: Ի՞նչ անունկտաս այդ բառերին:

Ծանր առարկա, կանաչ արտ, բարձր տանիք, գունավոր նկար, բարակ ժապավեն, նեղճանապարհ, պղտոր գետ:

2.Հարցում արտահայտող բառը փոխարինի´ր համապատասխան բառով:

Ինչպիսի՞ արև, ինչպիսի՞ օր, ինչպիսի՞ առվակ, ինչպիսի՞ հեռուստացույց, ինչպիսի՞գիրք, ինչպիսի՞ մարդ:

3.Պարզի´ր, թե տրված բառակապակցությունների մեջ ո՞ր բառն է գոյական, ո՞րը`ածական :

Բարակ բարդի, գանգուր մազեր, առասպելական քաղաք, քառաձի կառք,  հեռատես գիտնական:

4.Բառերը բաժանի՛ր երկու խմբի՝ գոյականների և ածականների:

Կաղնի, հայտնի, մեծ, կանաչ, աղջիկ, գետ, բուք, բարի, տգեղ, ճշմարտություն, անտուն, բարկացկոտ, Գայանե, տուն, կատու, գունավոր, կաղամբ, հեռուստացույց, խակ, Հայաստան, հետաքրքիր, վարդ, Վարդուհի, փշոտ, լիճ, ալիք, հզոր, բարձր, մարտ, մարտակառք, կառապան, հմուտ, մարտական, եռանիվ, հեծանիվ, ալ, պատմություն, պատմական, թռչուն, թռիչք, խիզախ, բարի, բարեկամական, շքեղ, գարուն, գարնանային, արևոտ, արև, երկար:

 

10.04.2018

Կարդա՛ և բլոգումդ վերլուծի՛ր Ղ․ Աղայանի «Քի՜չ էլ, քի՜չ էլ» պատմվածքը։

Առաջադրանքներ՝

1.Ավելորդ բառերը գտի՛ր  և նախադասությունները ուղղի՛ր:
 Այդ հավաքին իր մասնակցությունը բերեց նրանց առաջնորդը:
Սպիտակ գույնի զգեստը քեզ շատ է սազում:
Ոսկեծամ մազերով մի աղջիկ գալիս է աղբյուրը ջրի:
Մոտենում է աղջկա մոտ և տեսնում, որ մի վիշապ, գլուխը նրա ծնկներին քնել է:
Ու հանկարծ սիրահարվել էր այդ աղջկա վրա:
Այլևս առավոտներն էլ չէին երգում:
Գառնուկները հոտոտում էին հողի բույրը:

2.Այնպիսի պատմությու՛ն գրիր, որ գրածիցդ հետևալ հետևությունն արվի:
  Իր աչքի գերանը չի տեսնում, ուրիշի աչքի շյուղն է տեսնում:

 

09.04.18

Ղ․ Աղայանի «Վիշապին հաղթողը» պատմվածքը սովորի՛ր պատմել։

1.7-10 նախասություն ավելցրո՛ւ ,որ ամբողջական տեքստ դառնա:
…………………………………………………………………………………………………..
Վերջապես այդ հրեշը մի վերջին անգամ ցնցվեց ու կանգ առավ:Փրկված ենք:

2.Ա. Խմբից հերթով մեկ բառ վերցրու՛ և Բ խմբի բառերի հետ բոլոր հնարավոր կապակցությունները գրի՛ր:
Ա.  Հպարտանալ, կարոտել, սիրել, մտաբերել:
Բ. Հողը, ծնողներին, ջուրը, ընկերներին, հողին, ընկերներով, հողով, քրոջը, ջրին, քրոջով, ջրով, հայրենիքը, արևը, արևին:

 

06.04.18

Կարդա՛ Ղ․ Աղայանի «Վիշապին հաղթողը» պատմվածքը։

1.Բառակապակցությունների իմաստներն արտահայտի՛ր մեկական  բառով:

Օրինակ՝

սրտի ձև ունեցող — սրտաձև:

Մայրիկի  քույրը, դարպասը պահող, ժամանակը ցույց տվող սարք, ջրի աման, գաղտնիք պահող, նավ վարող, ծաղկի թերթիկ, արագ վազող, պոչ չունեցող, անուշ համ ունեցող, քարով շինված, կին բժիշկ, բալի ծառ, բարի սիրտ ունեցող, խիղճ չունեցող, բարձր ձայնով, միշտ ժպտուն,  կապույտ աչքերով, արքայի որդի, հույների երկիր,  ծաղիկներով զարդարված, քաղաքում ապրող,  ավետիս (բարի լուր) բերող, արագ ընթացող, վեպ գրող, բառարան գրող, արտասահմանում ապրող մարդ։

2.Կետերի փոխարեն է, օ, ե,ո տառերից մեկը գրի´ր: 

Միջ.րեի շոգից ու տ.թից կարծես ամ.ն ինչ հալվել ու ան.ացել էր: Թվում էր, թե բացի .ձերից ոչ մի կ.նդանի արարած չկա աշխարհում: Լավ .ր, որ նախ.րոք պատրաստվել .ինք: Կես.րվա տ.թին մնում .ինք մեր զով սենյակում, .րեկոն անցկացնում .ինք բաց.թյա տաղավարում:

3.Գրի´ր բառամիջում է ունեցող յոթ բառ: Այդ բառերով կազմի´ր նախադասություններ:

05.04.18

Պատմել սովորի՛ր Ղ․ Աղայանի «Խիզախը կամ աներկյուղը» պատմվածքը։

Առաջադրանք՝

1.Կետերի փոխարեն գրի´ր տրված բառերից մեկը: 
Նստելու համար մի … տեղ եմ փնտրում: (հարդ, հարթ)
Քամին ամբողջ …ը բարձրացրել ու պտտում էր օդում: (հարդ, հարթ)
Տարբեր …եր քայքայել էին մարմինը: (աղտ, ախտ)
Փոշիով ու … էր ծածկված փողոցը: (աղտ, ախտ)
Մի … քարավանից առանձնացել էր: (ուղտ, ուխտ)
Քո արած … թանկ է բոլորիս համար: (ուղտ, ուխտ)

 

2.Ընդգծված բառերը փոխարինի´ր հոմանիշներով: Ընտրածդ բառերի գրությունը ճշտի´րբառարանի օգնությամբ:

Հորեղբորս տղան մրջյուններով շատ է հետաքրքրվում:
Մրջյունները կանոնավոր զորք ունեն և դրկից միջատների դեմ պատերազմելու են դուրս զալիս կանոնավոր շարքերով:
Մրջյուններն էլ թշնամիներ ունեն. դրանք խոշոր ճանճերն են:
Թափառաշրջիկ մրջյունները ճանապարհորդում են մայրամուտին և գիշերը:

 

04.04.18

 

Կարդա՛ և բլոգումդ վերլուծի՛ր Ղ․ Աղայանի «Խիզախը կամ աներկյուղը» պատմվածքը։

Առաջադրանք՝

Կետերի փոխարեն գրի՛ր գրիչ, բույն, ծով բառերի ձևերը: Բոլոր բառերի նման ձևերը խմբավորի՛ր: Յուրաքանչյուր բառը քանի՞ ձև ունեցավ:

Իր … հյուսել էր մեր այգու ամենաբարձր ծառի վրա:
Չմոտենաս իմ …, ձագուկներս հանկարծ կվախենան:
Ճուտը գլուխը … դուրս էր հանել ու սպասում էր մորը:
Այդ թռչունին իր ձագերով ու … կբերեմ, որ իմ այգում ապրի:
Ձագուկները կծկվել էին … ու վախեցած նայում էին:
Գիշերվա փոթորկից հետո … հանգստանում էր:
Մեքենան մոտենում էր …, արդեն լսվում էր նրա շառաչը:
Որոշեց … հեռու ապրել, որ մոռանա այդ դեպքը:
Փոթորկուն … հիանում եմ, բայց և վախենում եմ լեռնացող ալիքներից:
Ամբողջ օրը լողում էր … ու վերադառնալու մասին չէր մտածում:
Իմ … լավ չի գրում:
Ձեռքը գցեց ընկերոջ … ու ծոցատետրում ինչ-որ բան նշեց:
Ամբողջ թանաքը … դուրս էր հոսել, ու պայուսակը տեղ-տեղ սևացել էր:
Այդպիսի բաները սովորական … չեն գրում:

 

03.04.18

Ընթերցարանից կարդա՛ Հրանտ Մաթևոսյանի «Հացը» պատմվածքը, էջ 118։

1. Համառոտ ներկայացրո՛ւ քո վերաբերմունքը պատմվածքի վերաբերյալ։
2. Ընդգծի՛ր այնհատվածները, որտեղ տղան գիտակցում է իր արարքի սխալ լինելը։
3. Ինչո՞վ է կարևոր շան կերպարը պատմվածքում։

Մարտ․6-րդ դասարան

Մայրենիի ծրագրի ընդհանուր դրույթները:

23.03.18

Անգիր սովորի՛ր Ե․ Չարենցի հետևյալ բանաստեղծությունները։

1.«Ինչ որ լավ է` վառվում է ու վառում»

Ինչ որ լավ է՝ վառվում է ու վառում,
Ինչ որ լավ է՝ միշտ վառ կմնա.
Այս արև, այս վառ աշխարհում
Քանի կաս՝ վառվի՛ր ու գնա՛։
Մոխրացի՛ր արևի հրում,
Արևից թող ոչինչ չմնա, —
Այս արև, այս վառ աշխարհում
Քանի կաս՝ վառվի՛ր ու գնա՛։

 

2.«Ինչքան աշխարհը սիրես»

Ինչքան աշխարհը սիրես ու աշխարհով հիանաս —
Այնքան աշխարհը անուշ ու ցանկալի կլինի.
Թե ուզում ես չսուզվել ճահճուտները անհունի —
Պիտի աշխարհը սիրես ու աշխարհով հիանաս:
Այնպե՜ս արա, որ կյանքում ո՜չ մի գանգատ չիմանաս,
Խմի՜ր թախիծը հոգու, որպես հրճվանք ու գինի.
Որքան աշխարհը սիրես ու աշխարհով հիանաս —
Այնքան աշխարհը անուշ ու ցանկալի կլինի…

Առաջադրանքներ։

Բաղաձայնների ուղղագրությունը։

Ըստ անհրաժեշտության լրացնել ձ, ծ կամ ց։
Ար….ակուրդ, ասացվա….ք, ընդար….ակ, ատաղ….ագործ, գլուխկոն….ի,
համար….ակ, բար…., բար….ել, թխվա….ք, բար….ր, խ….կել, առան….ք, դաղ….,
դար…., կ….կտուր, դեղ…., դեղ….անիկ, հանդիպակա…., դեր….ակ, դեր….ան,
խուր…., ձվա….եղ, հանդեր…., հինավուր…., լպր….ուն, հար….ակվել,
համբար….վել, Համբար….ում, փայ….աղ, որ…., վար…., ուր…., փոր…., որ….ւալ,
օ…., օ….իք։

 

22.03.18

Գործնական քերականություն։

1.Յուրաքանչյուր հարցին պատասխանող մի քանի բառ գրի´ր:

Օրինակ՝

Ինչպե՞ս մոտեցավ: — Արագ մոտեցավ: Իսկույն մոտեցավ: Լրջորեն մոտեցավ: Կամաց-կամաց մոտեցավ: Հազիվհազ մոտեցավ: Հետզհետե մոտեցավ և այլն:

Ո՞վ եկավ:
Ի՞նչը քաղցրացավ:
Տատը ի՞նչ է անում:
Գիրքը ի՞նչ է լինում:
Ինչպիսի՞շնիկ է:
Ինչպե՞ս գտավ:
Ե՞րբ եկավ։

Ի՞նչը վերջացավ:
Ո՞վ մտավ:
Տղան ի՞նչ արեց:
Անձրևը ի՞նչ եղավ:
Ինչպիսի՞ դաս էր:
Ո՞ր գզեստն է հագին:
Ինչպե՞ս մոտեցավ:
Ե՞րբ կգամ:
Ինչքա՞ն հետաքրքիր է:

2.Տրված բառախմբերում պակասող բառերն ավելացրո´ւ , որ դառնան նախադասություններ:

Բակում մի երիտասարդ սրինգ ….
Երեխան քարերի մեջ ինչ-որ բան ….
Մի մարդ մութ գիշերով ձոր ….
Անձրևը անընղհատ ….
Արևի առաջին շողերի հետ քաղաքն աղմուկով ….

3.Բառերը բաժանի՛ր երկու խմբի՝ գոյականների և ածականների:

Կաղնի, հայտնի, մեծ, կանաչ, աղջիկ, գետ, բուք, բարի, տգեղ, ճշմարտություն, անտուն, բարկացկոտ, Գայանե, տուն, կատու, գունավոր, կաղամբ, հեռուստացույց, խակ, Հայաստան, հետաքրքիր, վարդ, Վարդուհի, փշոտ, լիճ, ալիք, հզոր, բարձր, մարտ, մարտակառք, կառապան, հմուտ, մարտական, եռանիվ, հեծանիվ, ալ, պատմություն, պատմական, թռչուն, թռիչք, խիզախ, բարի, բարեկամական, շքեղ, գարուն, գարնանային, արևոտ, արև, երկար:

 

21.03.18

Անգիր սովորի՛ր Ե․ Չարենցի «Հնչում են օրերը, կանչում են» բանաստեղծությունը։

1.Կետերի փոխարեն գրի’ր փակագծում տրված բառերը: Ընդգծի՛ր այն բառերը, որոնք առանց փոփոխելու գրեցիր:

Կենդանաբանական … (այգի) տնօրենը պատմում Էր, որ այդ … (փիղ) կապեր քանդելու … (հմուտ) վարպետ էր: Գիշերները նա … (համառորեն) ու … (ճարպկորեն) քանդում էր իր … (ոտքեր) կապած պարանները: Մի անգամ նույնիսկ կարողացել էր  անաղմուկ հանել այն (… շինություն) դուռը, որտեղ նրան … (բանտել): Չանհանգստացնելով խոր քնած … (սպասավոր) նա՝ որպես այցելու, գնացել էր այգու մյուս … (բնակիչներ) հետ ծանոթանալու:

2.Տրված բառախմբերում պակասող բառերն ավելացրո´ւ , որ դառնան նախադասություննր:

Բակում մի երիտասարդ սրինգ ….
Երեխան քարերի մեջ ինչ—որ բան ….
Մի մարդ մութ գիշերով ձոր ….
Անձրևը անընղհատ ….
Արևի առաջին շողերի հետ քաղաքն աղմուկով ….

 

20.03.18

Կարդա՛ Ե․ Չարենցի «Հնչում են օրերը, կանչում են» բանաստեղծությունը։

1.Բանաստեղծությունից դուրս գրի՛ր մակդիրները և դրանցով հորինի՛ր փոքրիկ պատմություն(կարող ես նոր բառեր ավելացնել)։

2. Ավարտե՛ք դասարանում սկսած աշխատանքը․ պետք է կազմեիք նախադասություններ ձեր ընտրած բառերով։

3.Նրանք, ովքեր չէին կատարել այս աշխատանքը՝ կատարեն․

Ընթերցի՛ր Եղիշե Չարենցի բանաստեղծությունները, դրանցից  ընտրի՛ր երեքը  և պատրաստի՛ր տեսանյութ կամ ձայնագրություն:

 

19.03.18

1. Ընթերցի՛ր Եղիշե Չարենցի բանաստեղծությունները, դրանցից  ընտրի՛ր երեքը  և պատրաստի՛ր տեսանյութ կամ ձայնագրություն:
2. Գրի՛ր ստեղծագործական աշխատանք «Հույսն է մարդուն թև տալիս» վերնագրով։
3. Յուրաքանչյուր տողում գտի՛ր տրված բառի մեկ հոմանիշ։ա) Լուռ1. ակնդետ, անխոս, անթարթ2. մշտապես, հանապազորդ, լռելյայն3. անձայն, անքթիթ, անշեղբ) Գեղեցիկ1. անբարետես, դեղձան, չքնաղ2. գեղանի, կախարդական, լուսավոր3. բյուրեղյա, չնաշխարհիկ, պատկերավորգ) Գովել1. նախատել, բաղդատել, դրվատել2. հարատևել, պարսավել, ներբողել3. փառաբանել, ըմբոշխնել, կենսագործելդ) Երեկո1. արշալույս, վերջալույս, աստղալույս2. տիվանդորր, արևամուտ, արեգնափայլ3. ծեգ, իրիկնամուտ, ցայգե) Ցանկալի1. հանդուրժելի, զմայլելի, բաղձալի2. տենչալի, պատկառելի, անհերքելի3. նշմարելի, անդրդվելի, ըղձալի

Մարտի 12-16

Ընթերցում ենք Վ․ Տերյանի «Մթնշաղի անուրջներ» ժողովածուն:

1.Բլոգներում հավաքել  «Տերյանն իմ աշխարհում»  խորագրով բանաստեղծություններ հետևյալ բնորոշումներով (յուրաքանչյուր բանաստեղծության մասին 2-3 նախադասությամբ վերլուծությունով).

• ամենահուզիչ բանաստեղծությունները
• ամենապայծառ բանաստեղծությունները
• ամենաձանձրալի բանաստեղծությունները
• ամենաթեթև բանաստեղծությունները
• ամենամռայլ բանաստեղծությունները
• ամենաքնքուշ բանաստեղծությունները
• ամենալացկան բանաստեղծությունը
• ամենախաղաղ բանաստեղծությունը
• ամենաերազկոտ բանաստեղծությունները
• ամենակրակոտ բանաստեղծությունները
• անենաանհույս բանաստեղծությունները

 

2. Վ․ Տերյանի «Մթնշաղի անուրջներ» ժողովածուից բերանացի իմանալ 3 բանաստեղծություն:

3. Վ․ Տերյանի «Մթնշաղի անուրջներ» ժողովածուից ընտրի՛ր 3 բանաստեղծություն և ստեղծի՛ր տեսանյութ կամ ձայնագրություն:

4.Գործնական քերականություն։

12.03.18

1. Անհրաժեշտ տեղում լրացրու՛ բաց թողած տառերը:

Հանկարծ սիրտը թ-րտաց. դիմացից գալիս էր հյուծա-տավորի նման վտիտ մի մարդ՝ աշնանային հին վերարկուի մեջ կ-կված: Նրա պ-տոր հայացքը մոլոր էր, բայց ոչինչ չէր որոնում սառցակալած մայթերի վրա: «Սա չէ դրամապանակի տերը»,- մտածեց Կոմիտասը և ափսոսանքի փոխարեն թաքուն ուրախութուն զգաց: Հուշերը ցավեցնում էին սիրտը, հիշեցնում անցյալը: Սրտմաշու-  քա-ցից հետո նա փողոցում կես մարկ էր գտել ու շվարել: Ձմռան այդ օրը աշխարհում մի մարդ սպասում էր կորցրած դրամապանակի տիրոջը: Ու եկավ նա: Դեռատի կին էր՝ այր մարդու բաճկոնով, այր մարդու ոտնամաններով, լայնափո-ք անդրավարտի-ով, գլխաշորով: Դեռատի կնոջ աչքերում բողոք կար, և հույսը կ-կտուր լացի պես կախվել էր շուրթերից: Դող-րոցքով հիվանդի պես ս-թս-թում էր: Գա-տուկ հայացքը կենտրոնացած էր սալարկին։

-Օր-ո՛րդ, Դուք որևէ բա՞ն եք կորցրել: -Այո՛, դրամապանակս:

13.03.18

2. Փակագծերում տրված բառերը տեղադրի՛ր նախադասության մեջ՝ ըստ անհրաժեշտության ենթարկելով փոփոխությունների։

Սիրելի՛ ուսուցիչ, Ձեզ․․․Ձեր խոնարհ աշակերտը․ հնարավոր է՝․․․լինեք ինձ՝ ․․․ մեկին, բայց ես չեմ կարող․․․ Ձեր բարի խորհուրդներին ու մեղմ ժպիտը։ (հազարավոր, մոռանալ, գրել, հիշել)

Գառների քաղցր ․․․սովոր, ալ ու ալվան ծաղիկներով․․․մեր սարերը այնպես էին ամայացել, այնպիսի թախծոտ լռություն․․․այդ ․․․, որ սիրտս լցվեց։ (զարդարել, մայուն, կողմ, տիրել)

Մեսրոպ Մաշտոցի․․․՝ Կորյունը, «Վարք Մաշտոցի» գրքով ապագա ․․․ հանձնեց իր ․․․ կյանքի ու ․․․պատմությունը։ (ուսուցիչ, սերունդ, գործունեություն, աշակերտ)

 

14.03.18

3.Ընդգծի՛ր նախադասությունների գլխավոր անդամները (ենթական և ստորոգյալը), դո՛ւրս գրիր գոյականները, ածականները, բայերը առանձին խմբերով։
Օձերի որոշ տեսակներ, ջերմության հազարերորդական աստիճանի փոփոխությանն արձագանքում են:  Չղջիկն այնքան նուրբ լսողություն ունի: Մոտավորապես վաթսունհինգ միլիոն տարի առաջ մեր մոլորակի կենդանիները զանգվածաբար ոչնչացել են: Գիտնականների մի խումբ կարծիք է հայտնել: Ուղղակի աղետից հետո փոշու այնքան հոծ շերտ է պատել Երկիրը:  Այդ ժամանակաշրջանի շատ կենդանիներ  չեն կարողացել հարմարվել պայմաններին և ոչնչացել են: Գուցե այդպիսին է եղել աշխարհը այն ժամանակ:

 

15.03.18

4.Զույգ նախադասությունները միացրո՛ւ, մեկ բարդ նախադասություն դարձրո՛ւ՝քանի  ձևով կարող ես:

Փողոցի ծայրը բաժանվում է նեղ ճանապարհների: Դրանք տանում են դեպի այգիները:
Զրույցը լռում էր: Նրանք լսում էին ջրերի ձայնը:
Վեր բարձրանալիս որսորդը զգաց: Մեկը հետևում է իրեն:
Անունը Ծիրանի տափ է: Ծիրանի ոչ մի ծառ չկա այնտեղ:
Ժամանակին հսկաներ են ապրել: Իհարկե, այդ ձորերը նրանց համար առուներ են եղել:
Շինականին քարափի գլխի հովը դուր եկավ: Կալին կալսածը հեշտ կլիներ քամուն տալ:
Ես ուրախ կլինեմ: Ամեն ինչ կկարգավորվի:
Դու քաջ ես ու անձնվեր: Դու կարդարացնես մեր հույսերը:

 

16.03.18

5. Լրացրո՛ւ բաց թողնված տառերը` կետերի փոխարեն գրելով օ կամ ո:
Առ—րյա, թռչ—րս, ող—րկ, բար—րակ, անդ—րր, ան—րինակ, ան—գուտ, —րբանոց, հայ—րդի, —վքեր, —դանավ, սալ—ր—ղի, ան—գտակար, դեղնազ—ծ, մի—րինակ, ամենա—րակյալ, շտապ—գնություն, ջր—րհնեք, այդ—րինակ, հ—գուտ, —վկիանոս,  հ—գս,  կրկն—րինակ, խաղաղ-վկիան—սյան, մեղմ—րեն, արագ—տն, առ—րեական, վաղ—րդյան, —րմիզդուխտ, —րըստ—րե, -վ, չ—գնել, այս—ր, պարզ—րոշ, հ—դս ցնդել,  արփիազ—ծ, հիմն—վին, եղբոր—րդի, —տանավոր, զ—րուգիշեր, լացուկ—ծ, քեռ—րդի, նոր—րյա, հատ—րյակ, վաղ—ր—ք, արջա—րս, սև—րակ, ակնաջ—ղ:

05.03.18

Ովքեր չէին սովորել, կամ կիսատ էին սովորել  Հ․ Թումանյանի «Լոռեցի Սաքոն» պոեմի առաջին մասը,  անպայման սովորեն․ էջ 153:

1.Տրված ձայնարկություններից գոյականներ և բայեր (առարկա և գործողություն ցույց տվող բառեր) կազմի´ր: 

Օրինակ՝ թը՜շշ-թշշոց-թշշալ:

Բը՜զզ, դը՜ռռ, չրը՜խկ, ծի՜վ-ծի՜վ,   տը՜զզ, կը՜ռռ, թը՜խկ, մը՜ռռ, թի՜ռ:

2.Ըստ անհրաժեշտության լրացնե՛լ  բաց թողած տառերը (նաև կրկնակ)։
ա) Ազնվամորին (մոռ) վար….ազգիների ընտանիքին պատկանող 1-1,5 մ
բար….րությամբ թուփ է կամ կիսաթուփ։ Տեր….ները բարդ են՝ եռամասնյա,
վեր….ից գրեթ…. մերկ ու կանաչ, ներք….ից՝ թաղի….անման ու սպիտակավուն։
Ծա….կաբույլը ո….կույզ է, ծա….կաթերթիկները սպիտակ են, պտուղը
բազմակորիզավոր է։ Բույսը ծա….կում է հունիս-հուլիս, պտղակալում՝ հուլիս-
օգոստոս ամիսներին։ Ձմե….ելուց հետո բերք է տալիս մի….այն երկրորդ տարում
ու չորանում ե….որդ տարում։
Դեռ….ս հին հույներն ու հռոմ….ացիներն անտառից հավաքած ազնվամորու
պտուղներն օ….տագործել են ոչ մի….այն ուտելու, այլ…. բ….ժական
նպատակներով։ Հին Ռուսիայում օրգանիզմի առույգության համար առավոտ….ն
ժամերին ը….պել են ազնվամորու և լոռամրգու պտուղներից պատրաստված
խոշապ։

բ) Հայրենական ժողովր….ական բժշկության մե…. ազնվամորու պտուղների
թուրմը լայն….րեն կի….առվում է գրիպի, մի շարք ցրտառական
հիվանդությու….երի ժամանակ։ Պտուղները լայն կիրառում ունեն նաև լնդա….տի,
սակավար….նության, ստամոքսային ցավերի ժամանակ։ Օ….տագործվում են
նա…. մարսողությունը լավացնելու և ալկոհոլային հար….ածությունից
սթա….եցնելու նպատակներով։
Հայկական ժողովր….ական բժշկության մե…. ազնվամորու պտուղները լայն
կի….առում են ունեցել տենդային հիվանդությունների, իսկ ծաղիկների թուրմը՝
օ….ի կծածի դեպքերում։

06.03.18

Ընթերցարանից կարդա՛ Վ․ Տերյանի «Ոսկեհանդերձ եկար և միգասքող» բանաստեղծությունը, էջ 139:

1. Բնութագրի՛ր քնարական հերոսին․ (Ինչպիսի՞ մարդ է, ինչպե՞ս է տեսնում աշխարհը)։
2. Ի՞նչն է բանաստեղծության մեջ իշխող՝ գո՞ւյնը, թե՞ ձայնը։ Պատասխանդ հիմնավորի՛ր։
3. Նկարագրի՛ր այս բանաստեղծության աշունը։
4. Ո՞րն է տարվա քո՛ սիրած եղանակը․ ինչո՞ւ։

07.03.18

Կարդա՛ Եղիշե Չարենցի «Գիտե՞ք, որ գարուն է արդեն» բանաստեղծությունը։

Գիտե՞ք, որ գարուն է արդեն,
Բոլորը թափվել են փողոց.
Լսո՞ւմ եք անուշ մի զնգոց —
Գիտե՞ք, որ գարուն է արդեն։

Դյութում են շրթերը վարդե,
Սրտերը կրակ են ու բոց-
Գիտե՞ք, որ գարուն է արդեն,
Բոլորը թափվել են փողոց։

1. Գրի՛ր ստեղծագործական աշխատանք՝ «Գարո՜ւն, նոր կյանքի սկիզբ» վերնագրով։
2. Տեքստում ավելացրու՛ տրված ածականները: Ա. Սարսափելի, բազմաթիվ, անհրապույր, իսկական, բազմազան, սարսափազդու, փոքրիկ, սուր:Թմբկահար ձկան արձակած որոտը հավանաբար վախեցնում է նրա թշնամիներին: Դոդոշաձուկն էլ բոցմանի սուլիչի ձայն է հանում, կարծես թե զուգավորման շրջանում:Մյուս ձկների արձակած ձայների նշանակության մասին քիչ բան է հայտնի: Իհարկե, կան ձկներ էլ, որոնք իսկապես համր են:Բ. Լայն, հետաքրքիր, ծանծաղ, զանազան, հնագույն, ամենատաք, ծովային, անվնաս, գեղեցիկ, մեծ, չքնաղ:Լամանտինը մի կենդանի է, որը հավանաբար նախատիպ է եղել լեգենդների ջրահարսերի համար: Այս կենդանու առջևի վերջավորությունները հետաճել են, իսկ մարմինը հենվում է պոչի վրա: Մա բնակվում է ծովափնյա ջրերում և սնվում է բացարձակապես բուսական սննդով: Ապրելու համար նա ընտրել է տեղը, նրան կարելի հանդիպել հասարակածի երկու կողմերում:

 

26.02.18

Սիրելի՛ սովորողներ, այսօր բեմադրելու ենք Հ․ Թումանյանի «Իմ ընկեր Նեսոն» պատմվածքը․ կրկնե՛ք ձեր հատվածները։

Կարդա՛ Հ․ Թումանյանի «Իմ երգը» բանաստեղծությունը։

ՁԱՅՆԱՎՈՐՆԵՐԻ ՈՒՂՂԱԳՐՈՒԹՅՈՒՆԸ

1. Է-Ե-ի ուղղագրությունը

Ըստ անհրաժեշտության լրացնել է կամ ե։
Այժմ….ական, ան….ական, անպատ….հ, առ….ջ, առօր.…ական,
անվր….պ, գոմ.…շ, գրեթ…, դող….րոցք, ելև….ջ, երբև.…, երբևից….,
էլեկտրա….ներգիա, էմալ…, ինչև.…, ինչևից.…, լայն….կրան, խ….ցի, կր….տ,
հ…կ, հապճ….պ, հիպոթ….զ, հյուլ.…, հն.…աբան, մանան….խ, մանր….,
միջօր.…ական, որև…., որևից…., պո….մ, սեթև….թել, վայր….ջք, տի.…զերք,
տոթակ.…զ, տրիոլ….տ, քրիստոն….ական։

2. Կազմե՛լ տրված բառերի հոգնակին։

Գորգագործ, որմնադիր, մեղվաբույծ,  բեռնարկղ, բառատետր, բաժնետեր, դասաժամ,  լաստանավ, զարդասյուն, մարդ, կին, աղբյուր, վառելիք, գանգուր։

27.02.18

Ընթերցի՛ր Հ․ Թումանյանի «Նեսոյի քարաբաղնիսը» պատմվածքը։

Ընտրի՛ր Հ․ Թումանայնի բանաստեղծություններից որևէ մեկը, այն վերածի՛ր տեսանյութի կամ ռադիոնյութի։

1.Փակագծերում տրվածներից ընտրել այն բառը, որը փոխաբերական իմաստով կլրացնի տողասկզբի բառին։
1. առվակ (կարկաչուն, մոլորված, լայն)
2. ժայռ (բարձր, մտախոհ, ուղղաձիգ)
3. ծաղիկ (բուրավետ, դեղին, ժպտուն)
4. փողոց (ուրախ, ասֆալտապատ, լայն)
5. սենյակ (կահավորված, նորոգված, հյուրընկալ)
6. հուշարձան (քարե, նախշազարդ, հպարտ)
7. բերդ (կիսավեր, ալևոր, հինավուրց)
8. ցայտաղբյուր (գեղեցիկ, քանդակազարդ, զվարթ)
9. ամպ (ճերմակ, թավահոնք, անձրևաբեր)
10. գիրք (կաշեպատ, մաշված, իմաստուն)

2.Տրված բառերից առանձնացնե՛լ հոմանշային 10 զույգ։
Հսկայական, ողորկ, համեստ, վիթխարի, դժվար, հավաքել, դյութիչ, հուզիչ,
հմայիչ, ծավի, ստերջ, բիլ, դրվատել, դեղձան, գովել, դատարկել, սնապարծ,
անպտուղ, պարպել, խոնավ, ժողովել, տամուկ, խրթին, հարթ:

 

28.02.18

Պատմել սովորի՛ր Հ․ Թումանյանի «Նեսոյի քարաբաղնիսը» պատմվածքը։

Ընթացքի մեջ է հետևյալ աշխատանքը՝  ընտրի՛ր Հ․ Թումանայնի բանաստեղծություններից որևէ մեկը, այն վերածի՛ր տեսանյութի կամ ռադիոնյութի։

Ըստ անհրաժեշտության լրացրո՛ւ  բաց թողած տառերը (նաև կրկնակ)։

Քարի մշակման վարպետությունը մի….նադարյան Հայաստանում առավել
հարուստ ձևով է արտա….այտվել խաչքարերի արվեստում։ Պահպանելով կանոնի
վերածվա…. կառուցվա….քը՝ խաչքարերի հարդարանքի մեջ, տասնմեկե….որդ
դարից սկսած, գերիշխող են դառնում երկրաչափական-գծային ու բուսական
բար…. հյուսվա….քավոր զար….անախշերը։ Ընդ որում, բեկվող գիծը,
ստե….ծելով երկրաչափական կոնկրետ պատկեր, չի ընդ….ատվում նույնիսկ այն
դեպքում, երբ դա….արում է ու….աձիգ լինելուց և ներփակվում մի այլ
երկրաչափական ձևի մեջ (շրջանակ, քա….անկյունի)։ Դրանց օրինաչափ
հաջոր….ականությունն ու շա….կապվածությունը, ստե….ծելով որոշակի ռիթմ,
եզրագծում են խաչքարը։ Գծային հյուսվա….քը թվում է անսկիզբ-անվեր…., իր
շարժման ըն….ացքի մեջ փոխակերպվում մի ձևից մ….ուսը՝ չսահմանագծելով
սկիզբն ու ավարտը։ Այս պարագայում զար….ապատկերը իր ան….նդմեջ
հյուսվա….քի շնոր….իվ դառնում է անսահմանության ու հավերժականության
գաղափարի արտահայտություն։
«Հայկական խաչքարեր» գրքից (տեքստի հեղ. Լ. Ազարյան)

 

01.03.18

Ընթերցարանից կարդա՛ Հ․ Թումանյանի «Լոռեցի Սաքոն» պոեմի առաջին մասը, էջ 153:

1.Ըստ անհրաժեշտության լրացնել՝  յո, իո, եո։
Ամբ….ն, աքս….մ, բրաբ….ն, լեգ….ն, հետ….տն, արդ….ք, մարմար….ն,
թ….րեմ, մեդալ….ն, միլ….ն, ակորդ….ն, չեմպ….ն, պանս….նատ, Սրապ….ն,
տրիլ….ն, օր….րդ ավիաց….ն, ինդուկց….ն, ամ….բա, քամել….ն։

2.Ըստ անհրաժեշտության լրացնել՝ գ, կ կամ ք։

Ան….ամ, ավա…., կողպե…., գո…., եր…., զու….ել, թա….ավոր, վարա….ել,
թար….մանել, կարա…., կար…., հա….նել, հան….ափոր, հո….նել, հո….ի,
հո….նակի, ձա…., ձի…., տարեր…., ճի…., ճրա…., մարա…., մար….արե,
մար….արիտ, փեղ…., տրտմաշու…., փող…., նորո….ել, շո…., ո….ի, բազրի….,
պատարա…., պար….և, սու…., արտասու…., փա….ցնել, թա….ցնել, ուրա….,
օ….նել, Օ….սեն, վարուցան…., քսու…., օ….ուտ։

 

02.03.18

Անգիր սովորի՛ր  Հ․ Թումանյանի «Լոռեցի Սաքոն» պոեմի առաջին մասը, էջ 153:

Կատարի՛ր 2-րդ, 5-րդ, 6-րդ, 7-րդ առաջադրանքները։

 

19.02.18

Ընթերցարանից կարդա՛ Հ․ Թումանկանի «Քաջ Նազարը», էջ 131-133:

1. Լրացրո՛ւ երկհնչյունները։
Առավոտ….ն, ծովեզր…., այծ….մ, արդ….ք, մատ….ն, առ…ծ, բազմամ….,
ստորոգ….լ, լուսն….կ, կոր…ն, եղ….մ, ս…թաքել, կ….սր, եռամս….կ, լռակ….ց,
գործուն…., դղ….կ, ծննդ….ն, կղզ…կ, մշակ….թ, անասնաբ….ժ, մեղվաբ….ծ,
համբ….ր, եղջ….ր, թ….աման, սառուց….լ, ն….թ, ձ….թ, կ…տ, շաբաթօր…կ,
հ…սն։

2. Գունավորի՛ր այն  բառերը, որոնցում մեկից ավելի երկհնչյուն կա։
Արտաժամյա, պայթյուն, հայություն, օտարերկրյա, գյուղական, միջանկյալ,
մայրություն, այժմյան, մագաղաթյա, ներքոհիշյալ, կայունություն, արքայորդի,
հարյուրամյա, լայնություն, հարաբերյալ, վայրագություն, գրաբարյան, մետաքսյա,
յուրային։

 

20.02.18

Ընթերցարանից կարդա՛ Հ․ Թումանկանի «Քաջ Նազարը», էջ 133-137:

 1. Ըստ անհրաժեշտության լրացրո՛ւ օ կամ ո։
Ականջ….ղ, աման….րյա, ամեն….րյա, ան….գնական, ան….թևան, ան….րոշ,
ապ….րինի, արծաթազ….ծ, բաց….թյա, բն….րրան, գազ….ջախ, գիշերուզ….ր,
գիշեր….թիկ, զ….րք, լավ….րակ, կես….ր, հանապազ….րդ, հանապազ….րյա,
հ….գս, հ….դս ցնդել, հ….տնկայս, մեղմ….րոր, մեղմ….րեն, մի….րինակ,,
նախ….րոք, ոսկեզ….ծ, ջր….րհնեք, վաղ….րդայն, վաղ….րոք, տասն….րյակ,
տար….րոշել, տափ….ղակ, օրըստ….րե, օր….րել։

2. Ըստ անհրաժեշտության լրացրո՛ւ՝  յա, իա, եա։
Հեք….աթ, ակաց…., բամ…., այծ….մ, էներգ…., Անդր….ս, եղ….մ,
էքսկուրս…., խավ….ր, կղզ….կ, Սուք….ս, կր…., միլ….րդ, վայրկ….ն, Բեն….մին,
մում…., Սիս….ն, փաս….ն, միմ….նց, Արաքս…., դաստ….րակ, լ….րդ, քիմ….,
օվկ….նոս, անց….լ, Ազար…., Անան…., Եղ…., Եղ….զար, Երեմ…., հեծ….լ,
Զաքար…., Մար….մ, Ամալ…., Օֆել….։

21.02.18

Ընթերցի՛ր Հ․ Թումանյանի «Իմ ընկեր Նեսոն» պատմվածքը։

1.Համառոտ ներկայացրո՛ւ պատմվածքի սյուժեն և քո վերաբեփրմունքը կարդացածիդ վերաբերյալ(քեզ դուր եկավ, թե՝ ոչ, եթե դու լինեիր հեղինակը, ո՞ր հատվածները կփոխեիր և այլն)։

2. Նախադասությունն ընդարձակի՛ր՝ ավելացնելով  ո՞ւր, դեպի ու՞ր, որտե՞ղ, որտեղի՞ց, որտեղո՞վ հարցերին պատասխանող բառեր ու բառակապակցություններ:

Օրինակ՝ Օրվա հերոսը  գալիս  էր: — Օրվա հերոսը մեզ մոտ էր գալիս:

Օրվա հերոսը դեպի տուն էր  գալիս: Փողոցով օր­վա հերոսն էր գալիս: Դիմացից  օրվա հերոսն Էր գալիս:

1.Մի ոհմակ է երևում:

2.Ի՜նչ հանգիստ ես կանգնած:

3.Թռչունների մի երամ անցավ:
4.Երամը թռավ. հեռացավ:

5.Նախորդ օրը կարգ ու կանոն էր հաստատել:
6.Հաջորդ օրը բոլորս գնալու էինք:

 

22.02.18

Պատմել սովորի՛ր Հ․ Թումանյանի  «Իմ ընկեր Նեսոն» պատմվածքը։

  1.Նախադասություններր լրացրո´ւ:

Երբ ………………. նա մեն-մենակ քայլում էր իր գեղեցիկ

պարտեզներում:

Վերջապես, երբ ………….. , դուրս եկավ թփերի միջից:

Վանդակում, որտեղից ……….. կերի արկղն էր միայն

մնացել:

Եթե ………………. ջիներն ու իֆրիտներր (արևելյան հե-

քիաթների հերոս ոգիներ են) կռվարարներին անապատի ու սպիտակ ջորիներ կամ նռան հատիկներ կդարձնեին:

Թե որ ……………. , ես էլ առանց հակառակվելու ու

քննարկելու կհավատամ:

2․         Կետերը փոխարինի´ր տրված բառերից մեկով:

Հուշերով տարված՝ … մոռացել էր հոտն էլ, շներին էլ:

… չէր հիշում, թե որտեղ էր տեսել այդ դեմքը:

Ունեցած-չունեցածը … կտակեց փոքր թոռանը:

.. մոտ չթողեց որևէ մեկին:

Աչքերից երևում էր, որ պատմածներիս … չի հավատում:
… լավ չէր զգում:

Հումորի զգացումդ …. կորցրել ես:

Ծերությունից … .մանկացել էր:

Լրիվ, ամբողջովին, բոլորովին, ամենևին:

 

23.02.18

Անգիր սովորի՛ր Հ․ Թումանյանի «Պատրանք» բանաստեղծությունը։

1.Կետերի փոխարեն գրի´ր ինչպե՞ս հարցին պատասխանող բառեր կամ բառակապակցություններ:

Թեև տխուր Էր, բայց … դիմավորեց հյուրերին:

Թեև ձանձրացել էր,  բայց … լսում էր ընկերոջը:

Չնայած հոգնել էր, բայց … կատարեց մոր հանձնարարությունը:

Չնայած ուշանում Էր, բայց … արեց ընկերոջ խնդրածը:
Թեև գիտեր տատի պատմելիքը, բայց … սպասում Էր նրա խոսելուն:

Չնայած շատ Էր վախենում, բայց … առաջ գնաց:
Թեև ինքն Էլ դողում Էր, բայց բաճկոնը … գցեց ընկերուհու ուսերին:

 

2.Փակագծի բառը գրի´ր պահանջվող ձևով:

Օրինակ ՝ Ներկը (վրձին) պատին էր քսում ու հիացած նայում էր իր (արած): — Ներկը վրձնով պատին էր քսում ու հիացած նայում իր արածին

Գերմանացի փիլիսոփա Կանտը ծնվել է (Քյոնիգսբերգ) և ութսուն տարի հետո այնտեղ էլ  մահացել է : Նա իր (միտք) ընդգրկել է ոչ միայն երկիր (մոլորակ),այլև Արեգակնային (համակարգ) և ողջ (տիեզերք): Սակայն կյանքի (ընթացք) Կանտը, կարելի է ասել, դուրս չեկավ հայրենի քաղաք: Նրա ամենահեռավոր ճամփորդությունը եղավ Պիլաու (գյուղ) գնալը, որը (Քյոնիսբերգ)  ընդամենը քառասունհինգ կիլոմետր էր հեռու:

12.02.18

Ընթերցարանից կարդա՛ Հ․ Թումանկանի «Եղջերուն» 37-38:

Կատարի՛ր 2-րդ, 3-րդ առաջադրանքները, էջ 38:

 

13.02.18

Պատմել սովորի՛ր Հ․ Թումանյանի «Եղջերուն», էջ 37-38:

Կատարի՛ր 6-րդ, 7-րդ առաջադրանքները, էջ 38:

 

14.02.18

Ընթերցարանից կարդա՛ Հ․ Թումանկանի «Երկու սև ամպ» բանաստեղծությունը, էջ 51:

1.Կատարի՛ր 2-րդ, 3-րդ, 4-րդ առաջադրանքները։

2.Բաոակապակցություններ  կազմի´ր՝ հարցում արտահայտող  բառի փոխարեն տրված գոյականները գրելով:

Ծանոթանալ ո՞ւմ հետ, ինչի՞ն:

Մրցակից, կարծիք, տեսակետ, գիրք, մեքենա, աղջիկ, տղա, զբոսաշրջիկ:

 

15.02.18

Անգիր սովորի՛ր Հ․ Թումանկանի «Երկու սև ամպ» բանաստեղծությունը, էջ 51:

1.Կատարի՛ր 6-րդ, 8-րդ, 9-րդ առաջադրանքները։

2.Նախադասությունները  լրացրո´ւ: 

Աշխարհը շատ տխուր կլինի, եթե . :

Ամեն օր դպրոց գալը տոն կլինի, եթե :

Շներն իրենց անելիքը չեն իմանա, եթե . :

Փողոցում ոչ մի ավտոմեքենա չի լինի, եթե      :

16.02.18

Ընթերցարանից կարդա՛ Հ․ Թումանկանի «Քաջ Նազարը», էջ 127-130:

 1.Կազմի´ր տրված գոյականների հոգնակին: Փոր­ձի´ր բացատրել, թե ո՞ր բառերին է  -եր  վերջավորություն ավելանում, ո՞ր բառերին՝ -ներ.

Ա.  Ծառ, ձայն, հոտ, քար, կով,  արջ,  փունջ, լուր, բառ, բեղ, հայ, հայր, ցեղ, սիրտ, գիր, ձյուն, սյուն, պատ, հույն, ձու, սուր, քիթ, քույր, մայր, ձեոք, ոտք, տատ, պապ:

Բ. Եղբայր, աթոռ, պապիկ, տատիկ, գրպան, թութակ, եղնիկ, ոչխար, սեղան, թռչուն, մեքենա, բարեկամ, աշակերտ, մատյան, հեռախոս, ծաղկավաճառ, պանրագործարան:

 

19.02.18

Ընթերցարանից կարդա՛ Հ․ Թումանկանի «Քաջ Նազարը», էջ 131-133:

20.02.18

Ընթերցարանից կարդա՛ Հ․ Թումանկանի «Քաջ Նազարը», էջ 133-137:

 

05.02.18

Ընթերցարանից կարդա’ Հ․Թումանյանի «Ոսկի քաղաքը», էջ 5-9:

1. Փակագծերում տրված տարբերակներից ընդգծի՛ր ճիշտը։

1. Իմ ուսապարկում մնացած խնձորները (երկու-երկուական, երկուական) բաժանեցի աշակերտներին։
2. Ես լավ եմ ճանաչում ձեր դասարանի երկու (գերազանցիկին, գերազանցիկներին)։
3. Ինձ մոտ մնացել է երկու (տասնանոց, տասանոց) և երեք հինգանոց թղթադրամ։
4. Ես բնավ չեմ վախենում (տասներեք, տասերեք) թվից, քանի որ ծնվել եմ ամսվա այդ օրը։
5. Պայմանավորվել ենք, որ հաջորդ անգամ կհանդիպենք այս ամսվա (28 -ին, 28 ին)։
6. Նա իր միջնամատերին և մատնեմատերին դրել էր (երեք-երեք, երեք-երեքական) ոսկե մատանիներ։
7. Տոնածառը զարդարելու համար գնեցի քսան ( խաղալիք, խաղալիքներ)։

 

06.02.18

Ընթերցարանից կարդա’ Հ․Թումանյանի «Ոսկի քաղաքը», էջ 10-14:

1. Գրի՛ր հաճախ սխալ գործածվող այս բառերի ճիշտ ձևերը․

• Հույսով եմ-
• տարեկետում-
• ընդամեն, ընդհակառակ-
• ամենալավագույն-
• թռնել, փախնել, կպնել-
• դառա, դառար, դառանք-
• վիրաբուժ, հոգեբուժ-
• թույլատվություն-
• բարյացկամ-
• դաստիրակ-
• նախագա-
• բարձրունք-

 

07.02.18

Պատմել սովորի՛ր  Հ․Թումանյանի «Ոսկի քաղաքը» ամբողջությամբ։

1.  Փակագծերում տրված տարբերակներից ընդգծի՛ր ճիշտ թվականը։

• Մենք՝ ուսանողներս, այդ մասին լսում էինք (առաջին առաջի) անգամ։
• Շուրջ (ութանասուն, ութսուն)  դպրոցահասակ երեխաներ էին մասնակցում գարնանային այդ տոնախմբությանը։
• Փոքրիկը ձեռքում ամուր պահել էր (տաս, տասը)  դրամ։
• Բողոքի երթին մասնակցում էին (հարյուրավոր, հարուրավոր) մարդիկ։
• Իմ տեղը երրորդ կարգի (երեսունչորրորդ, երեսունչորսերորդ) աթոռն է։
• Երեխաներս սովորում են Երևանի (թիվ համար, թիվ) տասնչորս դպրոցում։
• Այս տարի կաացավ հայերենագիտական միջազգային  (VII-րդ , 7-րդ) գիտաժողովը։
• Բացարձակ գերազանցիկ լինելու համար Սոնային պակասում էր ընդամենը (զրո, զերո) ամբողջ հինգ տասնորդական տոկոս վարկանիշ։

08.02.18

Ընթերցարանից կարդա՛ Հ․ Թումանյանի «Ա՜խ, ի՜նչ լավ են սարի վրա» բանաստեղծությունը, էջ 28։

* * * Ա՜խ, ի՜նչ լավ են սարի վըրա Անցնում օրերն, անո՜ւշ, անո՜ւշ, Անըրջային, թեթևասահ Ամպ ու հովերն անո՜ւշ, անո՜ւշ։ Ահա բացվեց թարմ առավոտ Վարդ է թափում սարին-քարին, Շաղ են շողում ծաղիկ ու խոտ, Շընչում բուրմունք եդեմային։ Ա՜խ, ի՜նչ հեշտ են սարի վըրա Սահում ժամերն անո՜ւշ, անո՜ւշ, Շըվին փըչեց հովիվն ահա― Աղջիկն ու սերն անո՜ւշ, անո՜ւշ։ 1902

1.Կապակցության իմաստն արտահայտի՛ր մեկ ածական անվամբ, ընտրի՛ր հինգ բառ և նախադասություններ կազմի՛ր։

• Ճահիճներով պատված-
• մանրէներ ծնող-
• մարդկանց ատող-
• միայնակ կյանք վարող-
• մեգով պատված-
• միշտ փթթած-
• թախծոտ դեմքով-
• միրգ տվող-
• նոր տնկած-
• նուրբ հնչող-
• շահույթ բերող-
• շեկ վարսերով-
• շատ շնորհներ ունեցող-
• ինչքից զուրկ
• ոսկուց ձուլված
• ուշքը կորցրած-
• մաքուր գրած-

 

09.02.18

Անգիր սովորի՛ր Հ․ Թումանյանի «Ա՜խ, ի՜նչ լավ են սարի վրա» բանաստեղծությունը, էջ 28։

1.Կատարի՛ր 1-ին, 5-րդ և 6-րդ առաջադրանքները, էջ 28, ընթերցարանից։

 

 

Ձմեռային ուսումնական ճամբարի նախագծեր․օրակարգ` հունվարի 9-26

29.01.18

1.Ընթերցարանից կարդա՛ Ղազարոս Աղայանի «Մանուկ-Խանը» ավանդությունը, էջ 29-31:

1.Առանձին սյունակներով դո՛ւրս գրել եզակի և հոգնակի
գոյականները։ Երեք եզակի և երեք հոգնակի գոյականներով կազմել նախադասություններ։
Ես նայում եմ սեգ Արագած սարին,
Դարերի ձյուն կա նրա կատարին,
Ժայռեր կան այնտեղ շանթերից կիսված,
Հողմերից ծեծված, արևից կիզված,
Եվ անդունդներ կան գագաթներն ի վար
Վշտի պես խորունկ, ցավի պես խավար…
Սակայն լանջերին արև՜ է, գարո՜ւն,
Աղբյուրն է խոսում, խայտում է առուն,
Բուրմունքը թևին՝ զեփյուռն է խաղում,
Բոսոր կակաչն է հովից ծիծաղում,
Ծաղիկն է բուսնում ժայռին ու քարին,
Թեկուզ դարերի ձյուն կա կատարին,
Թեկուզ հողմածեծ գագաթներն ի վար
Անդունդներ կան մութ, վշտի պես խավար։

2.Փակագծերում տրված բայերը անհրաժեշտ  ձևերով գրել համապատասխան տեղերում։
1. Մայր մտնող արևի ճառագայթները …. ամեն ինչ, և մի կախարդող
տեսարան …., որով …. հյուրանոցի պատշգամբները ելած զբոսաշրջիկները։
(հիանալ, ոսկևորել, ստեղծել)
2. Արդեն …. պարտեզի ծաղիկները, և հեռվից նայելիս …., թե մի նախշուն
գորգ …. պատշգամբի առջև փռված այդ հողակտորը։ (թվալ, ծածկել, բացել)
3. Ցանկապատի հետևում …. մի տուն. նրա բակում արևածաղիկներ ….,
որոնք, իրենց գեղեցիկ գլուխները բարձր պահած, կարծես …. անցորդներին։
(ժպտալ, երևալ, աճել)

30.01.18

1.Ընթերցարանից կարդա՛ Ղազարոս Աղայանի «Մանուկ-Խանը» ավանդությունը, էջ 32-35:

1.Փակագծերում տրված գոյականները անհրաժեշտ ձևով  գրել համա-
պատասխան տեղերում։
1. Սարի …. երևում էին մոտակա …. բոլոր տները, իսկ ճերմակ …. մեջ
նշմարվում էր մեկ այլ գյուղ։ (գյուղ, գագաթ, մշուշ)
2. Ասֆալտապատ …. սլացող մեքենան կանգ առավ …. ցայտաղբյուրի մոտ, և
…. ելավ վարորդը՝ մի ալեհեր մարդ։ (ճամփեզր, մեքենա, ճանապարհ)
3. Մեր շուրջը սփռված …. երևում էին աշխատող …., որոնք երբեմն ….
ուղղում էին մեր կողմը։ (հայացք, դաշտ, մարդ)
4. Այդ հինավուրց …. արժեքավոր …. կային, որոնք խիստ հետաքրքրեցին ….
մասնակցող մասնագետներին։ (տեղեկություն, ձեռագիր, գիտաժողով)
5. Ամբողջ …. աշխատած …. գործն ավարտել էր, և հիմա …. նայում էր իր
աշխատանքի արդյունքին։ (գոհունակություն, վարպետ, օր)
6. Գեղարվեստական նոր ֆիլմի …. ավարտվել էր, և …. խումբ-խումբ ելնում
էին ….։ (հանդիսատես, դահլիճ, ցուցադրում)
7. Նրա աշխատանքի …. մոտ գտնվող …. վերջերս նոր խանութ է բացվել,
որտեղ վաճառվում են բազմազան ….։ (իր, փողոց, վայր)
8. Աստղերը մեկ-մեկ մարում էին …., փչում էր վաղորդյան սառը …., և լիճը,
թեթև ծփանքով արթնանում էր ուշ …. երկար գիշերվա նիրհից։
(քամի, երկինք, աշուն)
9. Երկրորդ …. ավագը բերել էր հաջորդ …. հարցաշարը, և տարբեր
շարքերում նստած ուսանողները …. որոնում էին հարցերին վերաբերող
թեմաները և տետրում նշում էջերը։ (քննության, դասագիրք, կուրս)
10. Վերջերս կազմակերպված …. մասնակցեցին արվեստի …. սովորող շատ
երեխաներ, որոնց աշխատանքներն արժանացան տարբեր ….։
(մրցույթ, մրցանակ, դպրոց)

31.01.18

Պատմել սովորի՛ր Ղազարոս Աղայանի «Մանուկ-Խանը» ավանդությունը ամբողջությամբ։

1.Արտագրե՛լ՝ մեծատառերը թողնելով ըստ անհրաժեշտության։

1. ՓՈՔՐ ԾԱՌ Է ՍՈՎՈՐԱԿԱՆ ՆՇԵՆԻՆ. ՀԱԶԻՎ ՀԱՍՆՈՒՄ Է 4-8 Մ
ԲԱՐՁՐՈՒԹՅԱՆ, 10-40 ՍՄ ԲՆԻ ՏՐԱՄԱԳԾՈՎ։ ԱՐԺԵՔԱՎՈՐ ՊՏՂԱՏՈՒ ԲՈՒՅՍ
ԼԻՆԵԼՈՒ ՀԵՏ ՆՇԵՆԻՆ ՆԱ& ԲԱՐՁՐ ԴԵԿՈՐԱՏԻՎ ԾԱՌԱՏԵՍԱԿ Է։ ՀԱՏԿԱՊԵՍ
ԳԵՂԵՑԻԿ Է ՎԱՂ ԳԱՐՆԱՆԸ, ԵՐԲ ԾԱՌԸ ԱՄԲՈՂՋՈՎԻՆ ԾԱԾԿՎՈՒՄ Է
ՁՅՈՒՆԱՍՊԻՏԱԿ ԲՈՒՐՈՒՄՆԱՎԵՏ ԾԱՂԻԿՆԵՐՈՎ։ ՏԱՐԱԾՎԱԾ Է
ԿՈՎԿԱՍՈՒՄ, ՄԻՋԻՆ ԱՍԻԱՅՈՒՄ, ԻՐԱՆՈՒՄ, ԱՖՂԱՆՍՏԱՆՈՒՄ, ՓՈՔՐ
ԱՍԻԱՅՈՒՄ։ Լևոն Հարությունյանի «Քո շրջապատի ծառերը» գրքից
2. ՍՈՎՈՐԱԿԱՆ ՈՐՈՐԸ ՏԱՐԱԾՎԱԾ Է ԵՎՐՈՊԱՅՈՒՄ, ԱՍԻԱՅՈՒՄ,
ԿԱՄՉԱՏԿԱՅՈՒՄ՝ ՄԻՆՉԵՎ ՍԱՌՈՒՑՅԱԼ ՕՎԿԻԱՆՈՍ, ՍԵՎ ԾՈՎԻ ԱՓԵՐԻՆ,
ԱՆԴՐԿՈՎԿԱՍՈՒՄ, ՄԻՋԻՆ ԱՍԻԱՅՈՒՄ, ԱՆԴՐԲԱՅԿԱԼՈՒՄ ԵՎ ՕԽՈՏՅԱՆ
ԾՈՎՈՒՄ։ ՄԻՋԻՆ ՄԵԾՈՒԹՅԱՆ ՈՐՈՐ Է, ԹԵՎԵՐԸ ՄՈԽՐԱԳՈՒՅՆ՝ ՍԵՎ
ԾԱՅՐԵՐՈՎ. ՄՆԱՑԱԾ ՓԵՏՐԱՎՈՐՈՒՄԸ ՍՊԻՏԱԿ Է, ԿՏՈՒՑԸ ԵՎ ՈՏՔԵՐԸ
ՄՈՒԳ ԿԱՐՄԻՐ ԵՆ։ ԱՄՌԱՆԸ ԳԼՈՒԽԸ ՍԵՎ Է, ՁՄՌԱՆԸ՝ ՍՊԻՏԱԿ, ԱՉՔԻ
ՄՈՏ ՈՒՆԻ ԳՈՐՇ ԿԵՏ։
Մարտին Ադամյանի «Հայաստանի թռչունները» գրքից

01.02.18

Ընթերցի՛ր Ավետիք Իսահակյանի «Կյանքից թանկ բանը» գործը, էջ 90:

1.Դո՛ւրս գրել ածականները. դրանցից հինգը  գործածե՛լ
նախադասություններում։
Այս գետի ափին, այս ուռենու տակ
Իմ մանկությունն է անցել երազուն,
Խաղացել է նա գետում այս հստակ,
Ոսկի է փնտրել այս տաք ավազում։
Նա թառել է այս ծառերին դալար,
Երկյուղով մտել այրերը այս մութ
Ու կածաններում այս օձագալար
Թափառել է նա մինչև մայրամուտ։
Եվ իր ծիծաղի ալիքներն է ջինջ
Տվել նա մի օր ջրերին այս խենթ,
Որ ուրախ երգով տարել ամեն ինչ
Ու, սակայն, ոչինչ չեն բերել էլ ետ։
…Ամեն ինչ այստեղ նույնն է մնացել,
Նույն ալիքներն են գալիս ու գնում,
Եվ միայն ուռին ջրին կռացել,
Մի ինչ-որ կորած բան է որոնում։
Վահագն Դավթյան

02.02.18

Անգիր սովորի՛ր  Ավետիք Իսահակյանի «Կյանքից թանկ բանը», էջ 90:

Բանավոր պատասխանի՛ր էջ 91-ի հարցերին։

1.Գրե՛լ տրված գոյականներից յուրաքանչյուրին բնորոշող
երեք ածական։
Նկար, այգի, ծաղիկ, գիրք, գորգ։

2.Գտնե՛լ ածականները և դրանցով կազմել բառակապակցություններ:
Աղոտ, դերձակ, դժվարին, հոգատար, մանրահատակ, կավ, հաճարենի,
հյուսնություն, լսարան, հանգամանորեն, երկաթ, պողպատե, սնահավատ, դետալ,
գործունյա, բարեգութ, դաժան, ատլաս, չիթ, փայտե, կաղապար, շրջանակ, թղթե:

Դեկտեմբեր․ 6-րդ դասարան

Ուսումնական ձմեռ․ դեկտեմբերի 25-հունվարի 8

Առաջադրանքներ

1.Ամանորյա հետաքրքիր, չկրկնվող շնորհավորանքների հրապարակում բլոգներում:

2. «Իմ Ամանորը»  խոհ-պատումների շարք:

3. «Ամանորն իմ աշխարհում» խորագրով ֆոտոշար: Նկարներին կցել մեկնաբանություն:

4.  2017 թվականի իմ ամենամեծ ձեռքբերումը:

6.Ամանորյա ռադիոթատրոններ:

18.12.17

1.Ընթերցարանից կարդա՛ Ստեփան Զորյանի <<Մի գիշեր անտառում>> պատմվածքը, էջ 15-19:

2.Կատարի՛ր առաջին և չորրորդ առաջադրանքները։

19.12.17

1.Պատմել սովորե՛լ Ստեփան Զորյանի <<Մի գիշեր անտառում>> պատմվածքը, էջ 15-19:

2.Կատարի՛ր հինգերորդ, վեցերորդ և յոթերորդ առաջադրանքները։

20.12.17

1.Ընթերցարանից կարդա՛ Ստեփան Զորյանի <<Արջը>> պատմվածքի  39-40 էջերը:

2.Կատարի՛ր առաջին և հինգերերդ առաջադրանքները։

21.12.17

1.Ընթերցարանից կարդա՛ Ստեփան Զորյանի <<Արջը>> պատմվածքի  41-42 էջերը:

2.Կատարի՛ր երկրորդ և երրորդ առաջադրանքները։

22.12.17

1. Պատմել սովորի՛ր Ստեփան Զորյանի <<Արջը>> պատմվածքը։

2.Կատարի՛ր վեցերորդ  և յոթերորդ առաջադրանքները։

11.12.17

Դոնալդ Բիսեթ. «Ցանկությունների ծառը»

1.Բնութագրի՛ր Ուիլիամ Քեդոգան Սմիթին․ ո՞րն էր նրա երազանքը։

2.Ո՞րն է քո՛ ցանկությունը, ի՞նչ ես անում ցանկությունդ իրականություն դարձնելու ուղղությամբ։

3.Գտի՛ր սխալներն ու ուղղի՛ր։

Օրինակ ՝ Ինձ մոտ նոր դասագրքեր կա: -Ինձ մոտ նոր դասագրքեր կան:

1. Նրա մազերը սև է:
2. Քո երգերն ամբողջ քաղաքում երգվում է:
3. Կատվի աչքերը ճրագի պես վաովում էր:
4. Ուրախ էր անցնում նրա օրերը:
5. Ցրտերն ընկավ:
6. Ջրերը կտրվեց:
7. Գրածիդ մեջ սխալներ կա:
8. Քաղաքում ինչ-որ լուրեր է պտտվում:
9. Այնպես փախան, որ հետքերն էլ չի երևում:

12.12.17

Պատմել սովորե՛լ Դոնալդ Բիսեթի  «Ցանկությունների ծառը»

1.Փակագծերում  տրված բայերը գրի´ր պահանջված ձևով:

Գեղեցիկ կենդանիներ են կարմիր կապիկները: Նրանք շի­կակարմիր բուրդ ունեն, սև մռութիկ ու սպիտակ կուրծք: Նրանք տափաստանը գերադասում են անտառից,  շների պես մեծ ոհմակներ (կազմել) և մանրակրկիտ (զննել) կոճղարմատներն ու փտած ծառաբները, միջատներ ու թռչնաբներ (փնտրել), (շրջել) քարերը, որ որդ, կարիճ, սարդ կամ այլ հա­մեղ խորտիկներ գտնեն: Ժամանակ առ ժամանակ (կանգնել) հետևի ոտքերին ու շուրջը (դիտել): Իսկ եթե խոտը բարձր (լինել), այնպես (ցատկել), ասես ոտքերի տակ զսպանակ կա: Վտանգի ամենափոքր նշանի դեպքում անգամ բարձր (ճչալ) ու գլխապատառ (սլանալ) կանաչի միջով: Վազելիս էլ մի թեթր (օրորվել), փոքրիկ, շեկլիկ վարգաձիերի նման:

2.Փակագծերում տրված բառերից նախադասության մտքին ամենից հարմարն ընտրի՛ր և գրի՛ր։

1. Ընկերն էր նրան (մղել, դրդել) այդ անշնորհք քայլը կատարելու։
2. Դիմացինի համառությունը (ջարդել, կոտրել) համար մեծ ջանքեր պետք չեղան։
3. Իր ողջ կյանքի ընթացքում (լցվել, համակվել, տոգորվել) է եղել իշխանության տենչով։
4. Նախկին համադասարանցիների մեջ տարին մեկ անգամ մեկի տանը (ժողովվել, հավաքվել)     (ավանդույթ, ավանդություն) է դարձել։
5. Այդ  մտքից սկզբում թեթևակի (վախենալ, երկյուղել), իսկ երբ գիտակցեց դրա ահավոր հետևանքները, (վախենալ, սարսափել)։

13.12.17

Պաուլո Կոլեիո․ Կանաչ եղևնին

1. Ինչո՞ւ էր արտասվում եղևնին:
2. Ի՞նչ սովորեցիր այս պատմվածքից:
3. Նկարագրիր բարդուն և եղևնուն:

4.Լրացրու՛ բաց թողած տառերը և կետադրի՛ր տեքստը։

Մի ռուս հետազոտող գրել է Հինավուր- Գառնիից միշտ էլ հեռանում ես մի քիչ հեթանոսացած և քեզ թվում է սրտի- մեջ տանում ես արեգակի քարաքանդակ ներ-ողը։ Արարատյան նահանգի Գառնու գավառում Ազատի աջ ափին հառնում է Գառնի ավանը համանուն ամրոցով արքունի պալատական շենքերի փլատակներով որ-աքարե բեր-ապարիսպներով։  Գառնու հուշար-անախմբի պսակն է հեթանոսական տաճարը որն իր վրա է ս-եռել հնագետների և ճարտարապետների ուշադրությունը։ Ի-ը աստիճանից բա-կացած քարե սանդու-քով բար-րանալով հայտնվում ես սյունազար- աղոթասրահում որտեղ վաղն-ական ժամանակներում հեթանոս հայերը մշտավառ պահելով բագինի հուրը արևշատություն ու բար-րություն են հայցել հին աստվածներից Վահագնից Աստղիկից Անահիտից։ Տաճարի երկթևեք ձե-ունը ծա-կված է բազալտե սալիկներով դրանք իրար են միացած եղել արճճե գամերով։

 

14.12.17

Պատմել սովորե՛լ Պաուլո Կոելիոյի  Կանաչ եղևնին գործը։

1.Վարդագույնով ընդգծի’ր այն հատվածը, որտեղ երևում է եղևնու բարությունը:

2.Մուգ կանաչով գունավորի’ր այն հատվածները, որտեղ`

Ա. Բնութագրվում է քամին

Բ. Նկարագրված է այգեպանը

Գ. Նկարագրված է աշունը

Դ. Նկարագրված է ձմեռը

3.Լրացրու՛ բաց թողնված տառերը։

Նստարանն այնքան կարճ էր, որ չո․․որդ անձին չ․նդունեցին։ Մին․և այս հասակս ուրիշի դռանը վար․կան չեմ բանել։ Ժամանակ անժամանակ ներս կընկնի, կշաղակրատի, լիր․ կծիծաղի,  դուրս կտա,  ինչ  որ բերանը գա։  Ննջարանը լուսավորված էր ար․ուզար․ի սեղանին վառվող մոմերով։  Մանեն պառկած էր մահճակալին՝ շորերը  հա․ին։  Դա իր ձայնը չ․ր, այլ ոչ մարդկա․ին մի ձայն, որից ինքն էլ սա․ս․եց։ Այդ հուսահատ քայլին միմ․․յն սարսափից էր դիմել։

 15.12.17

1.Ստեղծագործական աշխատանք՝ «Ցանկությու՜ն պահիր, դրանք հաստատ կիրականանան» վերնագրով։

2.Արտագրե՛լ՝ փակագծերում տրված հարանուններից ընտրելով նախադասությանը համապատասխանողը։

Գրախանութում վաճառվում է այդ բառարանի երկրորդ (հրատարակությունը, հրատարակչությունը)։

Այդ (հրատարակությունը, հրատարակչությունը) լույս է ընծայել գրքի վերջին հատորը։

Նա այդ գործում մեծ (երախտիք, երախտագիտություն) ունի։

Այդ առաջարկը վեճերի ու քննարկումների (տեղիք տվեց, տեղի տվեց)։

Ամենուրեք (փտում, փթթում) էին կանաչ այգիներն ու գեղեցիկ ծաղկանոցները։

Բակում խաղացող երեխան (հովարով, հովհարով) գլխարկ էր դրել։

Զարմացած երեխան (թոթովեց, թոթվեց) ուսերը։

Մարզիկները մրցույթին մասնակցելու (հրավերք, հրավեր) էին ստացել։

Ջրատար խողովակի (փականը, փականքը) նորոգեցին։

Վարպետը (պատրաստականությամբ, պատրաստակամությամբ) օգնեց մեզ։

3.Լրացրո’ւ բաց թողնված տառերը:

Ար-ը բր-ոտ գազան է: Նրա ձա-երը առնետից քիչ մեծ են ծնվում: Արջերն ուտում են հատապտուղներ, մր-եր, գորտեր, ձկներ: Արջը մեղր շատ է սիրում: Նույնիսկ չի վախենում մեղվի
խայթոցից: Արջը ձմռանը ձա-երի հետ փակվում է որ-ում: Նրա մեծ ձագերը օ-նում են փոքրիկներին խնամելիս:

04.12.2017

Պաուլո Կոելիո՝ «Սուրբ Ծննդյան հեքիաթ»։

 1.Փակագծում տրված գոյականները  համապատասխանեցրու նախադասությանը: Գտի՛ր ո՞ր բառն է թելադրում գոյականների ձևը:

Ոչ մի քայլ չի կարողանում անել առանց (օգնություն):

Մարզիկը հանդիսատեսների (համակրանք) բացի գավաթն էլ շահեց:

Ռադիոընդունիչ և թթվածնի բալոններ կային (տակառ) մեջ:

Բոլոր ծովերը կապվում են (օվկիանոսներ) հետ:

Ըստ (օրինակ)՝ տասը նախադասություն գրեցի:

Պարզվում է, որ ձկներին դեպի (ցանց) են հրապուրում զանազան ձայներով:

2.Փակագծերում տրված բառերից մեկն ընտրի՛ր ու պահանջվող ձևով գրի՛ր կետերի փոխարեն: Ինչպիսի՞բառեր ստացվեցին:

… շունը շատ նման էր մեր Բողարին: (Նկար, նկարել)

Եթե աղջկաս համար ծաղիկներ …, աղջիկս շատ կուրախանա: (Նկար, նկարել)

Որ գանձը … ծառի տակ ու գնա, հետո կգտնի՞: (Թաղել, թաղ)

Մեր … տղաներն ամենաճարպիկն են: (Թաղել, թաղ)

Ի՛նչ էլ …, կուրախանա: (Շահ, շահել)

Դերձակի հետ … ծառաները մտան: (Շահ, շահել)

… դուստրն է ընկերուհիս: (Բժիշկ, բժշկել)

Հիվանդին մայրդ թող …: (Բժիշկ, բժշկել)

05.12.2017

Պատմել սովորե՛լ Պաուլո Կոելիոյի  «Սուրբ Ծննդյան հեքիաթը»։

1.Հետևություն արա՝ կարդալով հետևյալ առակը.

Մի անգամ մի մարդ է գալիս իմաստուն արքայի մոտ և հարցնում է.
— Ասա ինձ, տիրակալ, աշխարհում կա՞ ազատություն:
— Իհարկե,- ասում է արքան:- Դու քանի՞ ոտք ունես:
Մարդը նայում է իրեն` զարմացած նման հարցից:
— Երկուսը, տիրակալ:
— Իսկ դու կարո՞ղ ես կանգնել մեկ ոտքի վրա:
— Կարող եմ:
— Դե փորձիր, բայց սկզբում որոշիր, թե որ ոտքի վրա…
Մարդը մի փոքր խորհելով` բարձրացնում է աջ ոտքը` հենվելով ձախի վրա:
— Լավ,- ասում է արքան,- իսկ հիմա բարձրացրու նաև մյուս ոտքդ:
— Ինչպե՞ս: Դա անհնար է, տիրակալ:
— Տեսնու՞մ ես: Ահա հենց դա է ազատությունը: Դու ազատ ես միայն առաջին որոշման

ժամանակ, իսկ հետո ազատությունն ավարտվում է:

2.Կետերի փոխարեն գրի՛ր նախադասության մտքին համապատասխանող բառ:

… լինելու համար անհրաժեշտ է մշտապես կոփել մարմինը:

Նրա … վարդագույն վերնաշապիկ էր ու նորաձև փեշ:

Սիրում է ժամերով … տաք ավազին ու նայել ամպի լողացող պատառիկներին:

Հավաքած բոլոր փաստաթղթերն ու գրությունները դասավորեց …ում, դրեց պահարանի մեջ:

…ի նման մտել է պատյանի մեջ ու ոչինչ լսել չի ուզում:

Լավ լողորդի ու փրկարարի քn … մեր քաղաքից արդեն դուրս է եկել:

Վիրավոր գազանի …ն անտառում դեռ երկար լսվեց:

3.Կետերը փոխարինի՛ր ր կամ ռ տառով (հարկ եղած դեպքում օգտվի՛ր ուղղագրականբառարանից):

Ա.ծիվ, ա.յուծ, հու.թի, մ.մու., մա.մա., մ.մ.ոց, փ.փ.ել, բա.բա.ել, ա.համա.հել, բա.ձ, պա.կել:

06.12.2017

Պաուլո Կոելիո՝ «Սուրբ Ծնդյան հեքիաթ սրինգ նվագող աղջկա մասին»

1.Նախադասության ընգծված բառը փոխարինի՛ր տրվածներից մեկով:

Միտք, դեպք, մրցում, պետություն, վիճակ:

Ձեր տերության մեջ այդպիսի բաներ չպիտի լինեին:

Եղելության մասին շատ ուշ իմացավ:

Իրադրությունն այնքան լարված էր, որ վախենում էր ընկերներին կորցնելուց:

Այդպիսի մտադրություն չեմ ունեցել:

Մրցություն կազմակերպելիս ինձ էլ տեղյակ պահի՛ր:

2.Կետերի փոխարեն գրի՛ր յա, իա կամ եա: Բառարանով ստուգի՛ր՝ ճի՞շտ ես գրել:

Միմ..նց, քվ..րկություն, որդ..կ,…սաման, քիմ..ական, հեք..թային, ոսկ.., հր..կան, դաստ..րակություն, սեն..կ, կր.., Անդր..ս, Եղ..զարյան, կ..նք:

3. Որտեղ պետք է կետի փոխարեն յ գրի՛ր:

Հա.ացք, հա.ելի, հո.ակապ, մի.ացում, ձի.արշավ, տի.եզերական, փակե.ի, կա.արան, խաբե.ություն, է.ի, գնա.ի, տղա.ի, Մարո.ի:

4. Նախադասություններն ընդարձակի՛ր:

Գլուխ էր գովում:

Մարդն իր գործը անելու է:

Պատմությունը կրկնվում է:

Իրականացավ:

07.12.2017

Պաուլո Կոելիո՝ «Սուրբ Ծնդյան հեքիաթ սրինգ նվագող աղջկա մասին»

1.Ստեղծագործական աշխատանք՝ «Ամանորի հրաշքը»։

2.Տրված բառերին ավելացրու բայական վերջավորություններ /ել, ալ/ և դարձրու բայեր/որ գործողություն ցույց տան/:
Բժիշկ, դեղին, ծաղիկ, անձրև, մեծ, սեր, երազ:

08.12.2017

Պատմել սովորե՛լ Պաուլո Կոելիոյի՝ «Սուրբ Ծնդյան հեքիաթ սրինգ նվագող աղջկա մասին»

1.Համաձա՞յն ես հետևյալ մտքերի հետ: Պատասխանդ հիմնավորի՛ր կարդացածդ գործերում առկա հերոսների օրինակներով:

Գրական հերոսներն իրենց բնույթով լինում են կա’մ դրական, կա’մ բացասական:

Դրական հերոսներն իրենց հատկանիշներով արթնացնում են սեր, համակրանք և իրենց
հետևելու, նմանվելու ցանկություն:

Բացասական հերոսները մարմնավորում են կյանքի վատ, արատավոր կողմերը:

2. Ա և Բ խմբի բառերի իմաստների տարբերությանը բացատրի´ր:

   Ա                                        Բ

Անտառ         —   խշշում է

աղջիկ           —    խաղում է

մարդ             —    կանգնում է

մեքենա         —   սլացավ

քամի              —   դադարեց

3.Ընդգծված բառերը փոխարինի´ր հոմանիշներով:

Հորեղբորս տղան մրջյուններով շատ է հետաքրքրվում:
Մրջյունները կանոնավոր զորք ունեն և դրկից միջատների դեմ պատերազմելու են դուրս զալիս կանոնավոր շարքերով:
Մրջյուններն էլ թշնամիներ ունեն. դրանք խոշոր ճանճերն են:
Թափառաշրջիկ մրջյունները ճանապարհորդում են մայրամուտին և գիշերը:

Նոյեմբեր․ 6-րդ դասարան

 27.11.2017

Հանս Քրիստիան Անդերսեն՝ Լուցկիներով աղջիկը։

1․ Փակագծում տրված գոյականները համապատասխանեցրու նախադասությանը: 

Ոչ մի քայլ չի կարողանում անել առանց (օգնություն):

Մարզիկը հանդիսատեսների (համակրանք) բացի գավաթն էլ շահեց:

Ռադիոընդունիչ և թթվածնի բալոններ կային (տակառ) մեջ:

Բոլոր ծովերը կապվում են (օվկիանոսներ) հետ:

Ըստ (օրինակ)՝ տասը նախադասություն գրեցի:

Պարզվում է, որ ձկներին դեպի (ցանց) են հրապուրում զանազան ձայներով:

2․ Նախադասություններն ավարտի՛ր:

Մի ափսե ճաշ տաքացնելու համար խարույկ վառելը ձեռնտու չէր, չնայած …:

Մի ափսե ճաշ տաքացնելու համար խարույկ վառելը ձեռնտու չէր, իսկ …:

Մի ափսե ճաշ տաքացնելու համար խարույկ վառելը ձեռնտու չէր, բայց …:

Մի ափսե ճաշ տաքացնելու համար խարույկ վառելը ձեռնտու չէր, որովհետև …:

Մի ափսե ճաշ տաքացնելու համար խարույկ վառելը ձեռնտու չէր, և …:

 

28.11.2017

Հանս Քրիստիան Անդերսենի Լուցկիներով աղջիկը 

պատմել։

1.Ընդգծված  բառերը փոխարինի՛ր բառակապակցություններով:

Մարգարտահատիկները տարբեր մեծության են լինում:

Աշխարհում ամենամեծըլոնդոնյան թանգարանի մեծահռչակ ութսունհինգ գրամանոց մարգարիտն է:

Համպարը թանկարժեք նյութ է, որը գործածվում է լավագույն օծանելիքների արտադրության մեջ: Դա սևավուն, քարանման նյութ է, որը միայն կաշալոտի աղիներում է լինում: Դա մեծ մասամբ հանում են տեգահար կաշալոտի աղիներից, բայց երբեմն ծովափին էլ կարող են գտնել:

 2.Տրված բառերից նոր բառեր կազմի՛ր -ոց (-նոց, -անոց) ածանցով:

ա) Ծաղիկ, հյուր, ավազակ, մեղու:

բ) Գոգ, ձեռ, մատ:

բ) Կապել, խարտել, սփռել:

գ) Խշշալ, մռնչալ, ոռնալ:

 29.11.2017

Փիրըլ Ս.Բաք՝  Ս․ Ծնունդի օրվա առավոտը։

Մաս 1-ին

1.Կետերըփոխարինի՛ր փակագծում տրված բառերից մեկով:

Նրա ստեղծած … հնագույն արվեստն է հիշեցնում: (Նկարազարդ,զարդանկար)

Ծննդյան օրը փոքրիկին … մի գիրք նվիրեցին: (Նկարազարդ, զարդանկար)

Հագին … կտորից սովորական զգեստ էր, որ նրան շատ էր սազում: (Զարդանախշ, նախշազարդ)

Տաճարի … արտացոլված է մեր երկրի բնությունը: (Զարդանախշ,նախշազարդ)

Նրա … ամբողջ ցերեկը չխկչխկում էր: (Մեքենագիր, գրամեքենա)

Ինձ … էջեր տվեց ու խնդրեց, որ անպայման կարդամ: (Մեքենագիր,գրամեքենա)

2.Նախադասության մեջ փակագծերում դրված բառերից ո՞րն է գործածված, ընդգծի՛ր:

Ասել էի, որ տուն վարձեր ու իր իրերը տաներ: (Վարձել, վարձ)

Ուզածդ շատ բարձր վարձ էր, դրա համար էլ տղան հեռացավ: (Վարձել, վարձ)

Հիվանդի գլուխը կապեր ու գնար բժշկի հետևից: (Կապել, կապ)

Այսքան ամուր կապեր քանդելը հեշտ գործ չէ: (Կապել, կապ)

Աղջիկը բարալիկ ծամեր ուներ: (Ծամել, ծամ)

Դեղը պիտի ծամեր ու կուլ տար: (Ծամել, ծամ)

Պարգ է, որ այդքանից հետո պիտի կտուրը կաթեր: (Կաթել, կաթ)

Ամանում այծի կաթ էր: (Կաթել, կաթ)

 

 30.11.2017

Փիրըլ Ս.Բաք՝  Ս․ Ծնունդի օրվա առավոտը։

Մաս 2-րդ

1.Փակագծերում տրված դարձվածքներն իրենց հոմանիշների փոխարեն գրի՛ր և համեմատի՛րտրված և ստացված տեքստերը. դարձվածքներն ի՞նչ փոխեցին:

Մի անգամ Նապոլեոնը հյուրասիրում էր իր բժշկին: (Օրերից մի օր)

Երբ բժիշկը հարբել էր, կայսրը հարցրեց.

— Մի՛ լռիր, բժիշկ, ասա՛, քո ամբողջ կյանքում քանի՞ մարդ ես սպանել: (Բերանդ ջուր մի՛ առ,էն աշխարհն ես ուղարկել)

Բժիշկը պատասխանեց.

— Երեք հարյուր հազարով պակաս մարդ եմ սպանել, քան Դուք: (Գրողի ծոցն ուղարկել)

2.Ընդգծված դարձվածքները փոխարինի՛ր հոմանիշ բառերով:

Փարիզից Վարշավա թռչելիս լեհ կինոդերասան Ցիբուլսկու աչքով ընկավ, որ կողքի
ուղևորը սիրտը դող ընկած նստած է: Նա փորձեց հարևանին սիրտ տալ:

— Մեր օրերում ինքնաթիռով թռչելը դատարկ բան է,- ասաց,- նույնիսկ ավտոմեքենան
ավելի վտանգավոր է: Էս քանի օրը բարեկամներիցս մեկի մեքենայի գլխին ինքնաթիռ ընկավ:

 01.12.2017

Փիրըլ Ս.Բաքի  Ս․ Ծնունդի օրվա առավոտը 

պատմվածքը պատմել սովորի՛ր ամբողջությամբ։

1.Գրավոր վերլուծի՛ր պատմվածքը. ինչի՞ մասին էր, ի՞նչ հասկացար։

2.Նախադասությունն ընդարձակի՛ր՝ փակագծում տրված հարցին պատասխանող մի քանիբառ կամ բառակապակցություն ավելացնելով: Դրանք և, ու, կամ բառերով կապի՛ր կամստորակետով բաժանի՛ր:

Օրինակ՝
Նա շատ է ճամփորդել: (ինչո՞վ) — Նա գնացքով, նավով ու օդանավով շատ է ճամփորդել:

Օդում տեսավ: (ինչե՞ր)
Բազմագույն ու բազմաբույր ծաղիկներ կան: (որտե՞ղ)
Հինգ րոպե առաջ դուրս եկան: (ովքե՞ր)
Վաղուց դեղին են: (ինչե՞րը)

 

24.11.2017

Ավետիք Իսահակյան՝ Ամենապիտանի բանը։

 1. Փակագծում տրված օժանդակ բայերը գրի՛ր եզակի կամ հոգնակի ձևով:

Փղի համար կնճիթը  շատ կարևոր (Է, են): Նա դրանով (է, են) ուտում ու խմում: Ձագը մոր ետևից  վազում (է, են)՝ կնճիթով նրա պոչը բռնած: Փիղ ծնողները կնճիթով  «ապտակում» (է, են )  չարաճճի ձագուկին, որր սովորաբար  Փոքր  ավտոբուսի չափ (է, են) լինում:

Երբ փիղն ընկնում(է, են) փոսը կամ խճճվում թակարդում, մյուս փղերը մեկնում(է, են) կնճիթներն ու նրան օգնում (է, են): Փիղն առանց կնճիթի (չի, չեն) կարող ապրել, բայց աֆրիկական սավաննաներում հանդիպել (է, են) կնճիթից զրկված փղեր: Նշանակում է՝ ընկերներն (է, են) կերակրել: Փղերն իրենց վիրավոր կամ հիվանդ ընկերոջը (չի, չեն) լքում:

Վաղուց ի վեր Հնդկաստանում փիղն ու մարդը բարեկամություն (է, են) անում: Խելացի ու հասկացող կենդանիները ոչ միայն ծանր աշխատանք (է, են )անում ու  կատարում մարդկանց հանձնարարությունները,այլև որպես հոգատար դայակներ խնամում (է, են) երեխաներին: Պապը, հայրն ու թոռը կարող (է,են) նույն փղի «սաները» լինել, չէ՞ որ փղերը երկար (է, են) ապրում՝ յոթանասունից ութսուն տարի:

2. Աշնան ընթացքում քեզ հետ պատահած ամենահետաքրքիր դեպքը գրավոր պատմի՛ր ու պատմությունդ վերնագրի՛ր(եթե չի եղել հետաքրքիր  դեպք,  աշնանային  մի գեղեցիկ օր նկարագրիր):

3.Ավելորդ բառերը գտի´ր և նախադասություններն ուղղի´ր:

Ներեցեք, որ սպասեցնել տվեցի:

Երկրաչափությունը դա առանձին գիտություն է:

Քանիցս անգամ խոսվել է այդ մասին:

Բամիցս անգամ զգուշացրել եմ քեզ:

Մանրամասն պատմի՛ր քո կյանքիդ կարևոր օրերից մեկի մասին։

23.11.2017

 Ավետիք Իսահակյան՝ Ամենապիտանի բանը։

1.Փակագծում դրված բաոերը գրի´ր համապա­տասխան ձևով:

Օրինակ՝ Դեպքի վայրում հավաքված ամբոխն (աղմկել): — Դեպքի վայրում հավաքված ամբոխն աղմկում էր:
Կռունկների երամը (թռչել):

Զորքը (տեղավորվել) դաշտում:
Ժողովուրդր (լսել) հռետորին:

Հրապարակում հավաքված բազմությունը ինչ-որ բանի (սպասել):

Ավագանին (ողջունել) օտարականին:

Հոտն (իջնել) սարից:

Ժողովուրդը գոհ (լինել) այդ որոշումից:

 2.Նախադասություններն ընդարձակի´ր:

Փորձենք:

Պատմեն:

Կլսեն:

Կընտրեք:

Դարձավ:

 

22.11.2017

Ավ․ Իսահակյան՝ Նուկիմ քաղաքի խելոքները  

պատմել։

2. Տրված բառերից նորերը կազմի’ր՝ ակ, իկ, ուկ մասնիկներով: 

Ա) Աստղ, արկղ, թիթեռ, թերթ, հայր, մայր, տատ, պապ, քաղցր, անուշ:

Բ) Գետ, նավ, դուռ (ն), թռչուն, որդի:

Գ) Խոզ, տաք, գառ(ն), հարս (ն):

3.Տրված բառերը գործածելով՝ պատմություն  հորինի՛ր:

Պատրաստակամ, կարդալ, տարի, երամ, թակարդ, պարգևել, մառան. թութակ, տակառ:

4.Փորձի´ր բացատրել, թե ընդգծված բայը որ դեպքում է եզակի և որ դեպքում՝ հոգնակի:

Ա. Գառն արածում Է:

Բ. Գառներն արածում են:

Գ. Գառների հոտն արածում Է:

Ա. Գայլը գյուղ մտավ:

Բ. Գայլերը գյուղ մտան:

Գ. Գայլերի ոհմակը գյուղ մտավ:

Ա. Մեղուն ծառին նստեց:

Բ. Մեղուները ծառին նստեցին:

Գ. Մեղուների պարսը ծառին նստեց:

 

21.11.2017

Ավարտի՛ր կիսատ թողած աշխատանքդ։

1.Ավ․ Իսահակյան՝ Նուկիմ քաղաքի խելոքները։

2.Տրված բառերի հոմանիշ ձևերը գտի՛ր:

Օրինակ՝ ամենից լավ — ամենալավ, լավագույն

ամենամեծ — ամենից մեծ, մեծագույն
փոքրագույն — ամենափոքր, ամենից փոքր
Ամենավատ, գեղեցկագույն, բարձրագույն. ամենաազնիվ, ամենից հզոր, ամենից ահեղ, ամենահին, ամենից ծանր, ամենալուրջ, ամենից խոշոր:

20.11.2017

1.Անգիր սովորի՛ր Ավ․ Իսահակյանի «Ռավեննայում» բանաստղծությունը։

«Ռավեննայում»

Արարատի ծեր կատարին
Դար է եկել, վայրկյանի պես,
Ու անցել:

Անհուն թվով կայծակների
Սուրն է բեկվել ադամանդին,
Ու անցել:

Մահախուճապ սերունդների
Աչքն է դիպել լույս գագաթին,
Ու անցել:

Հերթը հիմա քոնն է մի պահ.
Դու էլ նայիր սեգ ճակատին,
Ու անցիր…

2.Նախադասությունների ճիշտ հաջորդականությունը  գտի´ր և տեքստը վերականգնի´ր:

Այնտեղ այս ահավոր ծույը փուշ, ճյուղ, կաթնախոտ ու տատասկ էր ուտում: Ձին գնաց ու պատմեց մարդուն: Ուղտը շատ ծույլ էր, մարդու մոտ աշխատել չէր ուզում ու աշխատանքից խուսափելու համար ապրում էր Ոռնացող անապատում: Հետո շունն ու եզը հերթով եկան: Ուղտը պատաս­խանեց.

-Ո՜ւզ, ո՜ւզ:

Ուղտը նրանց էլ միայն «ուզ» ասաց: Մի երկուշաբթի առավոտ ձին՝ թամբը մեջքին, սանձը բերանին, եկավ մոտն ու ասաց.

-Ո´ւղտ, ա´յ ուղտ, դո´ւրս արի ու մեզ նման աշխատի´ր:

Հենց այդ «ուզն» էլ նրան պատիժ դարձավ. դրանից մեջքին կուզ աճեց:

3. Որոշի´ր, թե ընդգծված բառին տրված հարցերից ո՞րն է համապատասխանամ:

Հեռվում երևացին նավեր: (ի՞նչ, ինչե՞ր)

Հեռվում երնացողը նավ էր: (ի՞նչ, ինչե՞ր)

Քաղաքում կային այգիներ: (ի՞նչ, ինչե՞ր)

Դա քաղաքի ամենամեծ այգին էր: (ի՞նչը, ինչե՞րը)

Ի՜նչ ծանոթ ձայն էր: (ի՞նչ, ինչե՞ր)

Դրսից ծանոթ ձայներ էին լսվում: (ի՞նչ, ինչե՞ր)
Եթե բարձր ձայներ, անպայման կլսեինք: (ինչե՞ր, ի՞նչ աներ)   ,

Ձեր տղան էր եկել: (ո՞վ,ովքե՞ր)

Տղաներ եկան, որ օգնեն: (ո՞վ, ովքե՞ր)

Դա առաջնորդին ծանոթ նետ էր: (ի՞նչ, ինչե՞ր, ի՞նչ աներ) Տղան փետու րներից սարքել էր նետեր: (ի՞նչ, ինչե՞ր, ի՞նչ աներ)

Որ դիպուկ նետեր, ոսկե խնձորը կգցեր: (ի՞նչ, ինչե՞ր, ի՞նչ աներ)

 4.Թարգմանություն

Ռուսերեն նյութերը՝ այստեղ։

Անգլերեն նյութերը՝  այստեղ։

13.11.2017

1.Ընթերցի՛ր և վերլուծի՛ր Ավ․ Իսահակյանի «Ետ դառնար հիմա» բանաստեղծությունը։

2.Ընթերցի՛ր «Հետաքրքիր դեպքեր Իսահակյանի կյանքից» հոդվածը։ Հատվածից առանձնացրո՛ւ քեզ դուր եկած հատվածը, վերլուծի՛ր։

3.Ինչպիսի՞ հարցին պատասխանող  բառերը տեքստից հանի՛ր, դրանցով կազմի՛ր նախադասություններ:

Ասում են, թե դաժան կոկորդիլոսն իր խեղճ զոհին ուտելուց հետո իսկական արցունքներ է թափում: Ի՞նչ է, վայ­րենի կոկորդիլոսը թշվառ զոհին  խղճո՞ւմ Է: Գիտակ մարդիկ ասում են, որ կերածը  մարսելու ժամանակ նրա օրգանիզմում ուրիշ գեղձեր էլ են գրգռվում, որից էլ  աչքերից թափվող արցունքանման հեղուկ է աոաջանում: Այդ սուտ, կեղծավոր լացը նկատի ունեն, երբ մեկի մասին ասում են, թե՝ «կոկորդիլոսի արցունք Է թափում»:

4.Նախադասություններում գործողություն կատարողի անունը չկա. գտի՛ր՝ մե՞կն է, թե՞ մեկից ավելի (եզակի՞ է, թե՞ հոգնակի):

Զարմացա: Տեսանք: Փնտրում ես: Վազում եք: Կտա: Կհասնեն:

14.11.2017

1. Ընթերցի՛ր և վերլուծի՛ր Ավ․ Իսահակյանի «Ես որ մեռնիմ» բանաստեղծությունը։
2. Ընթերցի՛ր «Մեր մեծերի Ամանորը․ ինչպե՞ս էին նշում այն» հոդվածը։Ներկայացրո՛ւ, թե դուք ինչպե՞ս եք նշում Ամանորը, ի՞նչ հետաքրքիր սովորույթներ կան ձեր ընտանիքում՝ կապված Ամանորի հետ։

3.Տրված բառերը երեք խմբի բաժանի՛ր և այդ խմբերի տարբերությունը  բացատրի՛ր:

Ծաղիկ, ջինջ, վազել, բուրավետ, մեծ, ժամացույց, թրթռալ, թիավարել, ջուր,  ուրախ, ջրել, սար, մարդ, գնալ, ծաղ­կավետ, հրաշալի, երեխա, լողալ, վազվզել, մաքուր, նավաստի, օձ, ճկուն, սողալ, իջնել, բացվել, չխկչխկալ, ինքնաթիռ, առվակ, պայծառ, գոռգոռալ, գարուն, բարձրանալ, սպիտակ, թիթեռ, պահակ, նավակ, պահել, հատիկ, ոսկեզօծ,  երկաթյա:

4.Տրված բառերից նորե՛րը կազմիր՝ ակ, իկ, ուկ մասնիկներով (ածանցնելով): 

Ա) Աստղ, արկղ, թիթեռ, թերթ, հայր, մայր, տատ, պապ, քաղցր, անուշ:

Բ) Գետ, նավ, դուռ (ն), թռչուն, որդի:

Գ) Խոզ, տաք, գառ(ն), հարս (ն):

15.11.2017

1.Ավ․ Իսահակյան՝ «Ահմեդի ուղտը»։

 2. Հարցերին պատասխանելով՝ դպրոցական հինգերորդ տարվա մասին գրավոր պատմի՛ր:

Ա) Ի՞նչ նորույթուն կա ձեր դասարանում (աշակերտների թիվը նո՞ւյնն է. Նույն տեղո՞ւմ եք դաս անում և այլն):

Բ) Ի՞նչ նոր առարկաներ եք անցնում: Դրանք ինչո՞վ են հետաքրքիր (ուրիշ ի՞նչ տպավորություն ունես):

Գ) Ուսուցիչներիդ մասին պատմիր:

Դ)Պատմի՛ր՝ դպրոցում փոփոխություն կա՞ (շենքը, բակը, կարգ ու կանոնը և այլն):

Ե) Ի՞նչ վերաբերմունք ունես այդ ամենի նկատմամբ:

3.Թարգմանություն

Ռուսերեն նյութերը՝ այստեղ։

Անգլերեն նյութերը՝  այստեղ։

16.11.2017

1.Ավ․ Իսահակյան՝ «Ամենապիտանի բանը»։

2.Ընդգծված բառերի և արտահայտությունների փոխարեն փակագծերում  տրվածներից մեկը գրի՛ր:

Որ խոսքր կարճեր, ավելորդ  բաներ չէր ասի: (Կարճ կապեր, երկար չէր):

Պարանը կարճ էր. աշտարակի ծայրին չհասավ: (Կարճ կա­պեր. երկար չէր)

Գլուխը կախ էր ու սիրտը կոտրված: (խոնարհ էր. իջեցներ)

Դույլը ջրհորը կախեր թե չէ. թզուկը հայտնվելու էր: (խո­նարհ էր. իջեցներ)

Դռան Ժանգոտ փակի վրա ինչ-որ թուղթ դրեց ու գնաց: (Կողպեքի. ծածկի)

Եթե պատուհանը փակի, ցուրտ չի լինի: (Կողպեքի. ծածկի)

3.Ինչպիսի՞ն պետք է լինի իսկական սեբաստացին։

17.11.2017

1. Ավ․ Իսահակյան՝ «Ռավեննայում»։

Արարատի ծեր կատարին
Դար է եկել, վայրկյանի պես,
Ու անցել:

Անհուն թվով կայծակների
Սուրն է բեկվել ադամանդին,
Ու անցել:

Մահախուճապ սերունդների
Աչքն է դիպել լույս գագաթին,
Ու անցել:

Հերթը հիմա քոնն է մի պահ.
Դու էլ նայիր սեգ ճակատին,
Ու անցիր…

2․Տրված բառերի այլարմատ (այլ արմատից կազմված հականիշները գրի’ր)

Օրինակ` բարձր — ցածր.

Տալ- վերցնել

Սիրուն, լավ, մեծ, ներքև, ուշադիր, բարեկամ, աղքատ, կուշտ, դիտավորյալ,  հիշել, վառել, դրական, հրաժեշտ տալ, հյուսել, թույլատրել, ընկնել, գումարել, թափթփել, գիշեր, ելք, ավարտել, օգնել, արագացնել:

3․Նախադասություններն  ավարտի´ր:

Աքլորներն իրար բզկտում էին, որովհհտև ….

Սարսափելի  փոթորկից  նավը շուռ կգար, եթե ….

Փողոցում երեխաներից բացի մարդ չկար, ուրեմն…

Փողոցում երեխաներից բացի մարդ չկար, իսկ…

Քանդակագործը գիշեր-ցերեկ աշխատում էր, երբ ….
Լավ եղանակին այնտեղ էի տանում շնիկիս, որ․․․

4.Թարգմանություն

Ռուսերեն նյութերը՝ այստեղ։

Անգլերեն նյութերը՝  այստեղ։

10.11.2017

1.Հավաքի՛ր հետաքրքիր տեղեկություններ Ավ․ Իսահակյանի կյանքի մասին․ դրանք ներկայացրո՛ւ տեսանյութի կամ ձայնագրության տեսքով։

2.Ավ․ Իսահակյանի բանաստեղծություններից ընտրի՛ր մեկը, ընթերցի՛ր, այն վերածի՛ր տեսանյութի կամ ձայնագրության։

3. Շարունակի՛ր (հարցերին պատասխանելով գրավոր պատմի՛ր):

Մի օր ճամփա ընկանք ու գնացինք աշխարհ տեսնելու: Գնացինք, գնացինք,  շատ թե քիչ, մեր իմացած ու չիմացած երկրներն անցանք, սարերն անցանք, ծովերն անցանք, անապատն անցանք, մեկ էլ դեմներս մի գունավոր քաղաք փռվեց: Որ մտանք, զարմանքից բերաններս բաց մնաց: Քաղա՛ք,  դու քաղա’ք, ոչ մի բան միագույն չէր:

Հարցեր՝

Տներն ինչի՞ց էին կառուցված:

Ծառերը, թփերն ու ծաղիկներն ինչպիսի՞ն էին:

Կենդանիներն ինչպիսի՞ն էին: Ինչպիսի՞ քաղաք էր:

Ինչի՞ց էր քաղաքն այդպիսին դարձել:

Մարդիկ ի՞նչ տեսք ունեին, ինչպիսի՞ն էին,  ինչո՞վ էին զբաղվում:

Ձեզ ինչպե՞ս ընդունեցին: Ի՞նչ արեցիք այդտեղ:

09.11.2017

Պատմել սովորի՛ր Հ․ Թումանյանի Մայրը պատմվածքը։

Առաջադրանքներ

1. Ժխտական ապ, դժ, տ ածանցներով կազմի՛ր տրված բառերի հոմանիշները․

անգույն, անբախտ, անգետ, անշնորհք, անձև։

2.Ավարտի՛ր միտքը․«Եթե կարողանայի թռչել․․․»

3.Ընտրի՛ր դաժան բառի հոմանիշները.

դժնի, ալևոր, հոգնաբեկ, բիրտ, անձև,  անողորմ։

4. Լրացնե՛լ բաց թողնված տառերը․

Հոր-ացած գետի ա- ափով գնում էր Վար-անը որ-ու հետ: Ահա ձորակը, որ անվեր- ձ- վում է բար -րաբերձ լեռների մի- ով՝ եր-եմն ուղղաձի-, եր-եմն օ-ապտույտ: Ձորով անցնում է մի փոքրիկ գետակ, որ հոր-անում է գարնանամուտին, երբ ձ-ունը հալվում է և բար-ր սարերի խոր-ուբորդ ու ոլորապտույտ ճանապար-ներով ի-նում ցած և ողողում ափամեր- հողակտորները:

5.Ավարտի՛ր ասացվածքները․

Այսօրվա գործը…

Շատ գիտես՝…

Օձի կծածը կլավանա…

Ձու գողացողը…

08.11.2017

Հովհաննես Թումանյան

Մայրը

Մի գարնան իրիկուն դռանը նստած զրույց էինք անում, երբ այս դեպքը (պատահել)։ Էս դեպքից  հետո ես չեմ մոռանում էն գարնան իրիկունը: Ծիծեռնակը բույն էր շինել մեր սրահի օճորքում։ Ամեն տարի աշնանը գնում էր, գարնանը ետ գալի, ու նրա բունը միշտ կպած էր մեր սրահի օճորքին։ Ե՛վ գարունն էր բացվում, և՛ մեր սրտերն էին բացվում, հենց որ նա իր զվար□ ճիչով (հայտնվել) մեր գյուղում ու մեր կտուրի տակ։
Եվ ի՜նչ քա□ցր էր, երբ առավոտները նա ծլվլում էր մեր երդիկին, կամ երբ իրիկնապահերին իր ընկերների հետ շարժվում էին մի երկար ձողի վրա ու «կարդում իրիկնաժամը»:

Եվ ահա նորից գարնան հետ վերադար□ել էր իր բունը։ Ձու էր ածել, ճուտ էր հանել ու ամբողջ օրը ուրախ ճչալով թռչում, կերակուր էր բերում իր ճուտերին։ Էն իրիկունն էլ, որ ասում եմ, եկավ, կտցում կերակուր բերեց  ճուտերի համար։ Ճուտերը ծվծվալով բնից դուրս հանեցին դեղին կտուցները։

Էդ ժամանակ, ինչպես եղավ, նրանցից մինը, գուցե ամենից անզգույշը կամ ամենից սովածը, (շտապել), ավելի դուրս ձգվեց բնից ու ընկավ ներքև։

Մայրը ճչաց ու ցած թռավ ճուտի ետևից։ Բայց հենց էդ վայրկյանին, որտեղից որ է, դուրս պրծավ մեր կատուն, վեր թռցրեց փոքրիկ ճուտը։

– Փի՛շտ, փի՛շտ, – վեր թռանք ամենքս, իսկ ծիծեռնակը սուր ծղրտալով ընկավ կատվի ետևից` նրա շուրջը թրթռալով կտցահարելով, բայց չեղավ։ Կատուն փախավ- մտավ ամբարի տակը։ Եվ այս ամենն այնպես արագ (կատարվել), որ անկարելի էր մի բան անել։

Ծիծեռնակը դեռ ծղրտալով պտտվում էր ամբարի շուրջը, իսկ մենք` երեխաներս, մի-մի փայտ առած պտտվում էինք ամբարի տակը, մինչև կատուն դուրս եկավ ու փախավ դեպի մարագը՝դունչը լիզելով։

Ծիծեռնակը դատարկ կատվին որ տեսավ, մի զիլ ծղրտաց ու թռավ, ի□ավ դիմացի ծառի ճյուղին։ Այնտեղ լուռ վեր եկավ։ Մին էլ տեսանք` հանկարծ ցած ընկավ մի քարի կտորի նման։Վազեցինք, տեսանք` մեռած, ընկած է ծառի տակին։

Միգարնանիրիկունէրորայսդեպքըպատահեց։ Շատ տարիներ են անցել, բայց ես չեմ մոռանում այն գարնան իրիկունը, երբ ես առաջին անգամ իմացա, որ ծիծեռնակի մայրն էլ մայր է, ու սիրտն էլ սիրտ է, ինչպես մերը:

Առաջադրանքներ

1.Տեքստի չորս բառերում տառի փոխարեն վանդակ է դրված, դու՛րս գրիր այդ բառերը՝

լրացնելով բաց թողած տառերը:

2.Ի՞նչ է նշանակում ծղրտալով բառը.

ա/ ծիծաղելով

բ/ թռչկոտելով

գ/ ճչալով

դ/ մկկալով

3. Դու՛րս գրիր տեքստում ընդգծված բառերը ̀ դիմացը  գրելով  դրանց  հոմանիշները  (իմաստով մոտ  բառեր):
4. Տրված բառերից յուրաքանչյուրի դիմաց նշված է, թե ինչ խոսքի մաս է: Ո՞ր տարբերակն է սխալ.ա/ վազեցինք-բայբ/ երկար- ածականգ/ կտուց-գոյականդ/ դեղին-գոյական5.Դուրս  գրի’ր տեքստում փակագծերի մեջ  դրված բայերը  և  դիմացը գրի՛ր անհրաժեշտ ձևերը  (համապատասխանեցրո՛ւ տեքստին):6.Տեքստից դուրս գրի’ր ուրիշի ուղղակի խոսք պարունակող մեկ նախադասություն:

07.11.2017

Ընթերցի՛ր Վիլյամ Սարոյանի <<Ծիծաղ>> պատմվածքի երկրորդ մասը, գրավոր պատասխանի՛ր հարցերին։

2-րդ մաս

Ամոթի ու գարշանքի զգացումով համակված՝ սկսեց ծիծաղել: Վախենում էր օրիորդի աչքերի մեջ նայելուց, ուստի ժամացույցին նայեց եւ ջանաց շարունակել  ծիծաղը: Եվ սարսափելի բան էր տղայից մեկ ժամ ոչ մի բանի վրա ծիծաղել խնդրելը, ստիպելը, եւ ապա պաղատելը, որառանց պատճառի ծիծաղի: Սակայն պիտի ծիծաղեր, թեպետ ոչ մի ժամ, բայց պիտի փորձեր, մեն դեպքում ինչ-որ բան պետք է աներ: Ամենից տարօրինակը իր ձայնն էր, իր ծիծաղի կեղծությունը, որ հետզհետե սկսեց ծիծաղաշարժ դառնալ, եւ իսկապես երջանկացրեց նրան,քանի որ իրապես ծիծաղելու պատճառը դարձավ, եւ հիմա իսկապես ծիծաղում էր, ողջ շնչով ու արյունով, ըստ էության, իր ծիծաղի կեղծության վրա, եւ ամոթն անհետում էր, որովհետեւ այս ծիծաղը կեղծիք չէր, եւ ամբողջ դասարանը ծիծաղով լի էր, եւ ամեն բան կարգին էր թվում,եւ  ընդամենը երկու րոպե էր անցել:
Եվ սկսեց մտածել ամենուրեք տեղի ունեցող ծիծաղելի բաների մասին, մտաբերեց ողջ քաղաքը եւ այնտեղ քայլող մարդկանց, որ փորձում էին տպավորիչ եւ պատկառազդու լինել, սակայն ինքը գիտեր, նրանք չէին կարող իրեն խաբել, գիտեր, թե որքան ազդեցիկ էին նրանք եւ նրանց խառնվածքը: Նրանց մեծ բաների մասին խոսելու կերպը կեղծ էր ու սնափառ, եւ դա ծիծաղեցնում էր նրան, եւ մտաբերեց երիցական եկեղեցու քարոզչին, նրա աղոթելու կեղծավոր կերպը. «Տեր Աստված, եղիցի կամքը քո», եւ ոչ ոք աղոթքներին չէր հավատում, եւ մեծ ավտոմեքենաներով կարեւոր մարդիկ, Կադիլակներ եւ Փաքարդներ, որ սուրում էին ճանապարհներով, իբրեւ ինչ-որ տեղ ունեին հասնելու, եւ հանրային նվագախմբի հանդեսները, այս բոլոր կեղծապատիր բաները իսկապես ծիծաղեցնում էին նրան, եւ մեծտղաները, որ վազում էին մեծ աղջիկների ետեւից` շոգից հեւասպառ, եւ ընդամենը երկու հոգով անցնող տաքսիները, մեկում` բեղավոր մի մարդ, մյուսում` պառավ մի կին: Զվարճալի էր: Եվ ծիծաղեց, մինչեւ որ շունչը կտրվեց ու դեմքը կարմրեց, եւ ահա ամոթն անհետել էր եւ ինքը ծիծաղում եւ նայում էր միսս Վիսիկիին, եւ ահա, Տեր իմ Աստված, օրիորդի աչքերն արցունքոտ էին: Աստված վկա, ինքը միսս Վիսիկիի վրա չէր ծիծաղում, այլ ծիծաղում էր այն բոլոր տխմարների եւ օրեցօր նրանց արած ապուշությունների վրա, այդ կեղծիքի վրա: Եվ այդ ամենը զզվելի էր, միշտ ուզում էր ճիշտ բան անել, եւ միշտ հակառակն էր ստացվում: Ուզում էր պատճառը հասկանալ, այս աղջկա ներսում կատարվածը, թաքուն մասը, չէ՞ որ ինքը նրա համար էր ծիծաղել, եւ ոչ թե իր հաճույքի համար, եւ ահա նա դողում էր, ու խոնավ աչքերից արցունքներ էին հոսում, եւ դեմքը տագնապալի էր, իսկ ինքը շարունակում էր ծիծաղել իր հոգու մեջ փոթորկվող զայրույթից, անձկությունից ու հիասթափությունից: Ծիծաղում էր աշխարհի երեսին եղած բոլոր զգայացունց բաների վրա, բաներ, որոնց համար մարդիկ աղիողորմ լալիս են` փողոցներում մոլորված ու լքված շները, խոնջացած ձիերը, որ մտրակվում ու տապալվում են, երկչոտ ու վախկոտ մարդիկ, որոնք ներքնապես փշրվում են գեր եւ անգութ, ներքնապես գեր ու սնափառ մարդկանց ճնշման տակ, եւ մայթի վրա մեռած փոքրիկ թռչունները, եւ ամենուր թյուրիմացությունները, հավերժական պայքարն ու անգթությունը, բաներ, որոնք մարդուն չարասիրտ են դարձնում, եւ զայրույթն իր ծիծաղը արցունքի էր վերածում: Երկուսը` դատարկ դասարանում, իրենց մենության եւ շվարածության մեջ մերկ, քույր եւ եղբայր, եւ երկուսն էլ տենչում էին կյանքում նույն մաքրությանն ու պարկեշտությանը, երկուսն էլ կամենում էին մասնակից լինել միմյանց ճշմարտությանը, եւ սակայն ինչ-որ կերպ երկուսն էլ՝ օտարական, միմյանց անհաղորդ եւ միայնակ:
Լսեց օրիորդի խեղդվող հեծկլտոցը, ամեն բան տակնուվրա եղավ, եւ տղան սկսեց լալ,իսկապես լալիս էր, մանկան նման, կարծես իսկապես ինչ-որ բան էր պատահել, նա երեսը ձեռքերով ծածկել էր եւ կուրծքը հեւում էր, եւ եթե սա էր կյանքի ընթացքը, ապա չէր ուզում ապրել:
Չիմացավ, թե ինչքան լացեց, սակայն հանկարծ զգաց, որ այլեւս ոչ լալիս է, եւ ոչ էլ ծիծաղում,եւ որ սենյակը անդորրավետ էր: Ինչ ամոթալի բան: Վախենում էր գլուխը բարձրացնել եւ ուսուցչուհուն նայել: Զզվելի բան էր:
— Բեն:
Ձայնը խաղաղ, հանդարտ եւ հանդիսավոր էր: Այլեւս ինչպե՞ս կարող էր նայել նրա դեմքին:
— Բեն:
Գլուխը բարձրացրեց: Օրիորդի աչքերը չոր էին, եւ նրա դեմքը, առավել քան երբեւէ, գեղեցիկ էր ու պայծառ:
— Խնդրում եմ արցունքներդ սրբիր, թաշկինակ ունե՞ս:
— Այո:
Տղան սրբեց իր արցունքոտ աչքերը ու մաքրեց քիթը: Այս ինչ տրտմալի էր աշխարհը: Որքան մռայլ էր ամեն ինչ:
— Բեն, քանի՞ տարեկան ես:
— Տասը:
— Ի՞նչ ես մտադիր անել: Ուզում եմ ասել…
— Չգիտեմ:
— Հայրդ ի՞նչ է անում:
— Դերձակ է:
— Այս դպրոցը սիրո՞ւմ ես:
— Կարծում եմ, այո:
— Եղբայրներ, քույրեր ունե՞ս:
— Երեք եղբայր, երկու քույր:
— Ճամփորդելու մտադրություն ունե՞ս, ուրիշ քաղաքներ չե՞ս ուզում տեսնել:
— Տարօրինակ էր, իր հետ խոսում էին, ինչպես մեծահասակ մեկի հետ, եւ ուզում էին իր գաղտնիքներն իմանալ:
— Այո:
— Ո՞ւր:
— Չգիտեմ: Նյու Յորք, երեւի, եւ հին հայրենիքս:
— Հին հայրենի՞քդ:
— Միլան, Իտալիա, հորս քաղաքը:
— Օ՜հ:
Ինքն էլ էր ուզում օրիորդին հարցնել իր մասին, որտեղից էր եկել, ուր պիտի գնար: Կամենում էր չափահաս մեկը լինել, բայց վախենում էր: Օրիորդը հանդերձարան գնաց, վերարկուն,գլխարկն ու պայուսակը բերեց եւ սկսեց վերարկուն հագնել:
— Վաղն արդեն այստեղ չեմ լինի: Օրիորդ Շարփը ապաքինվել է, եւ ես պետք է մեկնեմ:
Շատ տխրեց, բայց ասելու բան չգտավ: Օրիորդը ձգեց վերարկուի գոտին եւ ժպտալով գլխարկը դրեց գլխին: Աստված իմ, այս ինչ աշխարհ է, նախ ստիպել էր իրեն ծիծաղել, ապա` լացացրել էր, իսկ հիմա այս ամենը: Այժմ առանց նրա իրեն մենակ էր զգում: Ո՞ւր էր գնում,այլեւս  նրան չէ՞ր տեսնելու:
— Բեն, հիմա կարող ես գնալ:
Բենը տեղում գամված նայում էր նրան ու չէր ուզում գնալ, ուզում էր նստել եւ նրան նայել:Հիվանդագին մենավոր զգալով՝ դանդաղորեն մոտեցավ դռանը եւ գնաց հանդերձարան՝գլխարկը վերցնելու, եւ շրջվեց վերջին անգամ օրիորդին նայելու համար:
— Մնաք բարով, օրիորդ Վիսիկ:
— Գնաս բարով, Բեն:
Այժմ նա վազում էր դպրոցի խաղաբակի միջով, մինչ փոխանորդ ուսուցչուհին պատշգամբում կանգնած աչքի պոչով հետեւում էր նրա շարժումներին: Բենը չգիտեր, թե ինչ մտածեր, բայց գիտեր, որ շատ տխուր էր, եւ վախենում էր ետ դառնալով ստուգել, թե արդյո՞ք օրիորդն էլ իրեն էր նայում: Նա մտածում էր` «Եթե շտապեմ, կարող է պատահի, որ Դեն Սիթիին, Դիք Քորքորանին եւ մյուս տղաներին հասնեմ, ու թերեւս բեռնատար շոգեքարշի մեկնելու պահին հասնեմ: Էհ, ոչ ոք պիտի պատահածին տեղյակ չլիներ, թե ինչպես էր ինքը ծիծաղել ու լացել:
Ամբողջ թափով վազեց դեպի Սաութըրն Փասիֆիք երկաթուղին: Բոլոր տղաներն արդեն գնացել էին, եւ շոգեքարշն էլ էր մեկնել, եւ նա նստեց էվկալիպտի ծառերի տակ: Ողջ աշխարհը խառնաշփոթության մեջ էր:
Հետո դարձյալ սկսեց լալ:

Առաջադրանքներ

1. Բացատրի՛ր վերնագիրը:
2. Բնութագրի՛ր Բենին:
3. Ի՞նչը կարող էր ծիծաղեցնել Բենին:
4. Ի՞նչ ես մտածում պատմվածքում ներկայացված իրադարձության մասին:
5. Բենն ինչո՞ւ լաց եղավ:

06.11.2017

Ընթերցի՛ր Վիլյամ Սարոյանի <<Ծիծաղ>> պատմվածքի առաջին մասը, գրավոր պատասխանի՛ր հարցերին։

-Ուզում եք, որ ծիծաղե՞մ:
Այնքան մենավոր ու խոնջացած զգաց նա ինքն իրեն դատարկ դասարանի մեջ, մինչ բոլոր տղաները գնում էին տուն` Դեն Սիթը, Ջեյմս Միսիփոն, Դիք Քորքորանը: Նրանք այժմ հավանաբար քայլում էին Սաութըրն Փասիֆիք երկաթուղագծի երկայնքով, խաղալով ու խնդալով: Իսկ օրիորդ Վիսիկիի՝ իրեն դասարանում պահելու այս ապուշ գաղափարը նրան տկարացնում էր:
— Այո, ուզում եմ, որ ծիծաղես:
Օրիորդի խստապիրկ շուրթերը, ահուդողը, աչքերից ծորող սրտառուչ մելամաղձը:
— Բայց ես չեմ ուզում ծիծաղել:
Ամեն բան տարօրինակ էր, ողջ աշխարհը, պատահող բաները, դրանց պատահելու կերպը:
— Ծիծաղի՛ր:
Օրիորդի հարաճուն էլեկտրական պրկվածությունը,շեշտված համառությունը, մարմնի եւ թեւերի ջղային շարժումները, նրա սփռած պաղ մթնոլորտը եւ մանավանդ՝զզվանքը, որ նա զգում էր իր արյան մեջ:
— Բայց ինչո՞ւ:
Ինչո՞ւ: Ամեն ինչ խճճված, ամեն ինչ անհրապույր ու տգեղ, կաշկանդված միտք` ասես անիմաստորեն որոգայթն ընկած:
— Պիտի ծիծաղես իբրեւ պատիժ: Դասարանում ծիծաղեցիր, հիմա էլ իբրեւ պատիժ պիտի ինքդ քեզ մեկ ժամ, մեն -մենակ`առանձին ծիծաղես:
Զզվելի էր: Ամենեւին հաճելի չէր դասարանում մենակ մնալը: Այդ գաղափարի մեջ իմաստ չկար: Ինչի՞ վրա պիտի ծիծաղեր: Մարդ չի կարող հենց այնպես ծիծաղել: Պետք է զվարճալի, զավեշտական կամ սնափառ մի բան լիներ, ծիծաղաշարժ մի բան: Այս ամենն այնքան տարօրինակ էր: Oրիորդի շարժուձեւը, նայելու կերպը, ուշիմությունը, նրբությունը, հայացքի սրությունը իրենց մեջ տարօրինակ եւ սահմռկեցնող բան ունեին: Իրենից ի՞նչ էր ուզում: Եվ ի հավելումն այդ ամենի` դպրոցի հոտը, հատակի յուղը, կավճափոշին, այդ գաղափարի հոտը,տղաների մեկնումը` առանձնություն եւ տխրություն:
— Ցավում եմ, որ ծիծաղեցի:
Ծաղիկն ամոթխածորեն հակվում էր: Տղան իսկապես ցավում էր պատահածի համար, ցավում էր, ոչ թե իր, այլ օրիորդի համար: Նա դեռատի աղջիկ էր, փոխանորդ ուսուցչուհի, եւ նրա մեջ կար այդ տխրությունը, այնքան հեռալուր ու անըմբռնելի: Այն տխրությունն ամեն առավոտ իր հետ դպրոց էր գալիս, եւ տղան դրա վրա էր ծիծաղել, ծիծաղաշարժ էր օրիորդի որեւէ բան բացատրելու կերպը, ասելու ձեւը, յուրաքանչյուրին նայելու նրա եղանակը: Նա բնավ չէր ուզեցել ծիծաղել, բայց հանկարծ ծիծաղել էր, եւ օրիորդը նայել էր նրան, եւ ինքն էլ նայել էր նրա դեմքին, եւ այդ հաղորդակցությունը մի պահ էր տեւել, ապա զայրույթն ու ատելությունը նրա աչքերի մեջ. «Դասերից հետո այստեղ պիտի մնաս»: Չէր ուզեցել ծիծաղել, պարզապեսայդպես էր պատահել, եւ նա ցավ էր զգում պատահածի համար. հարկ էր, որ օրիորդն այս ամենը հասկանար: Աստված իմ, ինչպե՞ս հասկացներ:
— Ժամանակ ես կորցնում, սկսիր ծիծաղել:
Օրիորդը թիկունքը շրջած գրատախտակի վրայի բառերն ու թվանշաններն էր սրբում`Աֆրիկա, Կահիրե, բուրգեր, Սֆինքս, Նեղոս, 1865, 1914. բայց լարվածությունը, նույնիսկ մեջքը շրջած, այդ պրկումը դեռեւս դասարանի մեջ, պարապության պատճառով ընդգծված, չափազանցված ու ճշգրիտ դարձած. իր միտքն ու նրա միտքը, իրենց վիշտը, կողք կողքի, պայքարի մեջ, ինչո՞ւ: Ինքն ուզում էր բարեկամ լինել, այն առավոտ, երբ նա դասարան էր մտել, նա կամեցել էր բարեկամ լինել: Տղան անմիջապես զգացել էր նրա տարօրինակությունը, հեռավորությունը, ուրեմն ինչո՞ւ էր ծիծաղել: Ինչո՞ւ ամեն բան սխալ ձեւով էր պատահում:Ինչո՞ւ ինքը պիտի լիներ նրան վիրավորող անձը, մինչ ի սկզբանե կամենում էր նրա բարեկամը լինել:
— Չեմ ուզում ծիծաղել:
Ձայնի մեջ մարտահրավեր եւ միաժամանակ` հեծկլտոց, ամոթալի հեծկլտոց: Ինչ իրավունքով էին ուզում ստիպել իրեն, որ իր մեջ քանդեր մի անմեղ բան: Չէր կամեցել անգութ լինել: Ինչո՞ւ օրիորդն անկարող էր ըմբռնել այդ: Սկսեց ատելություն ապրել նրա հիմարության,բթամտության եւ կամակորության համար: Պիտի չծիծաղեմ, թող միստր Քեզվելը կանչի եւ ինձ մտրակել տա, միեւնույն է, չեմ ծիծաղի: Սխալվել եմ: Ուզում էի արտասվել կամ այլ մի բան,բայց ոչ ծիծաղել, ի վերջո: Մտրակին կարող եմ դիմանալ: Տեր Աստված, ցավեցնում է, բայց ոչ այսքան, մտրակը զգացել եմ մեջքիս վրա, տարբերությունը գիտեմ:
Լավ, թող մտրակեն, հոգ չէր, խայթվելու նման մի բան, որի պատճառած սուր ցավը օրեր է տեւում, թող գլուխը ծռեն ու մտրակեն, պիտի չծիծաղի:
Սեղանի առջեւ նստած օրիորդի իրեն նայելը նկատեց, բարձրաձայն գոռալու պատճառով հուզված եւ հոգնած էր երեւում եւ սրսփում էր, եւ նրա հանդեպ գթասրտության զգացումով համակվեց, տանջալից գորովանքի զգացում ապրեց, ինչո՞ւ էր ինքը խեղճ փոխանորդ ուսուցչուհուն այդքան վիշտ պատճառում, ում իրապես սիրում էր, ծեր եւ տգեղ ուսուցչուհի չէր նա, այլ գեղեցիկ փոքրիկ աղջիկ էր, որ առաջին իսկ օրից ահուդողով դասարան էր մտել:
— Խնդրում եմ ծիծաղես:
Եվ ինչ նվաստացում, չէր հրամայում, այժմ պաղատում էր, աղաչում էր, որ ծիծաղի, մինչ ինքը ծիծաղել չէր ուզում: Մարդ ի՞նչ պետք է անի, Աստված իմ, մարդ ի՞նչ պետք է անի, որ կամովին շիտակ լինի, այլ ոչ թե պատահաբար սխալ գործի: Իսկ ի՞նչ էր ուզում լսել օրիորդը:Իր  խնդուքը լսելով ի՞նչ հաճույք կարող էր ապրել: Ինչ տխմար աշխարհ, մարդկանց տարօրինակ զգացումները, ծածկամտությունը, յուրաքանչյուր անձ իր պատյանում կծկված,ինքն իր մեջ թաքնված: Մարդիկ մի բան ուզում եւ այլ բան ստանում են, ինչ-որ բան են ուզում տալ եւ ուրիշ բան են տալիս: Լավ, հիմա պիտի ծիծաղեր ոչ թե իր, այլ օրիորդի համար: Հիմա պիտի ծիծաղեր, եթե դա նույնիսկ իրեն նողկանք պատճառեր: Ուզում էր իմանալ ճշմարտությունը, ինչպես որ էր: Այժմ օրիորդը չէր ստիպում, որ ծիծաղեր, այլ խնդրում,աղաչում էր, որ ծիծաղեր: Չգիտեր, թե այս ամենի տակ ինչ է թաքնված, բայց ուզում էր իմանալ: Խորհեց. «Գուցե կարողանամ ինչ-որ զվարճալի պատմություն մտաբերել», եւ ջանաց վերհիշել իր լսած բոլոր զավեշտական պատմությունները, տարօրինակ է, բայց ոչինչ չկարողացավ մտաբերել: Ծիծաղ պատճառող այլ բաների մասին եւս մտածեց, օրինակ՝ Էն Գրենի քայլվածքը, սակայն այն այլեւս ծիծաղելի չէր: Դասարանում Հենրի Մայոն` Լոնգֆելոյի «Հայավաթի երգը» պոեմի տողերը սխալ արտաբերելով հեգնելը, որ տղաներին արտասվելու չափ ծիծաղեցնում էր, այլեւս ծիծաղելի չէր. «Ահեղ ծովի ջրերի մոտ, ահեղ ծովի ջրերի մոտ,եկավ ամենազորը»… եւ այլն: Բայց, արի ու տես, որ այլեւս զվարճալի չէր, մեռյալ եւ անիմաստ բանի էր վերածված, այլեւս չէր կարողանում դրա վրա ծիծաղել: Աստված իմ, է՛հ պարզապես պիտի ծիծաղեր, դերասանություն պիտի աներ, հա՛, հա՛, հա՛, աշխարհում իր համար ամենադյուրին բանը այժմ այնքան դժվար էր:

Առաջադրանքներ

1.Գրի՛ր բառերի բացատրությունը՝  խոնջանալ, տկարանալ,   որոգայթ:

2.Դուրս գրի՛ր այլ անհասկանալի բառեր և բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր:

3.Գրավոր բացատրի՛ր այս միտքը՝ Ի՞նչ իրավունքով էին ուզում ստիպել իրեն, որ իր մեջ քանդեր մի անմեղ բան: 

4.Մեկնաբանի՛ր միտքը, համաձայն ես արդյոք ասվածի հետ: 

Մարդիկ մի բան ուզում եւ այլ բան ստանում են, ինչ-որ բան են ուզում տալ եւ 
ուրիշ բան են տալիս: 

Համառոտ ներկայացրո՛ւ՝ ի՞նչ էր տեղի ունեցել դասարանում: 

Պատմի՛ր ուսուցչուհու մասին : 

Հոկտեմբերի 30-Նոյեմբերի 3՝ Ուսումնական աշուն․․․

Հոկտեմբերի 30-Նոյեմբերի 3

1.Սիրելի՛ սովորողներ, Սահյանական օրերին մենք ընթերցեցինք, քննարկեցինք, տեսանյութ-ռադիոնյութեր ստեղծեցինք հեղինակի՝ աշնան թեմայով գրված բանաստեղծություններով։

Ուսումնական աշունը լավագույն շրջանն է, համացանցից որոնել-գտնելու և ընթերցելու  այլ հեղինակների՝ աշնան թեմայով գրված բանաստեղծություններ։

2. Ընթերցածդ բանաստեղծություններից ընտրի՛ր երեքը, դրանք վերածի՛ր տեսանյութի կամ ձայնագրության։

3. Պատրաստի՛ր ֆիլմ՝ «Աշունն իմ աշխարհում» խորագրով(ֆոտոխցիկով նկարի՛ր ձեր բակի, ձեր թաղամասի, գյուղի կամ քաղաքի աշնանային տեսարանները, ստեղծված նկարներով պատրաստի՛ր ֆիլմը)։

Աշնանային վեյե՜լք ձեզ, սիրելիներս։

Հինգշաբթի երեկոյան սպասում եմ վերոնշյալ աշխատանքների բշոգային հղումներին։

Հոկտեմբեր 23-27

30.10.2017

1. Փակագծերում տրված բայերը գրի՛ր պահանջված ձևով:
Պարզվում է, որ մարդու առողջական վիճակը նախ և առաջ (կախվել) է մարդկային հարաբերություններից: Նախանձը, օրինակ, ոչ միայն որդի նման (կրծել) մարդու հոգին և (տակնուվրա անել) էությունը, այլև (առաջացնել) ստամոքսի խոց ու արյան ճնշման հիվանդություններ: Ահա թե ինչու են ասում. «Եթե (չցանկանալ) տառապել, մի՛ նախանձիր»: Զրպարտությունը, վիրավորանքը, շողոքորթությունը, անտաշ վերաբերմունքն ու հայհոյանքը նիկոտինի ու ալկոհոլի նման (թունավորել) նաև մարդու օրգանիզմը:

Երկրում առաջին ծխողներր եգիպտական փարավոններն (լինել): Մ.թ. ա. երկրորդ հազարամյակին վերաբերող մի թանգարանում հնագետները ծխելու հարմարանքներ (գտնել): Սենյակները ներկելիս պատուհաններն ու դռները փակ պիտի լինեն, որովհետև միջանցիկ քամին ու խոնավ օդը չեն թողնում, որ ներկը հավասարապես (չորանալ):

2.Տրված բաոերը գործածելով՝ պատմությո´ւն
հորինիր:
Անմեղ, ակնոց, փչակ, արքա, ատամ, արմունկ,
ամբողջ, որջ, մեղր, արջ, կարճ, փախչել:

27.10.2017

1.Անգիր սովորել Համո Սահյանի  <<ՄԵՐ ԼԵԶՈՒՆ>>  բանաստեղծությունը:

2.Ստեղծագործական աշխատանք՝ Սահյանն իմ աշխարհում:

26.10.2017

Համո Սահյան

ՄԵՐ ԼԵԶՈՒՆ 
Մեր լեզուն մեր խիղճն է դա,
Սուրբ հացը մեր սեղանի,
Մեր հոգու կանչն է արդար
Ու համը մեր բերանի:

Մեր լեզուն ծուխն է մեր տան,
Մեր կշիռն աշխարհի մեջ,
Նա աղն է մեր ինքնության,
Էության խորհուրդը մեր:

Մեր լեզուն արյունն է մեր,
Արյունից ավելի թանկ,
Մեր բուրմունքն ու գույնն է մեր,
Մեր լեզուն մենք ենք որ կանք:

Նա պիտի մեր առաջին
Ու վերջին սերը լինի,
Ի՞նչ ունենք էլ աշխարհում,
Որ այսքան մերը լինի:

Առաջադրանքներ

1.Նախադասություներն ընդարձակի՛ր:
Պտտվում է:
Հասկանում ենք:
Հեռանում են:
Մոռացել ես:
Գտա:

2.Շարունակի՛ր (հետո ի՞նչ եղավ):
Արթնացա, երբ արևն արդեն ծագել ու շողերը ներս էր գցել պատուհանիցս: Արագ հագնվեցի ու վազեցի ղեպի խոհանոց: Շտապում էի: Խոհանոցից դուրս եկավ մի տղամա՞րդ, թե՞ կին՝ չհասկացա: Տարօրինակն էր: Նա էլ զարմացած ինձ էր նայում:

25.10.2017

1.Անգիր սովորե՛լ  Համո Սահյանի «ԱՆՈՒՆԴ ՏԱԼԻՍ» բանաստեղծությունը։

2.Բանաստեղծությունը վերածե՛լ տեսանյութի կամ ձայնագրության, հղումն անպայման ուղարկել ինձ։

3.Բառակապակցությունների իմաստները մեկական բառով արտահայտի՛ր:
Օրինակ՝ բարձր հասակ ունեցող-բարձրահասակ:
Բարի սիրտ ունեցող, խիղճ չունեցող, բարձր ձայնով, միշտ ժպտուն, գինին  պահելու տեղ, կապույտ աչքերով,  հույների երկիր,  ծաղիկներով զարդարված:

4.Նախադասություններն ընդարձակի՛ր՝ ինչպիսի՞ հարցին պատասխանող
բառեր կամ բառակապակցություններ ավելացնելով.
Օրինակ՝ Կինը հարցրեց:  Երիտասարդ կինը  հարցրեց: Կամ՝ Լայնեզր գլխարկով կինը հարցրեց:

Շունը մտավ:
Սիրտը քար է:
Հայրն ընկեր է:
Երկիրը պտտվում է:

24.10.2017

Համո Սահյան

ԱՆՈՒՆԴ ՏԱԼԻՍ

Հայաստա՛ն, անունդ տալիս,
Ժայռի մեջ մի տուն եմ հիշում,
Ալևոր կամուրջի հոնքին
Ծիծեռի մի բույն եմ հիշում,
Թեքված մի մատուռ եմ հիշում
Եվ բերդի տեղահան մի դուռ,
Ավերակ տաճարի մի վեմ
Եվ բեկված մի սյուն եմ հիշում:

Հիշում եմ լքված մի թոնիր,
Բերանին մամռոտած մի խուփ,
Մամռոտած որմի խոռոչում
Մասրենու վարսաթափ մի թուփ,
Աշխարհի քարերին մաշված,
Աշխարհից խռոված մի ցուպ, —
Եվ հեռվում ինչ-որ ուշացած
Ձիերի դոփյուն եմ հիշում:

Արևոտ մի սար եմ հիշում,
Ճակատին ձյունի պատառիկ,
Սարն ի վար բարակ մի առու-
Շուրթերին հայրեն ու տաղիկ,
Ցորենի կանաչ արտի մեջ
Առվույտի կապույտ մի ծաղիկ
Եվ արտի եզրին՝ մենավոր
Մի բարդու շրշյուն եմ հիշում:

1Փորձի՛ր  այլ վերնագիր հորինել բանաստեղծություն համար։

2. Բանաստեղծությունից դուրս գրի՛ր քեզ առավել դուր եկած հատվածը և մեկնաբանի՛ր։

3.Տրված բառերից յուրաքանչյուրին ինչպիսի՞ հարցին պատասխանող մի քանի բառ
ավելացրու (աշխատիր չկրկնել):

Օրինակ՝ քարե, բարձր, երկհարկանի, բնակելի,
գեղեցիկ տուն:

Քույր, եղբայր, մայր,  հայր, տատիկ, պապիկ։

23.10.2017

1.Անգիր սովորե՛լ  Համո Սահյանի «Ամեն, ամեն ինչ ոսկեզօծվել է» բանաստեղծությունը։

2.Բանաստեղծությունը վերածե՛լ տեսանյութի կամ ձայնագրության, հղումն անպայման ուղարկել ինձ։

3.Հարցում արտահայտող բառերի փոխարեն համապատասխան բառեր կամ բառակապակցություններ գրելով նախադասություններ ստացի’ր:
Ո՞վ ի՞նչ արեց:
Ի՞նչը ի՞նչ եղավ:
Ովքե՞ր ի՞նչ են անում:
Ինչե՞րը ի՞նչ են լինում:

4.Նախադասություններն ավարտի՛ր:
Քաղցած աղվեսը համոզում էր աքլորին, բայց…
Քաղցած աղվեսը համոզում էր աքլորին, թեև…
Քաղցած աղվեսը համոզում էր աքլորին, որը…
Քաղցած աղվեսը համոզում էր աքլորին, որին…
Քաղցած աղվեսը համոզում էր աքլորին, որից…
Քաղցած աղվեսը աքլորին համոզում էր, որովհետև…
Քաղցած աղվեսը աքլորին համոզում էր, երբ…
Քաղցած աղվեսը աքլորին համոզում էր, որ…

Հոկտեմբեր 16-20

20.10.2017

1.Անգիր սովորե՛լ  Համո Սահյանի «Ամեն, ամեն ինչ ոսկեզօծվել է» բանաստեղծությունը։

2.Բանաստեղծությունը վերածե՛լ տեսանյութի կամ ձայնագրության, հղումն անպայման ուղարկել ինձ։

3.Հարցում արտահայտող բառերի փոխարեն համապատասխան բառեր կամ բառակապակցություններ գրելով նախադասություններ ստացի’ր:
Ո՞վ ի՞նչ արեց:
Ի՞նչը ի՞նչ եղավ:
Ովքե՞ր ի՞նչ են անում:
Ինչե՞րը ի՞նչ են լինում:

4.Նախադասություններն ավարտի՛ր:
Քաղցած աղվեսը համոզում էր աքլորին, բայց…
Քաղցած աղվեսը համոզում էր աքլորին, թեև…
Քաղցած աղվեսը համոզում էր աքլորին, որը…
Քաղցած աղվեսը համոզում էր աքլորին, որին…
Քաղցած աղվեսը համոզում էր աքլորին, որից…
Քաղցած աղվեսը աքլորին համոզում էր, որովհետև…
Քաղցած աղվեսը աքլորին համոզում էր, երբ…
Քաղցած աղվեսը աքլորին համոզում էր, որ…

20.10.2017

Համո Սահյան

Ամեն, ամեն ինչ ոսկեզօծվել է,
Ոսկի են թվում տերև ու ճյուղ,
Ուր որ նայում ես, դեղին բոցեր են,
Դեղին հրդեհ է և դեղին ծուխ:
Ջրվեժը, առուն, ծառը, ծտերը
Աշնան քամուն են ծափահարում:
Քամին է այս ծով գանձերի տերը,
Այս ոսկու տերը՝ մեծահարուստ:

1.Փորձի՛ր վերնագրել բանաստեղծությունը։

2. Բանաստեղծությունից դուրս գրի՛ր քեզ առավել դուր եկած հատվածը և մեկնաբանի՛ր։

3.Բանաստեղծությունից դուրս գրի՛ր մակդիրները։

4.Ինչպե՞ս ես հասկանում հետևյալ հատվածը՝ 

Ամեն, ամեն ինչ ոսկեզօծվել է,
Ոսկի են թվում տերև ու ճյուղ,
Ուր որ նայում ես, դեղին բոցեր են,
Դեղին հրդեհ է և դեղին ծուխ:

5.Տրված բառերը տողադարձի՛ր բոլոր հնարավոր ձևերով:

Տարօրինակություն, ընդօրինակել, կործանարար, ապօրինի, մեղմօրոր, աննշան, անսրտորեն, ագդանշան, նախագծել, ծաղկաթմբեր:

19.10.2017

1.Անգիր սովորե՛լ  Համո Սահյանի «Աշուն» բանաստեղծությունը։

2.Բանաստեղծությունը վերածե՛լ տեսանյութի կամ ձայնագրության, հղումն անպայման ուղարկել ինձ։

3.Փակագծում տրված գոյականները գրի´ր
եզակի կամ հոգնակի ձևով (պահանջվող ձևն
ինչպե՞ս գտար):
Երբ (շոգ, շոգեր) է լինում, (փիղը, փղերր)
կնճիթով վերից վար ջրում է իրեն, հետո էլ ավազ է
ցանում վրան, իբրև սրբիչ: (Փիղը, փղերը) հոտերով
են շրջում: Նրանց առաջնորդում է ծեր ու
իմաստուն (փիղը, փղերը): Հոտոտելիս (նա,
նրանք) բարձրացնում են կնճիթները: Իսկ հենց որ
(կնճիթր, կնճիթները) թշնամու հոտ են առնում,
նրանց (տերն, տերերն) անաղմուկ հեռանում,
ասես գետնի տակն են անցնում: Այդ վիթխարի,
ուժեղ (կենդանին, կենդանիները) ոչ մի թշնամի
չունի, բացի մարդուց:

4.  Քո սովորական մեկ օրը նկարագրի՛ր (ամեն
ինչ հերթով գրի՛ր, աշխատիր ոչինչ բաց չթողնել:
Քեզ ամենաշատը օրվա ո՞ր պահն է դուր գալիս, ո՞ր
գործերդ ես սիրով անում, որո՞նք՝ ուղղակի որպես
պարտականություն, առօրյայիդ մեջ ի՞նչ կուզես փոխել և այլն): 

18.10.2017

 Համո Սահյան. «Աշուն»

Աշնան օրերն են հասել,
Իջել է ամպը սարին,
Եւ հրաժեշտ է ասել,
Կռունկը մեր աշխարհին:

Բարդին էլ չի սոսափում
Արագիլի թեւի տակ,
Դեղին թերթեր է թափում
Առվակի մեջ կապուտակ:

Կարմիր խարույկ է կարծես
Ծեր տանձենին անտառի,
Թվում է, թե մոտ վազես,
Ձեռք ու ոտքդ կվառի…

Քամին շատ էր թափառել,
Պարապ-սարապ,  թեւը կախ,
Բայց արդեն գործ է ճարել,
Տեսեք` ինչքան է ուրախ:

Առաջադրանքներ

Գեղարվեստական խոսքի արտահայտչամիջոցներ․Մակդիր

1.Հեղինակը ինչի՞ հետ է համեմատում անտառի ծեր տանձենուն․ ընթերցի՛ր այդ հատվածը։

2.Ինչպե՞ս կարող ես մեկնաբանել հետևյալ քառատողը՝

Քամին շատ էր թափառել,
Պարապ-սարապ, թեւը կախ,
Բայց արդեն գործ է ճարել,
Տեսեք` ինչքան է ուրախ:

3.Բանաստեղծությունից դուրս գրի՛ր մակդիրները։

4. Տրված բառերը տեղադրի՛ր կետերի փոխարեն՝ համապատասխանեցնելով նախադասություններին:

Խռպոտ, դժոխք, գործընկեր, ոգևորվել, զառիվայր, անկոտրում, ընդհատել, միանգամայն:

Տոթ էր, աղմուկ ու խառնաշփոթ.կարծես … լիներ:

Գլորվում էր … լանջով:

Ձայնն էլ խզված էր ու …:

Առանց … լսեցիննրա ամբողջ ելույթը ու հետո նստեցին մտամոլոր:

Դու … անտեղյակ ես, դրա համար էլ խոսքդ չեն լսում ու աղմկում են:

… ոգի ունի, հեշտ չէ նրան ծնկի բերել:

Միանգամից … է ու կպչում գործի:

5.Ընդգծված բառերի և բառակապակցությումերի փոխարեն գրի՛ր տրված հոմանիշները:

Հայտնվի, պարզապես, գահավիժում էր, զմրուխտ, դեգերում են, վայրը, անցնելու, անընդհատ,կտրվի, կաթիլ, վառվում են, գնալ, սքանչացել էին:

Մի  անգամ Սահարայի բեդվին ցեղերի մի քանի առաջնորդներ Փարիզի մոտ մեծ ջրվեժ տեսան:Սովորական ջրվեժ էր,որ բյուրեղապակե  կոթողի նման ընկնում էր ցած:

Բայց բեդվինները հիացել էին:

Անապատում մարդիկ քանի՜ օր են թափառում ջրհորին հասնելու համար: Քանի՜ ժամ են փորում նորից ու նորից փլչող ավազը, մինչև որ  փոսի հատակին ջրիկ ցեխ երևա:

Ջրի ամենափոքրիկ շիթերից անգամ հողի վրա բոցկլտում են

խոտի վառ կանաչ կայծերը: Երբ մի տեղ անձրև է գալիս, ամբողջ Սահարայից մարդիկ շտապում են տեսնելու այդ տեղը:  Բեդվիները պատրաստ են հարյուրավոր կիլոմետրեր կտրել, որպեսզի  տեսնեն, թե խոտն ինչպե՞ս  է աճում:

Բեդվիները ուղղակի չէին կարողանում այդտեղից հեռանալ: Նրանք խնդրեցին շտապեցնող հյուրընկալին.

-Սպասենք, մինչև ջուրը վերջանա:

17.10.2017

Վախթանգ Անանյան

 Քարակոփ կածան

Զանգեզուրի Քարահունջ գյուղի դիմաց, ժայռերով ու թփուտներով պատած մի լանջ կա, որ նայում է Վարարակ գետին։ Թեև արդեն մտել էինք ձմեռը, բայց արևահայաց այդ լանջը մերկացել էր առա □ին ձյունից և այնպես ջերմ ու հյուրընկալ էր իր դեղնասաղարթ թփերով, նրանց վրա կարմրին տվող հատապտուղներով և ժայռերի վրա կչկչացող կաքավնե­րով, որ ես տափարակից եկա այդ լանջը և առաջ գնացի նրա լայնքով։

Որսս հաջող չէր, բայց բավականություն էի ստանում ծա­ռերի վրայից և թափված տերևների միջից վայրի պտուղներ գտնելով։ Մի ձորակում էլ տերևների տակ ընկույզներ գտա, մի քանիսը ծակ ու դատարկ (սկյուռներն էին դատարկել), կային և անարատ մնացածներ։ Վեր նայեցի. ժայռի տակ մի ընկուզենի է կանգնած՝ պառաված ճյուղերը կախ։ Նրա մոտ նռան ցածրիկ մի ծառ կա, երկու սերկևիլենի։

Որտեղի՞ց են այս ընտանի ծառերը՝ բնակավայրերից հեռու ընկած այս ժայռերում։

Հետաքրքրությունից մղված վեր բար□րացա։ Այդ ժայռերը կանգնած էին քարերից մաքրված մի գոգավորության վրա։ Այստեղ երևում էին մարդու աշխատանքի հետքերը, ժայռի տակից դեպի ծառերը հանած մի փոքրիկ առվի ցամաքած հուն, իրար զուգահեռ ձգված թմբերի երեք շարք, որոնց վրա իր ժամանակին լոբի են ցանել, այստեղ-այնտեղ ընկած մի քանի ցցեր, մի կոտրած բահ, օջախում մնացած մոխիր, ածուխ, կիսաայրված փայտերի կտորներ և մի սալաքար, որի վրա բլիթներ է թխել այդտեղի եր□եմնի բնակիչը։

Մեծ ջանքերով բնությունից պոկած այդ հողակտորի տերը, որպեսզի պահպանի իր մշակույթը, ժայռի պատին բրիչով մի խորշ է փորել, որի մեջ քնել է սրթսրթալով կամ պատսպարվել անձրևից։ Մի այլ խորշ իր տխուր օրերի միակ ընկերոջ՝ շան բույն է։ Վերևի խորշում խոտ է դրել որ հավաքել է ժայ­ռերի արանքներից։

Մի վերմակի տարածություն բռնող իր այդ ողորմելի հո­ղակտորին ապավինած, ապրել է այդտեղ նա գարնանից մինչև ուշ աշուն և որպեսզի իր քրտինքը բերք տա, ժայռի տակ մի ավազան է փորել, որի մեջ առաստաղից կաթել է գարնան ձնհալից առաջացած այն ջուրը, որ աստիճանաբար ծծվում է փուխր ժայռի մեջ։ Կաթիլ առ կաթիլ հավաքել է այդ ջուրը և նրանով ոռոգել իր մի հատիկ ընկուզենին, մի զույգ սերկևիլի ծառը, նռնենին, լոբու թմբերը։

Մենատնտեսի ողորմե՜լի, խղճո՜ւկ կյանք․․․ Պատկերաց­նում եմ, ի՜նչ մռայլ ու ահավոր գիշերներ է անցկացրել շե­ներից ու մարդկանցից կտրված այդ չարքաշ հողագործը․․․

ԱչքըՎարարակիխավարձորին, ականջըժայռերիցեկողխորհրդավորուահալիձայներին, թախիծըհոգունչոքած․․․ Այնքա՛ն այդպիսի քարակոփ կացարաններ կան Զանգեզուրի ժայռերում։ Կացարաններ, ուր պատսպարվել են կարի­քից ու չար մար□ուց հալածված շինականները, մեր անբախտ պապերը․․․

Առաջադրանքներ՝

1.Տրված բառերը տողադարձի՛ր բոլոր հնարավոր ձևերով:

Աստղային, անկողմնակալ, միջատներ, առաջխաղացում, զաղտնավանկ, բացատրել, կենտրոնացում, անտառածածկ, հյուրասիրել:

2.Կետերի փոխարեն գրի՛ր փակագծում տրված, տեքստի ոճին համապատասխանող հոմանիշներից մեկը:

Ներկա ժամանակներում մարդկանց առողջության համար առանձնահատուկ վտանգ է … (հարուցում, ներկայացնում) մթնոլորտային օդի … (կեղտոտումը, աղտոտումը), … (քանզի, որովհնտև) դա այն միջավայրն է, որի հետ մարդն իր կյանքի … (ամեն մի, յուրաքանչյուր) ակնթարթում շփվում է: Բազմաթիվ են մթնոլորտային օդն ադտոտող միացությունները: Մեզ հայտնի … (մեծ, ընդարձակ) ցուցակից կարելի է. … (ջոկել, անջատել, առանձնացնել) մի խումբ նյութեր, որոնք գրեթե միշտ առկա են արդյունաբերական … (մեծ, խոշոր, կարևոր) քաղաքների մթնոլորտում:

16.10.2017

Ակսել Բակունց

Աշուն էր, պայծառ աշուն…

Օդը մաքուր էր, արցունքի պես ջինջ։ Կապտավուն սարերին այնքան մոտ, այնքան պարզ էին երևում, որ հեռվից կարելի էր համրել նրանց մաքուր լանջերի բոլոր ձորակները, կարմրին տվող մասրենու թփերը։

Աշուն էր՝ տերևաթափով, արևի նվազ ջերմությամբ, դառնաշունչ քամիով, որ ծառերի ճղներից պոկում էր դեղնած տերևները, խմբերով քշում, տանում հեռու ձորերը։ Նույնիսկ քարափի հաստաբուն կաղնին խոնարհվում էր քամու առաջ։ Ամայի ձորերում, դեղնակարմիր անտառի և հնձած արտերի վրա իջել էր մի պայծառ տխրություն։ Ջինջ օդի սառնության մեջ զգացվում էր առաջին ձյունի շունչը։

Այգում երիտասարդ կեռասենիները մրսում էին, քամուց խշշում։ Սիմինդրի երկար տերևները թրերի նման քսվում էին իրար, պողպատի ձայն հանում։ Կարծես ձիավորներ էին արշավում իրար դեմ, և սիմինդրի տերևը, որպես բեկված սուսեր, ընկնում էր քամու առաջ։

Արևի տակ ժպտում էր վերջին արևածաղիկը և օրորում դեղին գլուխը։

1.Նախադասությունների ճիշտ հաջորդականությունը գրի’ր և տեքստը վերականգնի՛ր:

Նա ցանկացավ դունչը հասցնել խաղողին, բայց չկարողացավ: Հեռանալիս ինքն իրեն ասաց. «Ոչի՜նչ, դեռ խակ է»: Ուժ ու կարողություն չունենալու պատճառով հաջողության չեն հասնում, մեղքը գցում են պայմանների վրա:  Քաղցած աղվեսը կախ ընկած ողկույզներով խաղողի վազ տեսավ:

Որոշ մարդիկ էլ այդպիսին են:

2.Մի բառով գրի՛ր:

ա) Ո՞վ է այն մարդը,  որը կենդանիներին հետապնդելով և որսալով է զբաղվում:

բ) Ի՞նչն է  այն առարկան, որ ստանում են մեծ՝ երկար ու լայն կտորից: Վերից վար կախվելով՝ ծածկում, փակում է որևէ բան: Դա նաև բեմն է բաժանում հանդիսասրահից:

գ) Ո՞վ է այն արհեստավորը, որն զբաղվում է երեսը սափրելու, մազերը  կտրելու, հարդարելու գործով:

դ) Ի՛նչն է այն պղնձյա առարկան, որի մեջ մետաղյա լեզվակ է կախված: Բարակ կամ հաստ պարանով լեզվակը պատերին են խփում՝ հնչեցնելու համար:

Հոկտեմբեր 9-13

09․10.2017

Ընթերցի՛ր Ռոդարիի  «Տարօրինակ հարցեր» հեքիաթը և պատասխանի՛ր պատմությունից հետո գրված հարցերին։

Տարօրինակ հարցեր

Կար-չկար մի տղա, որն ամբո□ջ օրը սրան-նրան ձանձրացնում էր իր հարցերով: Հարցեր տալն, իհարկե, վատ բան չէ, ընդհակառակը, հարցասիրությունը գովելի է, բայց վատն այն է, որ այդ տղայի հարցերին ոչ ոք չէր կարողանում պատասխանել:

Ասենք՝ գալիս էր ու հարցնում.

-Ինչո՞ւ դարակները սեղան ունեն:

Մարդիկ զարմանքից աչքերը չռում էին կամ էլ հենց այնպես պատասխանում.

-Դարակները նրա համար են, որ նրանց մեջ որևէ բան դնեն, օրինակ՝ սպասք, դանակ, պատառաքաղ և այլն:

-Ես գիտեմ՝ ինչի համար են դարակները, բայց ինչո՞ւ դարակները սեղան ունեն:

Մարդիկ թոթովում էին ուսերը ու հեռանում:

Մի ուրիշ ան□ամ նա հարցնում էր.

-Ինչո՞ւ պոչը ձուկ ունի:

Կամ թե՝  ինչո՞ւ բեղերը կատու ունեն:

Տղան մեծանում էր, բայց շարունակում էր մնալ ինչուիկ և այն էլ ոչ թե սովորական, այլ՝ հակառակ ինչուիկ:

Մեծանալուց հետո էլ նա դիմում էր բոլորին զանազան հարցերով: Պարզ է, որ ոչ ոք չէր կարողանում պատախանել նրա հարցերին: Բոլորովին հուսահատվելով՝ հակառակ ինչուիկը տեղափոխվեց մի սարի գագաթ, իր համար խրճիթ շինեց և այնտեղ հնարում էր նոր-նոր հարցեր: Հնարում էր, գրում  տետրի մեջ, իսկ հետո մեծ տանջանքով աշխատում գտնել դրանց պատասխանները: Սակայն ամբողջ կյանքում նա այդպես էլ եր□եք չգտավ իր հարցերի պատասխանները: Եվ ինչպե՞ս գտներ, եթե նրա տետրում գրված էր.«Ինչո՞ւ ստվերը բարդի ունի: Ինչո՞ւ ամպերը նամակ չեն գրում: Ինչո՞ւ նամականիշները գարեջուր չեն խմում»:

Աստիճանաբար նրա մորուքն աճեց, երկա~ր մորուք դար□ավ. նա չէր էլ մտածում սափրել: Դրա փոխարեն նա նոր հարց հորինեց՝ «Ինչո՞ւ մորուքը դեմք ունի»:

Երբ նա մեռավ, մի գիտնական ուսումնասիրեց նրա կյանքը և զարմանալի հայտնագործություն արեց: Պարզեց, որ ինչուիկը սովոր էր գուլպաները շրջերես հագնել և այդպես էլ հագնում էր իր ամբողջ կյանքում: Հենց այդ պատճառով էլ մինչև վերջ չսովորեց ճիշտ հարցեր տալ:

Հապա նայիր քո գուլպաներին. ճի՞շտ ես հագել:

1.Տեքստի չորս բառերում տառի փոխարեն վանդակ է դրված, դու՛րս գրիր այդ բառերը՝ լրացնելով բաց թողած տառերը:

2.Ի՞նչ է նշանակում տեքստում հանդիպող շրջերես բառը:
ա/երեսառած

բ/կամակոր

գ/հակառակ կողմով
դ/բոլորին հակառակ

3.Գրի՛ր տեքստում ընդգծված բառերի հականիշները:

4.Տեքստի տրված բառերից ո՞րն է դրված եզակի թվով.

ա/աչքերը

բ/ հարցերին

գ/ դարակները

դ/ խրճիթ

5.Ո՞րն է կլոր տարի դարձվածքի իմաստը.

ա/մի քանի տարի
բ/ամբողջ կյանքում
գ/ամբողջ տարին
դ/ տարվա կեսը

6. Գուշակի՛ր․

Այն ի՞նչն է, այն ի՞նչը.
Մի փոքրիկ պապիկ,
հագին հազար շապիկ:

7.Մեկ նախադասությամբ նկարագրի՛ր հարցասեր տղային:

8. Ինչո՞ւ էր դժվար պատասխանել տղայի հարցերին.

ա/հարցերը շատ էին դժվար
բ/տղան հետաքրքիր ինչուիկ էր
գ/տղան հակառակ ինչուիկ էր
դ/տղան անընդհատ հարցեր էր տալիս

9.Նայի՛ր շուրջդ. կազմի՛ր թարս հարցեր :

 

10.10.2017

1.Գրաբարյան ասույթը փոխադրի՛ր աշխարհաբարի՝

 Ճանաչել զիմաստութիւն եւ զխրատ, իմանալ զբանս հանճարոյ:

զիմաստութիւն եւ զխրատ-իմաստությունն ու խրատը

զբանս հանճարոյ-հանճարի խոսքերը

2.Տրված բառերը վանկատի’ր և բոլոր հնարավոր ձևերով տողադարձի՛ր:

Գրավչություն, ժողովրդական, ճերմակաթև, թևատարած, ուղևորություն, ավյուն:

3.Ստուգի՛ր՝ տրված բառաշարքերի բոլո՞ր բառերն են ճիշտ գրված. սխալներն ուղղի՛ր:

Ա.Դարբին, երբ, լիրբ, հարբել, նուրբ, որբ, սուրբ, սրբել, ուրբաթ, փրբուր, երբներանգ:

Բ. Խաբել, խաբեբա, շաբաթ, համբերել, համբուրել, համբույր, շամբուր, ճամբա:

Գ. Աղբյուր, եղբայր, ողբալ, աղբանոց, թուղբ:

11.10.2017

1. Ավարտի՛ր դասարանում սկսած  ստեղծագործական աշխատանքդ։

2. Գրաբարյան ասույթը փոխադրի՛ր աշխարհաբարի՝

 Իմաստուն կանայք շինեցին տունս, իսկ անզգամքն ձեռօք իւրեանց կործանեցին:

շինեցին տունս-տներ կառուցեցին

անզգամքն ձեռօքն իւրեանց-անզգամներն իրենց ձեռքով

3.Լրացրո՛ւ առածները՝ օգտվելով տրված բառերից՝

Մարդ, քաղցր, դեղ, ոտք, լավանալ, քանդել, եկար

ա․Լեզվի կծածին ․․․ չկա։

բ․Լավ է ․․․ կաղ լինել, քան՝ լեզվից։

գ․Օձի կծածը ․․․, լեզվի կծածը չի լավանա։

դ․Անուշ լեզուն մեղրից ․․․ է։

ե ․․․ լեզուն կարճացնում է կյանքը։

զ․Քանի լեզու գիտես, այնքան ․․․ ես։

է․Աշխարհը շինողը և ․․․ լեզուն։

4.Փակագծերից ընտրի՛ր ճիշտ բառը և լրացրո՛ւ նախադասությունները։

ա․Մեկ րոպեն ․․․ վայրկյան է։(վացուն, վաթսուն)

բ․Մեկ դարը ․․․ տարի է։(հարուր, հարյուր)

գ․․․․ը բաղկացած է ութ արմատից և սուն ածանցից։(ութսուն, ութանասուն)

դ․․․ն ոչ թե օղակ է չնչին, այլ նշանն է ոչնչի։(զերո, զրո)

5.Ըստանհրաժեշտությանլրացրո՛ւ  օ  կամ  ո։

Ականջ….ղ, աման….րյա, ամեն….րյա, ան….գնական, ան….թևան, ան….րոշ, ապ….րինի, բաց….թյա, բն….րրան, գազ….ջախ, գիշեր….թիկ, զ….րք, լավ….րակ, կես….ր, հ….գս, հ….տնկայս, մի….րինակ,, նախ….րոք, ջր….րհնեք, վաղ….րդայն, վաղ….րոք, տասն….րյակ, …տք,  ․․․զնի։

12.10.2017

1. Ընթերցի՛ր և պատմել սովորի՛ր  Հովհաննես Թումանյանի  «Գելը» պատմվածքը։2.Պատասխանի՛ր դասից հետո գրված հարցերին։Շորագյալցի Ավոյի պատմությունից հետո խոսքն ընկավ գիլի ոհմակի (բոլուկի) վրա։Երկար ձմեռներն ու ապրուստի դժվարությունն են պատճառը, որ գելերը ոհմակ են կազմում,- բացատրում էին գյուղացիք։Ոռնում են, իրար կանչում, հավաքվում, միանում, որ ուժեղ լինեն թե՛ հարձակվելու և թե՛ հարձակման դիմադրելու ժամանակ։Ամեն մինը մենակ հեշտ կհա□թվի ձմեռն ու կկորչի, քան թե խմբով, և ամեն մինը մենակ չի կարող էն ճանկել, ինչ որ կճանկի խումբը։Եվ հավաքվում են հիսունով, հարյուրով, մի քանի հարյուրով։Սարսափելի բան է գիլի ոհմակը, մանավանդ էդ լինում է ձմեռը, գիլի ամենաքաղցած ժամանակը, եր□ շատ անգամ գելը քաղցից կատաղում է։  Երբ ոհմակով մի տեղ կանգնում են հանգստանալու՝ շրջան են կազմում ու էնպես են վեր թափում, որ իրար երես պահեն, չեն հավատում մեկմեկու։ Վախենում են իրար ուտեն։ Բայց ոմանք էլ ասում են՝ նրա համար են էդպես անում, որ իրար տեսնեն ու հարկավոր դեպքում իսկույն նշան տան իրարու, և իբրև թե բոլորը նայում են իրենց գլխավորին։Գիլի համար մութը, ճամփի դժվարությունը, հեռավորությունը ոչ մի նշանակություն չունեն։Գելն էնքան արագավազ է, որ մի գիշերվա մեջ երեք–չորս օրվա ձիու ճամփա կկտրի: Իսկ գիլի սրատեսության վրա էսպես մի զրույց կա ժողովրդի մեջ։Ասում են՝ մի անգամ արծիվն ու գելը վեճի բռնվեցին, թե իրենցից ո՛րն է ավելի սրատես։ Գելն ասավ՝ մի ա□պոտ օր ես սարի գլուխն ելա, ամպի միջով մտիկ արի տեսա՝ հեռու մի դաշտում մի սև ցելի (վարած հողի) մեջ մի ակոսում մի սև գառն է նստած։Արծիվն էլ թե՝ ես էլ երկնքի երեսն ելա, ներքև մտիկ արի, մի ծխնելույզի միջից տեսա կրակի վրա դրած մի պղինձ՝ խուփը վրեն։ Խփան ճեղքիցը նայեցի, տեսա պղնձի միջին կաթը, կաթնի երեսին էլ մի սիպտակ մազ։Էսքան արագավազ ու սրատես գազան է գելը։ Եվ էս ամենի հետ միասին՝ շատ խորամանկ։Նա մինչև լավ չիմանա, որ հարձակումն ապահով է, չի հարձակվիլ։ Ուրիշ բան է, եթե սովից խելագար մի գել իրեն կորցրած գցի ափաշկարա վտանգի մեջ․ բայց սովորաբար գելը շատ է զգույշ ու խորամանկ։Մի գյուղացի էսպես պատմություն արավ։ Ասում է՝ մի տարի թակարդ էի լարել։ Առավոտը վաղ վեր կացա, գնացի տեսա մի գել է ընկել մեջը։ Միայն ոտիցն է ընկել, ու ոտը փշրվել է, սատկել է։ Վեր կալա թակարդիցը հանեցի, էն կողմը գցեցի։ Մինչև գլուխս կախ ես թակարդովն էի եղած, մին էլ տեսնեմ՝ վեր կացավ կաղին տալով փախավ։ Հա՛յ, հայ, հա՛յ, էլ ո՞րտեղ, իրեն տվեց անտառը։ Դու մի՛ ասիլ անտերը ստամեռնուկ տված է եղել։Գիլի ոհմակն էլ, ձմեռը ճամփա կտրելիս իրար ետևից է գնում- ծլլաշարուկ, ու միշտ ամենից ուժեղն ու փորձվածը առաջին է գնում։ Եվ սա երկու հարմարություն ունի նրանց համար։ Մին, որ առաջի գնացողները ձնի մեջ կոպար (շավիղ) են բաց անում, ետևից եկողների համար բաց–պատրաստ ճամփա է լինում, մին էլ՝ որ ոչ ոք չի կարող իմանալ, թե իրենք քանիսն են եղել։ Եվ էդ է պատճառը, որ ոչ մի որսկան չի կարող ասել, թե էս ոհմակը, որ անցել է, քանի գել է եղել մեջը։Աստված հեռու տանի, թե ոհմակի աչքովը մի որս ընկավ։ Ուրիշ գազան լինի, թե ընտանի կենդանի, իսկույն չորս կողմից շրջապատում են, ու էլ փրկություն չկա։ Իսկ կճղակավորներին, հատկապես եղնիկներին ու եղջերուներին, քշում են դեպի սառած գետերը, սաոույցի վրա ճղատում ու վրա թափում կամ քշում են դեպի բար□ր ժայռերը, ժայռերից թռցնում ու իջնում ներքև լափում։Ոհմակը վտանգավոր է և մարդու համար։ Եթե բազմություն չեղավ՝ մի կամ երկու մարդից ոհմակը չի վախենալ, թեկուզ հրացան ունենան։ Մինչև անգամ հրացանն ավելի վտանգավոր է։ Հրացան արձակես թե չէ, իսկույն կհարձակվեն։ Հիմի կասեք՝ հապա ինչի՞ց է վախենում գելը։Էս մասին գյուղացիք մի քանի պատմություն արին։

1. Ինչի՞ մասին էր պատմվածքը։

2.Քեզ հատկապես ո՞ր հատվածը դուր եկավ․ ինչո՞ւ։

3. Պատմվածքը բաժանի՛ր մասերի, վերնագրի՛ր։

13.10.2017

1.Գրաբարյան ասույթը փոխադրի՛ր աշխարհաբարի՝

Իրաքանչիւր ծառ ի պտղոյ իւրմէ ճանաչի:

Բառարան

ի պտղոյ իւրմէ-իր պտղից

ճանաչի-ճանաչվում

2.Սկզբից հինգ-վեց  նախադասություն ավելացրո՛ւ, որ ամբողջական տեքստ դառնա:

Վերջապես ոտքիս մատներով շոշափեցի հողը, փորձեցի քայլ անել ու ընկա: Օդապարիկը փլվեց վրաս: Մի քիչ մնացի այդպես, հողին ձուլված, նրա մասը դարձած: Կամաց-կամաց սկսեցին ձայներ մոտենալ: Կարոտին ու վերադարձի ուրախությանը ինչ-որ մեղմ ու խոր տխրություն խառնվեց: 

3.Ստեղծագործական աշխատանք՝  «Աշուն է, անձրև…»։

Կոմիտասյան օրեր։

Հոկտեմբերի 2-6

02.10.2017

1. Ընթերցի՛ր Կոմիտասի «Աշուն կյանք» բանաստեղծությունը։
2. Աչքի առաջ,
   Հառաչ-հառաչ,
   Խորհրդավոր տերևներ,
   Բունեն ընկած կեղևներ,
   Հողի վրա,
   Դեղին հուսով
   Կողի վրա։Լուռ, անտերունչ,
   Խուլ, անմռունչ՝
   Չորով-փորով կեռ ծառեր,
   Ծռով-փռով լեռ քարեր,
   Եվ հենավոր՝
   Սարի կողին,
   Ե՛վ մենավոր։
3. Բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր քեզ անծանոթ բառերը։

3. Բանաստեղծությունը վերածի՛ր տեսանյութի կամ ձայնագրության։

4. Տրված բառերի մեջ ավելացրու յ կիսաձայն և նոր բառ ստացի՛ր։

Ալ, բաց, բուն, հուն, հուր, սար, վար։

 

03.10.2017

1. Անգիր սովորի՛րԿոմիտասի «Աշուն կյանք» բանաստեղծությունը։

2.Գրի՛ր մեկ հնչյունով տարբերվող բառեր։

Օրինակ՝ բառ-բար

3.Արտահայտի՛ր մեկ բառով․

Ա․ Մտերիմ ձևով-մտերմաբար

Հեքիաթներ պատմող

Հույսը կտրած

Հաց թխող

Բ․ Այգու բերքը հավաքելը

Տուփ, որի մեջ պահում են զարդերը

Գիրք, որտեղ բառերը դասավորված են այբբենական կարգով

Վիրահատություններ կատարող բժիշկ

 

04.10.2017

1.Ընթերցի՛ր Կոմիտասի «Ճանապարհ» բանաստեղծությունը։

Բարակ ուղին սողալով,
Ոտի տակին դողալով,
Ճամփի ծայրին բուսել է
Կյանքի ծառը շողալով։

Ի՜նչ լայն սիրտ է, որ ունի
Այս ճանապարհն Անհունի․․․
Մարդու, բույսի, գազանի
Եվ թևավոր թռչունի։

2. Գրի՛ր բանաստեղծության մեջ մգեցված բառերի հականիշները։

3. Տրված նախադասությունների ընդգծված բառերը փոխարինի՛ր հականիշներով։

Ա․Երեխաները խոշոր, բայց խակ սալոր էին քաղել ծառից։

Բ․Անսահման ժլատ ծերուկը երազում դժոխք էր ընկել։

Գ․Վարպետի ցուրտ և անհյուրընկալ սենյակը գտնվում էր երրորդ հարկում։

Դ․Այդ աղջիկը քեզ կարող է կտրիճ ու հզոր դարձնել։

Ե․Տխուր լուրը խռովեց մարդկանց հոգիները։

4. Գրաբարյան ասույթը փոխադրի՛ր աշխարհաբարի՝

Երկիւղ թերահաւատութեան է նշանակ:

Բառարան

Երկիւղ-վախ

թերահաւատութեան-թերահավատության

 

05.10.2017

1. Անգիր սովորի՛րԿոմիտասի «Ճանապարհ» բանաստեղծությունը։

2. Բանաստեղծությունը վերածի՛ր տեսանյութի կամ ձայնագրության։

3.Կազմի՛ր 5 բարդ բառ՝ սյունակներից ընտրելով մեկական բառ․

Գունդ          մուր

Շիլա            կծիկ

Թուք            փլավ

Բերան         բաց

4. Հետևյալ առած-ասացվածաքներում կետերի փոխարեն լրացրո՛ւ համապատասխան հականիշները՝ շատ- քիչ, սպիտակ-սև, երկար-կարճ, հիվանդ-առողջ, գիտուն-անգետ, մոտիկ-հեռու։

Ա ․․․ հետ քար քաշիր, ․․․ հետ փլավ մի՛ ուտի։

Բ ․․․ հարևանը լավ է, քան ․․․ բարեկամը։

Գ ․․․ փողը,  ․․․  օրվա համար է։

Դ Թոկի ․․․ է լավ, խոսքի՝ ․․․։

Ե ․․․ խոսիր, ․․․ լսիր։

Զ Անբանը հաց ուտելիս ․․․ է, բանելիս՝ ․․․։

5. Գրաբարյան ասույթը փոխադրի՛ր աշխարհաբարի՝

Նեղութիւնք զհամբերութիւն գործեն:

Բառարան

Նեղութիւնք-նեղությունները

զհամբերութիւն-համբերություն

գործեն-կերտում են

 

06.10.2017

1.Ընթերցի՛ր Կոմիտասի «Աշուն օր» բանաստեղծությունը։

Սևուկ ամպեր վար եկան
Օրան, օրան,
Սարի վրա շար եկան։
Ծագեց առավոտ
Պաղեց, սառավ օդ։

Գոռաց երկինք, բուք արավ,
Հևաց, հևաց.
Ծերուկ երկիր սուգ արավ։
Ճաքեց հեռուն ամպ,
Երկիր դողաց-բա՛մբ։

Բողբոջ արև շող կապեց,
Դողաց, սողաց,
Արյուն-ամպից քող կապեց։
Վառեց լեռան լանջ,
Լեռան ցավատանջ։

Տեղաց անձրև մաղ տալով,
Մարմանդ-մարմանդ,
Հոգնած տերև շաղ տալով։
Երկիր քուն դրավ,
Եվ թռչուն թռավ։

Հուզված առուն փախ տվավ
Սողուն-սողուն,
Ձորում մշուշ կախ տվավ։
Քամին ելավ վեր,
Արավ տարուբեր։

Մոխիր ամպեր ժիր եկան
Դալուկ-դալուկ,
Սարի վրա ցիր եկան։
Հալեց աշուն օր
Կյանքիս սևավոր։

2. Գրի՛ր բանաստեղծության մեջ մգեցված բառերի հականիշները։

3. Հետևյալ բառերն ուղիղ և փոխաբերական իմաստներով գործածի՛ր առանձին նախադասություններում․

Ա․ծանր

Բ․թեթև

Գ․կոտրել

4. Գրաբարյան ասույթները փոխադրի՛ր աշխարհաբարի՝

Բազումք են կոչեցեալք, եւ սակաւք՝ ընտրեալք:

Բառարան

Բազումք են կոչեցեալք-շատ են կանչվածները

ընտրեալք-ընտրյալները

 

Սեպտեմբեր  25-29

Կոմիտասյան օրեր։

Ընթացքի մեջ են շուրջտարյա նախագծերը։

25.09.2017

Կոմիտասի մասին․ Կոմիտասը ժամանակակիցների հուշերում

1. Ընթերցի՛ր Կոմիտասի «Դիտակ» ստեղծագործությունը։

Դիտակ

Դու ինչեր ես տեսնում, ինչեր, ո՜վ դիտակ,

Որ մեր աչքին է աներևույթ , անգիտակ.

Երկնի օրը քեզանով ենք կատարում,

Երկնի խորը քեզանով ենք պատառում:

Դարձի՛ր, դարձի՜ր, ով իմ դիտակ լուսածին,

Կյանքի, ջանքի, հուսո հնար ճարելով,

Զարթիր, զարթիր, ով իմ գիտակ հուսածին՝

Մտքի, հոգու, սիրո քնար լարելով:  /Կոմիտաս/

2. Բացատրի՛ր բառերը՝ դիտակ, աներևույթ, անգիտակ, պատառում, քնար, հուսածին:

3. Գրավոր ներկայացրո՛ւ , թե ի՞նչ է ասվում բանաստեղծության մեջ:
4. Ըստ բանաստեղծության գրի՛ր դիտակի հատկանիշները /ինչպսին լինելը/:

5. Բանաստեղծությունից դուրս գրի՛ր քեզ դուր եկած հատվածը և բացատրի՛ր:

 

26.09.2017

1. Անգիր սովորի՛ր Կոմիտասի «Դիտակ» ստեղծագործությունը։
2. Բանաստեղծությունը վերածի՛ր տեսանյութի կամ ձայնագրության։
3. Ո՞ր տառը կարող ենք կցել աղ բառին և՛ սկզբից  և՛ վերջից, որպեսզի երկու
   դեպքում էլ ստացվեն նոր բառեր:
   Ա. պ   Բ. տ   Գ. շ    Դ. կ

 

27.09.2017

1. Ընթերցի՛ր Կոմիտասի «Հով ու ծով սեր»  ստեղծագործությունը։

Կապույտ երկինքն էր եռում,
Կարմիր երկիրն էր ջեռում.
Հուր ու Հարավ հևուհև
Թախիծ ու տոթ էր բերում։

Հոգիս եկավ հովի պես,
Սերը սրտում ծովի պես.
Ծոցին վարդեր՝ ասաց. — Տե՜ս,
Քեզ սիրելու եկա ես։

Վարդ ու քրքում էր բուրեց.
Սիրտս սրտում գուրգուրեց.
Արև-Լուսին պագերով՝
Երազ-երազ համբուրեց։

Հոգի՜ս, ասաց ու ծռեց.
Ծամեր բացավ ու փռեց.
Ստինք-ստինք փարելով՝
Հույզս մարավ ու լռեց։

2.Գրի՛ր տրված բառերի հոմանիշները՝ կապույտ, տոթ, ծամ, հույզ։

3. Ստեղծագործության համար հորինի՛ր այլ վերնագիր։

4. Չորս տառանի ո՞ր բառի հոգնակին է նույնպես չորս տառից բաղկացած:
Ա. գիրք Բ. դեմք Գ. սյուն Դ. բույն Ե. դունչ

28.09.2017

1. Ընթերցի՛ր Կոմիտասի «Աշուն» ստեղծագործությունը։

Աշուն

Ծառեր, թփեր լեցուն միրգ,

Մառան տարան գիրկ ու գիրկ,

Աշուն սնավ:

Սաղարթ-սաղարթ սարսելով

Ոսկի տերև դարսելով՝

Աշուն քնավ:

Տարափ ու բուք փչելով,

Վայուն-մայուն ճչելով՝

Աշուն ծնավ:

2. Բացատրի՛ր բառերը՝ լեցուն, մառան, տարափ, սաղարթ, մառան:

3. Յուրաքանչյուր քառյակի բովանդակությանը համապատասխան գրի՛ր, թե աշունն ինչպիսին է:

1-ին քառյակ………../ինչպիսի/ աշուն

2-րդ քառյակ ………../ինչպիսի / աշուն

3-րդ քառյակ …………./ինչպիսի/ աշուն

 

29.09.2017

1.Անգիր սովորի՛ր Կոմիտասի «Աշուն» ստեղծագործությունը։

2.Ստեղծագործությունը վերածի՛ր տեսանյութի կամ ձայնագրության։

3.Ականջին օղ անել դարձվածքը նշանակում է՝
Ա. անտարբերության մատնել որևէ բան
Բ. ականջները սրել
Գ. ձանձրացնել՝ շարունակ խոսելով
Դ. մշտապես հիշել
Ե. ինչ-որ բան հայտնել մեկին:

 

Սեպտեմբեր 19-23

19.09.2017

Առակաշաբաթ…

Ընթացքի մեջ են անհատական և շուրջտարյա նախագծերը։

1.Ընթերցի՛ր և պատմել սովորի՛ր Եզոպոսի «Առյուծն ու մուկը» առակը։

2. Գրավոր պատասխանի՛ր հետևյալ հարցերին՝

ա․ Ի՞նչ պատահեց առյուծին։

բ․ Մուկն ինչո՞ւ օգնեց առյուծին։

գ․ Մտածի՛ր՝ ուժեղը և թույլը ե՞րբ կարող են միմյանց կարիք զգալ։

 3. Փակագծում տրված գոյականները գրի՛ր եզակի կամ հոգնակի թվով:
(Տղա) համարձակ առաջ եկավ: (Օր) ամառանոցում արագ ու հետաքրքիր են անցնում:Ծովափի ժայռերին թառել են սպիտակ (թռչուն): (Ոստիկան) այդ տանը մի իսկականգազանանոց հայտնաբերեցին: (Մարդ) կարող են հիսուն ձևով «այո» ասել, բայց այդ բառիգրության միայն մեկ (ձև) կա: Այդ լճի (ջուր) երբեք չի սառչում: Մաքուր, անձրևից դեռ թաց(փողոց) դատարկ էր: Հավանաբար (մարդ) քնած էին:

 

20.09.2017

1. Վերընթերցի՛ր Եզոպոսի «Առյուծն ու մուկը» առակը։
2. Ինչպես արդեն գիտես, առակի հիմնական իմաստը սովորաբար արտահայտվում է առակի վերջին տողերում։ Արտագրի՛ր այդ տողերը և այդ մտքին համապատասխան հորինի՛ր մի փոքրիկ պատմություն։

3.Նախադասություններն ավարտի՛ր:

Մի մարդ շուկայից ոչ թե ձեռնասուն կաքավ գնեց, այլ ……։
Մի մարդ շուկայից ձեռնասուն կաքավ գնեց, որպեսզի …..։
Մի մարդ շուկայից ձեռնասուն կաքավ գնեց, որովհետև …… ։  Մի մարդ շուկայից ձեռնասուն կաքավ գնեց, որը …..։
Մի մարդ շուկայից ձեռնասուն կաքավ գնեց, որին ……։
Մի մարդ շուկայից ձեռնասուն կաքավ գնեց, երբ ……։
Մի մարդ շուկայից ձեռնասուն կաքավ գնեց, թեև ….։

 

21.09.2017

1. Ընթերցի՛ր և պատմել սովորի՛ր Վարդան Այգեկցու «Այրի կինը և որդին»  առակը։

2. Գրավոր պատասխանի՛ր հետևյալ հարցերին՝

ա․Ի՞նչ էր անում այրի կինը և ինչպե՞ս բացատրեց իր արարքը։

բ․ Ինչո՞ւ որդին շուտ եկավ տուն և ի՞նչ պարզաբանում տվեց մորը։

գ․ Ի՞նչ կցանկանաս ասել այրի կնոջը և նրա տղային;

3. Տրված արմատներով նոր բառեր կազմի՛ր:  

  Բազուկ և աթոռ- բազկաթոռ

 Գանգուր և հեր

Դյուրին և գրգռել

 Հորդ և առատ

Ամպ և գոռգոռալ

Առնել և տալ

Գառնուկ և արածել

 

22.09.2017

 1.Վերընթերցի՛ր Վարդան Այգեկցու «Այրի կինը և որդին»  առակը։

2. Շարունակի՛ր պատասխանել հարցերին՝

ա․ Քո կարծիքով՝ իսկապե՞ս մի շերեփ ջուրն էր հեղեղ դարձել, թե՞․․․։

բ․  «Առյուծն ու մուկը» առակում հիմնական միտքն արտահայտված է նրա վերջին երկու տողում։Այս առակի համար ինքդ հորինի՛ր այդ տողերը։

3.Նախադասություններն ավարտի՛ր: 

                Աքլորներն իրար բզկտում էին, որովհետև ….
Սարսափելի փոթորկից նավը շուռ կգար, եթե ..
Փողոցում երեխաներից բացի մարդ չկար, ուրեմն ……
Փողոցում երեխաներից բացի մարդ չկար, իսկ ……Լավ եղանակին այնտեղ էի տանում շնիկիս, որ ………

 

23.09.2017

1. Ընթերցածդ առակները վերածի՛ր տեսանյութի կամ ձայնագրության։

2. Բառարանից օգտվելով  գտի՛ր տրված բառերի հոմանիշները:    

Հովիկ

Արնագույն

Փարթամ

Մեծամիտ

Ուրախանալ

Ուղիղ

Վարար

 

Սեպտեմբեր 11-15

Սարոյանական օրեր․․․

Յուրաքանչյուր դասի համար պատրաստում եք մեկ ստեղծագործական աշխատանք, մեկ գործնական քերականության առաջադրանք, մեկ ընթերցանության նյութ։ 

Ընթացքի մեջ են շուրջտարյա նախագծերը։

Ստեղծագործական աշխատանքի թեմաներ՝

1.Մարդուն ըստ իր արարքի են ճանաչում․․․

2.Իր աչքի գերանը չի տեսնում, ուրիշի աչքի շյուղն է տեսնում․․․

3.Մարդկությանն անհրաժեշտ է ժամանակի մեքենա․․․

4.Միշտ էլ հաղթում է ճշմարիտը․․․

5.Ա՜ռ քո թևերին, տա՜ր ինձ, ժամանակ․․․

Այլ

Ընթերցարան՝

Առակներ

Հյուսնի պատմությունը

Վիրավոր առյուծի պատմությունը

Թե ինչ է լինում, երբ փորձում են գոհացնել որոշ մարդկանց

Սրամիտ երիտասարդը

Երկու արաբների պատմությունը

Այլ։

1. Յուրաքանչյուր գործ ընթերցելիս վերլուծի՛ր, հիմնավորված շարադրի՛ր ընթերցածդ գործի գաղափարը, ընդգծի՛ր հեղինակի ասելիքը, ցույց տուր գործի  դաստիարակչական և ճանաչողական բնույթը։

2. Ընթերցածդ գործը վերածի՛ր տեսանյութի կամ ձայնագրության։

Գործնական քերականություն՝

1.Փակագծում տրված գոյականները համապատասխանեցրու նախադասությանը:

Ոչ մի քայլ չի կարողանում անել առանց (օգնություն):

Մարզիկը հանդիսատեսների (համակրանք) բացի գավաթն էլ շահեց:

Ռադիոընդունիչ և թթվածնի բալոններ կային (տակառ) մեջ:

Բոլոր ծովերը կապվում են (օվկիանոսներ) հետ:

Ըստ (օրինակ)՝ տասը նախադասություն գրեցի:

Պարզվում է, որ ձկներին դեպի (ցանց) են հրապուրում զանազան ձայներով:

2.Կետերը փոխարինի՛ր փակագծում տրված բառերից մեկով:

Նրա ստեղծած … հնագույն արվեստն է հիշեցնում: (Նկարազարդ,զարդանկար)

Ծննդյան օրը փոքրիկին … մի գիրք նվիրեցին: (Նկարազարդ, զարդանկար)

Հագին … կտորից սովորական զգեստ էր, որ նրան շատ էր սազում: (Զարդանախշ, նախշազարդ)

Տաճարի … արտացոլված է մեր երկրի բնությունը: (Զարդանախշ,նախշազարդ)

Նրա … ամբողջ ցերեկը չխկչխկում էր: (Մեքենագիր, գրամեքենա)

Ինձ … էջեր տվեց ու խնդրեց, որ անպայման կարդամ: (Մեքենագիր,գրամեքենա)

3. Փակագծերում տրված բառերից մեկն ընտրի՛ր ու պահանջվող ձևով գրի՛ր հարցում արտահայտող բառի փոխարեն:

Զարդասեղանին ինչե՞ր էին դրված: (Սանր, սանրել)

Թե մազերը ի՞նչ աներ ու լվացվեր, կտեսնեիք, որ սիրուն երեխա է: (Սանր, սանրել)

Նվերը մի գեղեցիկ ի՞նչ էր: (Սանր, սանրել)

Նա մի շատ բարի ո՞վ էր: (Կախարդել, կախարդ)

Եթե իրոք ի՞նչ աներ, մուկ կդառնայիր: (Կախարդել, կախարդ)

Եկողն ամենաչար ո՞վ էր: (Կախարդել, կախարդ)

Հավաքվեցին չար ու բարի ովքե՞ր: (Կախարդել, կախարդ)

Պատին մի աղջկա ի՞նչ էր կախված: (Նկարել, նկար)

Սիրով որ ի՞նչ աներ, նկարը սիրուն կստացվեր: (Նկարել, նկար)

4.Ընդգծված դարձվածքները փոխարինի՛ր հոմանիշ բառերով:

Փարիզից Վարշավա թռչելիս լեհ կինոդերասան Ցիբուլսկու աչքով ընկավ, որ կողքի
ուղևորը սիրտը դող ընկած նստած է: Նա փորձեց հարևանին սիրտ տալ:

— Մեր օրերում ինքնաթիռով թռչելը դատարկ բան է,- ասաց,- նույնիսկ ավտոմեքենան
ավելի վտանգավոր է: Էս քանի օրը բարեկամներիցս մեկի մեքենայի գլխին ինքնաթիռ ընկավ:

 

5.Կազմե՛լ նախադասություններ՝ գործածելով տրված դարձվածային միավորները։

Վարդագույն ակնոցով նայել, ջրից չոր դուրս գալ, համբերության բաժակը լցվել, ձեռք մեկնել, քաղցր աչքով նայել։

Սեպտեմբեր՝ 4-8

Նախագիծն՝ այստեղ

 

04.09.2017

1.Ընթերցի՛ր Ղ․ Աղայանի «Վաճառականի խիղճը»  հեքիաթի առաջին մասը։

2.Համառոտ ներկայացրու հեղինակի ասելիքը և քո տեսակետը նկարագրված երևույթի նկատմամբ։

3.Հատվածից դուրս գրի՛ր քեզ անծանոթ բառերը, բացատրի՛ր, կազմի՛ր նախադասություններ։

4.Գրի՛ր տրված բառերի նույնարմատ հականիշները՝

Օրինակ՝ կարևոր – անկարևոր, ընդմիջումներով – անընդմեջ:

Գեղեցիկ, հաճելի, մարդկային, գիտուն, դուրեկան, ուշադիր, արժանի, թևավոր, ախորժելի,գունեղ, բնական, խելոք, կարևոր, լուրջ, անամպ, տեղյակ, լուսավոր, գերակշռել, խոսուն,

5.Ա և Բ խմբերի բառերը համեմատի՛ր (ուշադրություն դարձրո՛ւ, թե յուրաքանչյուր բառը քանի՞ վանկից է բաղկացած):

Ա. Տուն, սյուն, ձյուն, դիրք, զենք, մարդ:

Բ. Ատամ, արդյունք, ավազ, կառապան, հեռախոս, կառավարել, հեռուստացույց, կենդանաբանություն:

 

05.09.2017

1.Ընթերցի՛ր Ղ․ Աղայանի «Վաճառականի խիղճը»  հեքիաթի երկրորդ  մասը։

2.Բնութագրի՛ր  հեքիաթի հերոսներին՝ վաճառական, գյուղացու որդի։

3.Արդարացրու՛ կամ մերժի ՛ հեքիաթում արտահայտված գաղափարը։

4.Կետերի փոխարեն գրի՛ր յա, իա կամ եա: 

Միմ..նց, քվ..րկություն, որդ..կ,..սաման, քիմ..ական, հեք..թային, ոսկ.., հր..կան, դաստ..րակություն, սեն..կ, կր.., Անդր..ս, Եղ..զարյան, կ..նք:

 

06.09.2017

1.Ստեղծագործական աշխատանք՝ «Բարությունը կփրկի աշխարհը»։

2. Ընթերցի՛ր Ղ․ Աղայանի  «Հնարագետ ջուլհակը»  հեքիաթի առաջին  մասը։

3.Համառոտ ներկայացրու այդ հատվածի  սյուժեն։

4.Ինչու՞ էր ջուլհակը ստացել հնարագետ  անվանումը, հիմնավորի՛ր։

5.Նախադասության ընդգծված բառը փոխարինի՛ր տրված հոմանիշներից մեկով:

ա) Հինավուրց, հնամյա, հնադարյան, վաղնջական, վաղեմի, նախնական, առաջվա:

Պապս հին ժամանակներից մնացած այդ ամրոցի մասին շատ հետաքրքիր պատմություն էրպատմում:

Չհամոզեցիք, իմ հին մտքին եմ մնում:

բ) Փռվել, սփռվել, տարածվել, ընդարձակվել:

Իջավ մութն ու կամաց-կամաց ծավալվեց քաղաքի ու նրա շենքերի վրա:

Զրույցը ծավալվեց ու մեկ էլ հասավ նրան, ինչ կարծես թե գաղտնի էր պահվում:

գ) Խրել, հորել, ծածկել:

Նա գանձը թաղել էր հովտի միակ կաղնու տակ:

Ճանապարհի երկայնքով, իրարից մի քանի մետր հեռու, սյուներ էին թաղել:

07.09.2017 

1.Ընթերցի՛ր Ղ․ Աղայանի  «Հնարագետ ջուլհակը»  հեքիաթի երկրորդ  մասը։

2.Ինրպե՞ս վարվեց ջուլհակը, երբ թագավորը ներս մտավ․ նկարագրի՛ր այդ տեսարանը։

3.Թագավորը գովե՞ց, թե՞ հանդիմանեց ջուլհակին։

4.Տրված բառաշարքից առանձնացրու  հոմանիշային զույգեր։ 

Դժբախտ, հին, փնթփնթան, հնամենի, անկայուն, տոկուն, երերուն, թշվառ, դիմացկուն,

հնօրյա, դժգոհ, անբախտ, պինդ, հինավուրց, չարաբախտ, ամուր, վաղեմի, անհաստատ, խախուտ, դժկամ, ապերջանիկ, տարաբախտ, դողդոջուն:

08.09.2017

1.Ընթերցի՛ր Ղ․ Աղայանի  «Հնարագետ ջուլհակը»  հեքիաթի երրորդ  մասը։

2.  Դու արդեն կարդացել ես հեքիաթն ամբողջությամբ, հավանեցի՞ր այն․պատասխանդ հիմնավորի՛ր։

3.Քո շրջապատում երբևէ հանդիպե՞լ ես հնարագետ մարդկանց, եթե այո՝ պատմի՛ր այդ մասին։

4.Սխալ կամ ոչ տեղին գործածված բառերը գտի՛ր և փոխարինի՛ր հարմար 

հոմանիշներով:

Նրան աշխատանքից փրկեցին, որովհետև անպատասխանատու էր ու ցրված:

Մատիտներիդ մեջ կապույտի բոլոր գույները կա՞ն:

Ծանոթիս այդպես էլ չգտա թանձր բազմության մեջ:

Բերրի խոստումներ տվեց ու գնաց: